در مناظره ها به یکدیگر هجوم نبرید!
حمید شکری خانقاه در گفت وگویی با ایسنا درباره شیوه مناظره های تلویزیونی در کشورمان و اینکه تا چه میزان به ساختار جهانی نزدیک است؟ اظهار کرد: از آنجا که نامزدهای ما سواد ارتباطی ندارند، چه در مناظره های کاندیداهای حوزه ریاست جمهوری، چه نمایندگان مجلس و چه شوراها با ترور شخصیتی و شخصی کردن مناظره ها روبه رو هستیم.
این استاد ارتباطات با اشاره به شاخصه های مهمی که باید در یک مناظره موفق با استانداردهای جهانی مواجه باشیم، یادآور شد: یکی از شاخصه ها تحصیلات، کلام، سواد مدیریتی و دانش است که بِرَند شخصی نامزد محسوب می شود. شاخصه دیگر، برند خدماتی است که می خواهد ارائه دهد، اینکه برنامه هایی که برای آینده مطرح می کند آیا شعار است یا در قالب برنامه، آن ها را ارائه می دهد. اینکه آیا آمده است تغییری ایجاد کند یا فقط شعارهای پوپولیستی می دهد. باید گفت حضور یک نامزد باید روشنگرانه باشد. سومین شاخص نیز برند جناح و طیف فکری است که آن هم مهم است.
در مناظره های ما ویژگی های شخصی و پوپولیستی مطرح می شود
شکری خانقاه با اشاره به مناظراتی که تاکنون در تلویزیون صورت گرفته است درباره محتوای این برنامه ها، اظهار کرد: معمولا در مناظره های ما ویژگی های شخصی و پوپولیستی مطرح می شود؛ در حالی که مناظره یک رویارویی جرأتمندانه در انظار افکار عمومی است. کسی که به مناظره می آید خودش را محک می زند و خود را به مقیاس قضاوت جامعه قرار می دهد که مردم، من در چالش با رقیبم مواجه شدم، رقیبم از من سوال می کند و من هم سوال می کنم، شما ما را مقایسه کنید. در واقع حق انتخاب مردم را بالا می برد. اما نکته اینجاست که این اتفاق در مناظره های دنیا خیلی حرفه ای تر می افتد و نمونه آن مناظره مربوط به کشور آمریکا در انتخابات بود که مجری در آن قاطعانه جواب ها و سوال ها را مطرح می کرد. شاید مطرح شود در ایران نیز ما چنین مناظره هایی را داشته ایم اما باید گفت در این مناظره ها جایگاه واقعی مناظره شناسانده نشده است و اگر شناسانده نشود به عنوان یک آسیب اجتماعی باید آن را قلمداد کرد. اگر مناظره ها درست انجام نشود آن را باید یک آسیب تلقی کنیم چراکه که روند توهین و افترا را در جامعه باز می کند.
عواقب تخریب شخصیتی در مناظره
این استاد ارتباطات در ادامه با یادآوری اینکه در مناظره های دوره قبل آسیب فراوانی به جامعه از لحاظ تخریب شخصیتی صورت گرفت، گفت: با این اتفاق آدم ها دیگر مصونیت نداشتند. وقتی یک کاندیدا به طرف مقابلش هر چه که دوست دارد می گوید، روز دیگر طرفدار او هم همان حرف ها را به طرف مقابل خواهند زد و در جامعه این تکثیر تخریب جایگاه ها و منزلت ها اتفاق می افتد. اگر در مناظره ها اجازه این موارد داده شود جامعه با آسیب زیادی روبرو خواهد شد.
مناظره های ما به ساختار جهانی نزدیک نیستند
شکری خانقاه در بخش دیگری از گفت وگوی خود مطرح کرد که مناظره های ما به ساختار جهانی نزدیک نیستند و درباره علت آن گفت: در مناظره های ما افراد به جای اینکه درباره برنامه هایشان حرف بزنند، مناظره را شخصی سازی می کنند و صرفا به بررسی شخصیت افراد پرداخته می شود. در نتیجه جامعه هم فقط به شخصیت او رأی می دهد و به برنامه آن نامزد رأی نمی دهد؛ چرا که در جدل با افراد دیگر و نسبت به ترور شخصیتی فرد دیگر پیروز شده است. در این حالت شاید یک کاندیدا سابقه مدیریتی نداشته باشد اما برنامه دارد ولی در جدل شخصیتی با طرف مقابل که سابقه مدیریتی دارد، شکست می خورد. بنابراین وقتی مناظره ها شخصی سازی می شوند جامعه با یک آسیب جدی روبرو می شود. تخریب شخصیتی یکی از آسیب های جدی است که از مناظره ها به جامعه تکثیر داده می شود.
گام های صدا و سیما برای مناظره/مناظره را شخصی سازی نکنید
وی درباره خلأهای ساختار مناظره در تلویزیون افزود: تلویزیون سعی می کند که گام هایی بردارد اما مناسبات حاکمیتی و جناحی اجازه نمی دهد که جایگاه واقعی خود را ایفا کند. هر چند دوره قبل صداوسیما سعی کرد اتفاق بهتری را در مناظره ها رقم بزند و جایگاه لازم را ایجاد کند اما چون خود سازمان کمی دارای گرایش های جناحی است، مقداری ابتکار عمل پایین تری دارد اما در نهایت نسبت به سال های قبل روال بهتری را پیش گرفته است.
این استاد ارتباطات در پایان درباره پیشنهاد خود نسبت به برگزاری این دوره از مناظره ها گفت: باید در مناظره ها برنامه و سوالاتی طرح شود که کاندیداها پیش از آنکه محتوای مناظره را شخصی کنند، به برنامه های آینده خود به منزلت اجتماعی و جایگاهی که در جامعه دارند، بپردازند. نوع سوالات باید به گونه ای باشد که افراد به شخصیت یکدیگر هجوم نبرند.
