«به جای زندگی داخل منزل مسکونی بیل و کلنگ به دست زمین اتاق خواب را حفر میکند تا به آمال و آرزوهایش یکشبه دست یابد؛ همان آرزوهایی که به امید ثروتمند شدن ماههاست با صدای تقتق بیل و کلنگ آرامش را از همسایگان سلب کرده بود تا به زیرخاکیهایی برسد که زندگیاش را زیر و رو کند. او نمونهای از افرادی است که به گفته رئیس حفاظت میراث فرهنگی «توهم گنج» دارند.
یک ماه پیش صدای بیل و کلنگی شبانهروز از یک منزل مسکونی در شهرک رجایی مشهد به گوش میرسید. اهالی محل فکر میکردند که شاید صاحبخانه در حال تعمیر منزل مسکونی است اما وقتی یک شب صدای آژیر پلیس در کوچه به صدا درمیآید و ماموران وارد منزل مسکونی میشوند با صحنههای عجیبی از حفاری در قسمتهای مختلف خانه مواجه میشوند. چندین چاه در مجموع به عمق ۶۰ متر در اتاق خواب که حتی نگاهکردن به عمق آن ترس و واهمه را در دل آدم میاندازد، آنها به همسایههای خود هم رحم نکرده و از هر طرف کندهکاریهایی انجام داده بودند تا با به خطر انداختن جان آنها به آمال و آرزوهای خیالی خود برسند؛ غافل از این که توهمی بیش نبوده و در چنگ قانون گرفتار شدند. اینها تنها نمونهای از افرادی است که با وسوسه یکشبه پولدارشدن بیل و کلنگ به دست میگیرند و هر روز هم ادوات تازهای برای یافتن گنج برای خود دست و پا میکنند. برای آنها شب و روز، بیابان و سرما و گرما فرقی نمیکند. پروندههایی از این دست کم نیستند. شاید آگاهی افراد از این که حفاری غیر مجاز به منظور یافتن گنج جرم محسوب میشود و مجازات دارد، در پیشگیری از وقوع این موضوعات بیتاثیر نباشد.
عتیقهجات در کار نبود/ منزل مسکونی به دستور مقام قضایی پلمب شد
سرهنگ محمدعلی مدیـر، فرمانده یگان حفاظت خراسان رضوی در خصوص حفاری در یک منزل مسکونی در شهرک شهید رجایی برای یافتن عتیقه جات میگوید: داخل این منزل مسکونی بیش از ۶۰ متر حفاری شده بود که حتی سر سوزنی از عتیقهجات در منزل پیدا نشده بود. به این ترتیب به دستور مقام قضایی بر اساس حفاریهای غیر قانونی که انجام شده بود این منزل مسکونی پلمب شد.
او با بیان این که به دلیل سروصدای ناشی از کندهکاری، همسایه ها از این موضوع شاکی شده بودند، میافزاید: همسایهها از این که منزل مسکونی آنها نشست کند و جانشان به خطر بیفتد نگران بودند و شاکی شده و مدعی بودند به شهرداری و پلیس اعلام کردند اما کسی جواب آنها را نمیداد. شاکیان اعلام میکردند معلوم نیست در این منزل مسکونی چه خبر است. میترسیم خانه و جان ما هم به خطر بیفتد.
حفاری ۶۰ متر اتاق خواب برای یافتن گنج
سرهنگ مدیر در ادامه به واژهای در میراث فرهنگی با عنوان «توهمات گنج» اشاره میکند و میافزاید: منطقه رجایی یک دشت است. کجای دشت گنج پیدا میشود که اینها داخل اتاق خواب منزل مسکونی دنبال گنج در این منطقه بودند! کارشناسان حفاظت میراث فرهنگی زمانی که به منزل مسکونی نامبرده مراجعه کردند متوجه شدند که صاحبخانه بیش از ۶۰ متر زمین داخل اتاق خواب را از هر طرف کنده است.
فرمانده یگان حفاظت خراسان رضوی ادامه می دهد: منزل مسکونی متعلق به یک زن بود. تعدادی از افراد سودجو این زن را اغفال کرده بودند که فلان قدر پول میدهیم؛ چرا که در اینجا گنج وجود دارد. وعدههای دروغین به این زن داده بودند و با کندهکاری، منزل مسکونی وی ویران شده بود. حتی افرادی هم کارشناسان ما را در این خصوص تهدید کرده بودند.
همچنین حسینی، یکی از کارشناسان حفاظت میراث فرهنگی در خصوص توهمات گنج که در افراد وجود دارد، در توضیح بیشتر آن اظهار میکند: برای ایجاد توهمات گنج، دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مختلفی در جامعه شناسی وجود دارد، به عنوان مثال افرادی در جامعه هستند که ۵۰ سال از عمرشان را برای این کار گذاشتهاند، کلاهبرداری و از خودشان نقشه درست میکنند و با این توهمات افراد دیگر را اغفال میکنند.
مبنای علمی مبنی بر وجود گنج در شهرک شهید رجایی وجود ندارد
او با بیان این که ۹۹.۹ درصد وجود گنج از توهمات افراد نشات میگیرد در خصوص مبنای علمی که در شهرک رجایی گنج وجود دارد، میافزاید: مبنای علمی مبنی بر این که در آن منطقه گنجی است وجود ندارد؛ چرا که گنج در دشت پیدا نمیشود.
حسینی اطلاع رسانی در خصوص پیشگیری از این گونه معضلات را در رسانهها ضروری میداند و میگوید: اگر قوانین میراث فرهنگی در رسانهها منتشر شود تا در جامعه فرهنگسازی صورت بگیرد، دیگر شاهد معضلاتی همچون توهمات گنج نخواهیم بود.
جرم قانونی حفاری برای گنج
بر اساس قانون مجازات اسلامی هر گونه حفاری و کاوش برای بهدستآوردن اشیای عتیقه ممنوع است و مرتکبان به سه تا شش سال حبس محکوم میشوند. هر گونه حفاری، خرید و فروش و تخریب و دستکاری و نقل و انتقال روی میراث فرهنگی و آثار باستانی به موجب مواد قانون مجازات اسلامی پیگرد کیفری دارد.