هوا اینجا تاب نفس کشیدن ندارد

حسن اکبری اظهار کرد: در این دو روز، شاخص ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای محیط زیست بالاتر از استاندارد بود.

وی با بیان اینکه اکنون تمام استان در شرایط ناسالم قرار دارد، افزود: اکنون از شمال تا جنوب استان در شرایط ناسالم است و در برخی شهرها شاخص تا ۶ برابر استاندارد رسید.

اکبری بیان کرد: شاخص ما ۲۴ ساعته است و در ۲۴ ساعت باید ۸ ساعت آلودگی بالاتر از رنج استاندارد باشد درحالی که بسیاری از روزها ممکن است ۲ تا ۳ ساعت آلودگی با اثرات منفی و خسارت‌هایی به همان میزان داشته باشیم اما به عنوان روز ناسالم محسوب نشود.

اکبری با بیان اینکه در تمام شهرستان‌ها ایستگاه سنجش کیفیت هوا نداریم، اما به لحاظ چشمی نیز وضعیت گرد و عیار در این چند روز شدت گرفته است، اظهار کرد: اکنون هوای شهرستان‌های خراسان جنوبی در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها قرار گرفته و لازم است افراد مبتلا به بیماری آسم، سالمندان و کودکان از منزل خارج نشوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی از شدت این شرایط برای چهار شهرستان خبر داد و گفت: براساس دیتاهای ایستگاه‌های فعال پایش کیفی هوا در استان خراسان جنوبی، شاخص کیفیت هوای 24 ساعته مختوم به روز گذشته در شهرستان‌های بیرجند، نهبندان، زیرکوه و سرایان در شرایط ناسالم قرار گرفته که شدت گرد و غبار سرایان بیشتر است.

اکبری اظهار کرد: با توجه به استمرار پدیده گرد و غبار و وزش باد و تاثیر پذیری استان از بادهای 120 روزه و هشدار اعلام شده از سوی اداره کل هواشناسی استان و ادامه وضعیت تا روز پنج شنبه ۷ مردادماه،ضرورت دارد تا هم استانی‌ها به ویژه افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی نظیر آسم، سالمندان، کودکان، افراد مبتلا به آلرژی و ... از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل اجتناب کرده و سایرین نیز در صورت ضرورت، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک، فعالیت‌های طولانی و سنگین خارج از منزل را انجام و حتی المقدور کاهش دهند.

اکبری با بیان اینکه در خراسان جنوبی با یک نوع از آلودگی هوا سر و کار داریم که امروزه به عنوان بدترین نوع آلودگی شناخته شده و آن گرد و غبار است، تصریح کرد: نوع آلودگی ذرات معلق با قطر زیر ۲.۵ میکرون است که این ذرات معلق به راحتی جذب می‌شوند و بدن انسان مکانیزمی برای مقابله با این نوع آلودگی ندارد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر این آلودگی نگران کننده نیست اما آینده نگران کننده است، تصریح کرد: در بسیاری از نقاط استان با عوامل تخریب طبیعت و یا تغییر کاربری‌ها و افت سفره آب زیرزمینی مواجه هستیم و تمام این عوامل شدت تولید ذرات معلق را در استان تشدید می‌کند.

اکبری با بیان اینکه این امر سیستم اقلیمی استان است و ماهیت طبیعی دارد، اما دامنه عملکرد این سامانه‌ها و شدتشان در حال افزایش است، اظهار کرد: بارندگی کم و کاهش پوشش گیاهی در سال‌های اخیر آب وضعیت را تشدید شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: راه‌های مقابله‌ای که اکنون وجود دارد و استفاده می‌شود باتوجه به حجم و گستردگی کانون‌های فرسایش استان موثر نیست و نهالگاری و ایجاد پوشش گیاهی زنده در کانون‌های فرسایش در استان کارایی ندارد چراکه این کار آب زیاد و شرایط خاکی مناسب می‌خواهد که بسیار هزینه بر است.

وی با بیان اینکه در این سطح از خشکسالی، جنگل‌های طبیعی و دست کاشت هم خسارات جدی می‌بینند، ادامه داد: به صورت پایلوت و تحقیقاتی کارهایی انجام شده و پوشش‌های غیرزنده در کانون‌های فرسایش کاشت شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه در حال حاضر راه‌های مقابله کارساز نیست، تصریح کرد: در محدوده‌های خاص مثلا شهرهایی که می‌توان با بادشکن آلودگی را کنترل کرد، حد کنترل افزایش می‌یابد.

اکبری از وجود بیش از ۵ میلیون هکتار کانون گرد وغبار در این استان خبر داد و اظهار کرد: بر اساس مطالعات منشا یابی داخلی فرسایش بادی، توفان‌های ماسه و گرد و غبار کل کشور سال ۱۳۹۷، مناطق با پتانسیل غبار خیزی از بسیار جزئی تا بسیار شدید کشور نزدیک به ۵۷ میلیون هکتار است که سالانه حدود پنج میلیون تن غبار تولید می‌کنند که با حذف مناطق بسیار جزئی در حد مجاز و حدود ۳۴.۷ میلیون هکتار مناطق با غبار خیزی شدید در ۲۳ استان مشخص برآورد شد که متوسط مقدار غبار خیزی آنها ۴.۲۴ میلیون تن در سال است.

وی با بیان اینکه نکته مهم مسئله مراقبت و پیشگیری است، افزود: بخش‌های زیادی از کانون‌های فرسایش ما هنوز فعال نیستند و هرچقدر بیشتر فال شوند تعداد روزهای آلوده و شدت غبار موجود در هوا افزایش خواهد یافت.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی اظهار کرد: این شرایط آب و هوایی با آسیب به طبیعت و جاده‌سازی و توجه زیاد به پروژه‌های عمرانی بزرگ، چرای بی رویه دام، معدن کاری و برداشت بی رویه از سفره‌های آب زیرزمینی و کاهش حق آبه دشت‌های استان تشدید می‌شود چراکه پوشش گیاهی را تخریب می‌کند.

وی با بیان اینکه اگر حق آبه دشت تانین نشود، پوشش گیاهی ضعیف می‌شود، تصریح کرد: به همت محققان دانشگاه بیرجند طرح مطالعه‎ ‎محاسبه‎ ‎نیاز‎ ‎آبی‎ ‎تالاب‎ ‎کجی‎ ‎نمکزار به عنوان ‏یکی از طرح‌های‎ ‎صنعتی‎ ‎برگزیده دانشگاه‌ها‎ ‎و‎ ‎پژوهشگاه‌های‎ ‎کشور معرفی شد.‏ ‎در‎ ‎این‎ ‎طرح،‎ ‎بر‎ ‎اساس‎ ‎روش‎ ‎ترکیبی‎ ‎در‎ ‌ شش سناریو ‎نیاز‎ ‎آبی اکوهیدرولوژی‎ ‎تالاب‎ ‎کجی‎ ‎محاسبه‎ ‎ شد. با‎ ‎استفاده‎ ‎از‎ ‎داده‌های حاصل از‎ ‎سنجش‎ ‎از‎ ‎دور،‎ ‎سیستم‎ ‎اطلاعات‎ ‎جغرافیایی‎ ‎و‎ ‎مشاهدات میدانی‎ ‎اطلاعات‎ ‎مورد‎ ‎نیاز‎ ‎کسب‎ ‎شده‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎استفاده‎ ‎از‎ ‎معادله‎ ‎بیلان‎ ‎آبی‎ ‎مقدار‎ ‎نیاز‎ ‎آبی‎ ‎در‎ ‎سناریوهای‎ ‎هیدرولوژیکی‎ ‎و‎ ‎اکولوژیکی محاسبه شد.

وی افزود: نتایج‎ ‎این پژوهش نشان‎ ‎داد‎ ‎ به ‎حجم‎ ‎آبی‎ ‎معادل ۱۳.۹۷ میلیون‎ ‎مترمکعب ‎ ‎سالانه‎ ‎نیاز است که ۱۲.۲‌‎ ‎ آن‎ ‎از‎ ‎طریق‎ ‎روان آب‎ ‎سطحی‎ ‎تامین‎ ‎می‌شود، ‎ ۱.۷۷ میلیون‎ ‎مترمکعب‎ نیز ‎کمبود‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎باید‎ ‎با‎ ‎کاهش‎ ‎حدود 20 درصدی برداشت‎ ‎از‎ ‎آب‎ ‎زیرزمینی‎ ‎منطقه‎ ‎تامین‎ ‎شود‎؛ با‎ ‎تامین‎ ‎نیاز‎ ‎آبی‎ ‎خدمات‎ ‎اکوسیستمی‎ ‎تالاب به‎ ‎منظور‎ ‎حفظ‎ ‎ریزگرد،‎ ‎اکوسیستم‎ ‎گیاهی‎ ‎و‎ ‎جانوری‎ ‎منطقه‎ ‎نیز‎ ‎حفظ‎ ‎می‌شود.

اکبری با بیان اینکه در مورد پژوهش برای تعیین حق‌ آبه کویرها و دشت‌های استان هنوز اقدامی انجام نشده چراکه هزینه بر است، تصریح کرد: اکنون سند سازگاری با کم آبی تدوین شده اما باید دید تا چه حد در اجرای این سند موفق خواهیم بود.

وی با بیان اینکه دست زدن به منابع آبی کار خطرناکی است، افزود: محیط زیست با برداشت از منابع آبی مخالف است و برداشت از آن باید مدیریت شده و با رعایت نکات کارشناسی باشد.

وی بیان کرد: در مجموع آلودگی هوای خراسان جنوبی با گرد و غبار و ذرات معلق قابل پیش بینی بود و نسبت به سال گذشته در حوزه تعداد روزها و شدت، افزایش هم خواهیم داشت.