امواج گرما در بسیاری از نقاط جهان، خطرات زیادی ایجاد کرده و فاجعههای بسیاری مرتبط با آبوهوا رخ داده است. زندگی شهری، شلوغی، ازدحام ناشی از جمعیت، تردد وسایل نقلیه، تجهیزات صنعتی و دستگاههای تهویه نقش اصلی در گرمایش دارند. بهعلاوه سطوحی مانند بتن و آسفالت نیز گرمای خورشید را جذب و فضاهای اطراف را گرم میکنند بهطوریکه حرارت بالای خود را بعد از غروب خورشید نیز از دست نمیدهند.
شهرهایی که معمولا دمای خنک یا معتدلی دارند، بیشتر در معرض خطر امواج گرمایی هستند، بهطوریکه ساکنان این مناطق مجهز به سیستم تهویه مناسب نیستند و دولتها کمتر فضاهای خنککننده اضطراری را ارائه کردهاند. بر اساس یافتههای دفتر ملی تحقیقات اقتصادی ایالاتمتحده، مرگ ناشی از گرما در سطح جهان در پایان قرن میتواند تقریبا برابر با میزان مرگومیر تمام بیماریهای عفونی باشد.
شاید بهترین راهحل برای خنکسازی شهرها استفاده بیشتر از دستگاههای تهویه و خنککننده باشد اما این موارد مشکلات خاص خود را دارد و باعث گرمشدن کره زمین خواهد شد. پیشبینی میشود تعداد وسایل خنککننده در حال استفاده از ۳.۶ میلیارد امروز به ۹.۵ میلیارد دستگاه در سال ۲۰۵۰ برسد.
هرچه دمای کره زمین بیشتر شود، شهرهای بیشتری به دنبال روشهای جدید برای کاهش دمای شهری و محافظت از ساکنان خود هستند. امواج گرمایی بهعنوان کشندهترین فجایع مرتبط با آبوهوا در اروپا شناخته شدند. البته محلههای فقیرنشین بیشتر تحت تاثیر افزایش دما هستند زیرا ساکنان کمتر به تهویه هوا و فضای سبز دسترسی دارند، از اینرو بیشتر در معرض عوارض بهداشتی مرتبط با گرما خواهند بود.
با توجه به سالهای گرم و احتمال افزایش گرمای بیشتر، بسیاری از شهرهای جهان به دنبال راهکارهایی برای کاهش دما و تحمل زندگی برای ساکنان خود هستند که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است.
فضاهای سبز
سایه درختان به کاهش جذب گرما توسط جادهها و مناطق آسفالتی کمک میکند، علاوه براین، درختان مقدار اندکی از آب برگهای خود را آزاد میکنند و به خنکشدن فضای اطراف خود نیز کمک خواهند کرد. برای مثال، بسیاری از شهرها برنامههای طولانی (۲۰ ساله) برای کاشت درختان دارند تا از این طریق، به کاهش اثر جزیره گرمایی در مناطق شهری کمک کنند. بامهای سبز نیز منبع حیاتی برای تولید موادغذایی و کاهش دما خواهند بود. همچنین همه افراد میتوانند با افزایش کاشت درختان در مناطق زندگی خود در افزایش فضای سبز و کاهش دما موثر باشد. محققان اظهار کردند: با سبزکردن نمای ساختمان، سقف و ارتقاء طراحی ساختمانها میتوان به کاهش دمای شهرها کمک کرد.
مناطق سرد
وین، پایتخت اتریش خیابانهای خنک بدون ماشین ایجاد کرده است و با ممنوعیت تردد وسایل نقلیه و آبپاشهای خنککننده موجب کاهش دمای چند درجهای شده است. همچنین، سنگفرشهای متخلخل که از قسمت زیرین آب به بیرون میفرستند باعث کاهش گرمای شهر میشوند. علاوه بر این، در پاریس برنامهای برای یافتن سایه در شهر ارائه شده است.
البته نتایج بررسی نشان داده است که خانوادههای فقیرتر در بسیاری از شهرهای جهان که با پرداخت قبض آب و برق مشکل دارند، سعی میکنند در روزهای گرم، کمتر از دستگاههای خنککننده استفاده کنند.
محققان دریافتند، مداخلات در سطح شهر میتواند تاثیرات فشار روانی را تا حد بسیاری کاهش دهد. برای مثال استفاده از سقف سفید که ۸۰ درصد نور خورشید را منعکس میکند در مقایسه با سقف تیره با انعکاس ۲۰ درصد نور خورشید، حدود ۳۰ درجه سانتیگراد، سردتر است.
آژانس بینالمللی انرژی تخمین زده است که شهرها با طراحی مناسب میتوانند ۲۵ درصد از انرژی مورد استفاده خود را برای گرمایش و سرمایش صرفهجویی کنند.
نتایج بررسیها نشان میدهد که شهرها در اجرای راهکارهای مبتنی بر طبیعت برای مبارزه با تغییرات آبوهوایی پیشگام هستند و این موارد میتواند به کاهش هزینههای خنکسازی، کاهش انتشار گازهای گلخانهای، کمک به شهرها برای انطباق با تاثیرات آبوهوایی، مقابله با از دستدادن تنوع زیستی و محافظت از سلامت انسان کمک کنند.