نحوه انتقال سهام بورسی فرد متوفی به وراث
حمید اسدی با تاکید بر اینکه یکی از چالش های مهم در بازار سرمایه انتقال و انحصار وراثت بین ورثه متوفی است، اظهار کرد: بعد از فوت سهامدار و صدور گواهی فوت و اتمام مراحل دفن ایشان، ورثه متوفی (منظور از ورثه، فرزند اعم از دختر و پسر، همسر اعم از زن و شوهر، والدین اعم از پدر و مادر است. اگر این افراد نباشند نوبت به ورثه دیگر شامل خواهر و برادر یا خاله، عمه، عموی و دایی هم می‌رسد) می‌توانند دادخواست انحصار وراثت را به شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی یعنی آخرین شهر و محله ای که سهامدار متوفی در آن سکونت داشته است، ارائه کنند.
وی ادامه داد: گاهی برخی سهام داران متوفی به محل اخذ کد سهامداری مراجعه می‌کنند که کار اشتباهی است. کارگزاری که کد سهامداری را به سهامدار متوفی داده است هیچ تاثیری در این فرایند ندارد. البته درحال حاضر دادخواست به صورت الکترونیک در دفتر خدمات قضائی الکترونیک ثبت می‌شود و ورثه می‌توانند از این طریق درخواست انحصار وراثت کنند. بعد از اینکه گواهی انحصار وراثت صادر شد درصورتی که وراث باهم تفاهم داشته باشند می‌توانند به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار مراجعه کنند و در آنجا به نسبت سهم الارث از سهام متوفی ارث می‌برند.
این حقوقدان بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه برخی فکر می‌کنند سهام شخص متوفی حتما باید فروخته شود، توضیح داد: درحالی که اینطور نیست. در شرکت سپرده گذاری امکان انتقال قهری (انتقال غیرارادی) وجود دارد. درواقع سهام شخصی که فوت شده است تفکیک می‌شود و تناسب به هرکدام از ورثه اگر کد سهامداری داشته باشند، منتقل می‌شود. درواقع سهام مال مشاء نیست و کاملا قابل تفکیک است. در این مرحله یک نفر از وراث هم می‌تواند به وکالت از بقیه وراث به شرکت سپرده گذاری مراجعه کند.
به گفته اسدی، اگر وراث باهم اختلاف داشته باشند دادخواست انحصار وراثت را باید قبل از شرکت سپرده گذاری به دادگاه ارائه دهند.
فروش سهام متوفی قبل از انحصار وراثت جرم است
وی در ادامه با بیان اینکه بعت از فرایند انحصار وراثت کد شخص متوفی از بین می‌رود، اظهار کرد: گاهی شخصی که فوت می‌کند یوزرنیم و پسوورد خود را قبل فوت به یکی از وراث داده است. بعد از اینکه فرد فوت می‌کند برخی از اشخاص برای اینکه درگیر پروسه مذکور اقدام به فروش سهام فرد متوفی می‌کنند، زیرا به محض اینکه فرد فوت می‌کند کد بورسی ملغی نمی‌شود. باید سیستم انلاین گواهی فوت به سیستم انلاین سپرده گذاری مرکزی متصل شود که پس از فوت کد بورسی مسدود شود. اما درحال حاضر این امکان وجود ندارد. فارغ از اینکه اقدام فردی که سهام متوفی را می‌فروشد حسن نیت است یا سوءنیت، این اقدام شخص ورثه در فروش سهام بعد از فوت متوفی مصداق جرم فروش مال غیر است و سایر وراث می‌توانند علیه فرد شکایت کیفری داشته باشند.
