حسن هانیزاده با اشاره به تحولات افغانستان و گسترش گروه های خشونت طلب در این کشور اظهار کرد: خروج عجولانه آمریکا شرایط بحرانی را در افغانستان و منطقه رقم می زند، چون طالبان مجموعه ای خشونت طلب است که اگر قدرت را در دست بگیرد یک چالش برای افغانستان و ایران و کل منطقه است.
وی معتقد است: طالبان الان دو شاخه است؛ یکی نزدیک به داعش و وهابیت که به ابزارهای خشونت آمیز برای به دست گرفتن قدرت معتقدند و در حال پیشروی در شهرهای مختلف افغانستان است تا دولت قانونی اشرف غنی را سرنگون کند و بخش دیگری از طالبان به عنوان مجموعه تحول خواه و معتقد به دولت سازی که اخیرا در روسیه و ایران با مقامات این کشورها دیدار داشتند و از چندین ماه پیش با آمریکا نیز مذاکره کردند.
این کارشناس مسایل منطقه تصریح کرد: شرایط افغانستان مناسب نیست؛ با توجه به این که ترکیه در حال انتقال برخی گروهکهای تروریسی از سوریه است و دولت بایدن هم شرایطی فراهم کرده که از طریق بحران آفرینی داخلی برای کشورها هزینه نظامی کمتری به لحاظ انسانی و مالی پرداخت کند و به نظر آمریکا در حال تخلیه پایگاه های نظامی خود است. از این رو شاهد هستیم که غرب و شرق آسیا درگیر بحران می شوند و این شرایط امنیتی ناپایداری را در منطقه ایجاد می کند که طبعا بر ایران و سایر کشورها فشار شدیدی را وارد می کند.
هانیزاده درباره اعتماد به طالبان و تغییرات سیاسی که گفته می شود در بخشی از آنها شکل گرفته است، گفت: طالبان بخشی از مجموعه و ساختار اجتماعی افغانستان است و به عنوان یک مجموعه اجتماعی و قومیتی نمی تواند با قدرت نظامی در برابر آنها ایستادگی کرد. آنها دارای رگه های عمیق در جامعه افغانستان هستند و باید شرایط به گونه ای باشد که مجموعه تحول خواه این گروه نسبت به بخش خشونت طلب آن به لحاظ داخلی و خارجی ترجیح داده شوند.
وی با اشاره به مذاکرات ایران با گروه هایی از طالبان اظهار کرد: ایران با گروه هایی از آنها مذاکره کرد و به نتیجه هم رسید اما دستهایی در کار است که طالبان خشونت طلب را تقویت و گروه های تحول خواه را ضعیف کند. در عین حال ایران چارهای جز مذاکره با مجموعه طالبان ندارد و مذاکره ای هم که انجام شد در چارچوب مذاکرات با مجموعه تحول خواه از طالبان بود. این گروه تجربه دو دهه گذشته و اقدام و تحولات سیاسی و امنیتی که پشت سر گذاشتند را دارند و می دانند که با اعمال زور و استفاده از ابزار خشونت نمی توان اعمال قدرت کرد.
هانیزاده تصریح کرد: به نظرم مذاکرات با طالبان برای پیوستن به دایره گروه های سیاسی خواهان قدرت در افغانستان امکان پذیر و موثر است به شرطی که برخی کشورها تلاش نکنند به گروه های خشونت طلب در این کشور فرصت بروز و ظهور دهند اما متاسفانه شاهدیم که عربستان، امارات، پاکستان و آمریکا دنبال این هستند که مجموعه خشونت طلب را روی کار بیاورند.