توسعه روابط با همسایه‌ها بدون FATF میسر نیست
اقتصاد ایران در بحران‌های مختلفی قرار دارد و همین بحران‌ها باعث شده تا سهم ایران از سبد درآمدهای ارزی بسیار کم باشد، اثر این اتفاق در سایه مشکلات مدیریتی و ساختار بسیار اشتباه و آسیب‌پذیر بسیار افزایش یافته است و از همین رو هر فشار و تهدیدی بر آن اثر می‌گذارد، از طرفی نپیوستن به معاهده‌های بین‌المللی باعث شده تا ایران در حاشیه اقتصاد جهانی قرار بگیرد که یکی از مهمترین آنها FATF است، معاهده‌ای جنجالی در تاریخ اقتصادی ایران که سال‌هاست بلاتکلیف در مجمع تشخیص مصلحت نظام مانده و اعضای این مجمع هنوز نتوانسته‌اند درباره آن به نتیجه روشنی برسند، همین بلاتکلیفی، ایران را در لیست سیاه FATF قرار داد و بانک‌های ایران را تحریم کرد و باعث شد تا مراودات مالی ایران با جهان به طور کلی قطع شود و بعد از آن شاهد مشکلات عدیده بازگشت ارز و... بودیم.
ایران و ونزوئلا و چند کشور دیگر به تعداد انگشتان دست هستند که به این معاهده نپیوسته‌اند و حالا همگی در بن‌بست اقتصادی به سر می‌برند. محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران درباره وقوع برجام و خوش‌بینی شرکت‌های تجاری نسبت به مذاکرات گفت: با شروع مذاکرات و توافقات اولیه که جو روانی تاثیر خود را گذاشت، ما شاهد این بودیم که نرخ ارز تا حدودی کاهش یافت؛ ولی واقعیت این است که توافقی صورت نگرفته و اجرایی نشده است. او معتقد است که بازگشت سوئیس و آلمان به جمع کشورهای هدف وارداتی سیگنال خوبی است و در گفت‌وگوی تلفنی دیروز با فرانسه نیز از سوی رئیس جمهور، دو طرف به دنبال حل این مشکل هستند و می‌خواهند از طریق مذاکره کار را به پیش ببرند؛ بنابراین اگر برجام احیا شود، دوباره شاهد حضور سرمایه‌گذاران خارجی خواهیم بود و در این شرایط کنونی تقاضا برای سرمایه‌گذاری بیشتر شده ولی همه چیز مشروط به رسیدن به نقطه تعاملی است.
او درباره مهلت بازگشت ارز صادراتی برای صادرکنندگان سال ۹۷ گفت: در ۲۲ فروردین ۹۷ دستورالعمل در حوزه سیاست‌های ارزی از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری صادر شد که در آن فروش ریالی پذیرفته شده بود، ولی در ادامه با ارائه اختیارات به بانک مرکزی، فروش ریالی حذف شد. او افزود: ارز باید به چرخه صادراتی برگردد و دستورالعمل‌های صادره، باید از زیرساخت اجرایی لازم برخوردار باشند؛ یعنی در خصوص فروش ریالی بانک مرکزی زیرساخت صرافی را مهیا نماید تا صادرات متوقف نشود. بانک مرکزی باید شرایطی را فراهم کند که ارز صادراتی خود در عراق و افغانستان را به صرافی معتمد بپردازد.
مشکلات انتقال مالی
لاهوتی درباره اتفاقات سیاسی کشــور افغانستــان و حضور طالبان در مرزهای مشترک گفت: هر جا امنیت نباشـد، سرمایه گریزان خواهد شد، اینکه طالبان تا نزدیک مرزهای ایران، حمل‌ونقل کالا را با ریسک بالایی مواجه کرده است و ادامه این روند می‌تواند کاهش صادرات و احیانا توقف را در پی داشته باشد، ولی برای پیش‌بینی آینده هنوز بسیار زود است؛ چراکه این اتفاقات طی هفته‌های اخیر رخ داده است و مشخص نیست که در انتها این موضوع به کجا ختم خواهد شد و چه اتفاقاتی در پیش رو خواهیم داشت ولی به صورت موقت تاثیر منفی را بر صادرات خواهد داشت. او افزود: با توجه به اینکه افغانستان دومین شریک تجاری ایران در منطقه است، امنیت مرزها و تردد کالا بسیار حائز اهمیت است و امیدواریم هرچه زودتر آرامش به این کشور برگردد و تجارت به روال عادی خود برسد. رئیس کنفدراسیون صادرات ایران درباره تجارت ایران با اوراسیا گفت: امضای توافقنامه با اوراسیا حجم تجارت را در سال ۹۸ نسبت به ۹۷ رشد ۱۰۰ درصدی داد؛ ولی تاثیر کرونا در پایان ۹۸ نه تنها بر حجم تجارت با اوراسیا بلکه بر سایر کشورها نیز اثرگذار شد چراکه سخت گیری‌ها نسبت به کشورهای دیگر در مورد کالاهای ایرانی بیشتر بود ولی اینکه چرا حجم تجارت ما رشد چشمگیری ندارد، نخستین موضوع در تجارت خارجی نقل و انتقال پول و اسناد است که هم به دلیل تحریم و هم به دلیل نداشتن ارتباط تجاری فراوان حتی از سیستم صرافی‌های متعدد هم نمی‌توان استفاده کرد.
افزایش تجارت با همسایگان
او افزود: در مورد روسیه که تجــارت ما با این کشور بسیار حائز اهمیت است، سال‌هاست که بر سر تجارت با پول ملی دو کشور مذاکره شده است، اما حجم تجارت به‌رغم تلاش دو دولت نتوانسته افزایش یابد، پس موضوع اصلی تبادلات مالی است ضمن اینکه باید توجه کرد که استانداردهای درخواستی این کشورها با کشورهای اروپایی متفاوت است و صادرکنندگان باید خود را برای شرایط جدید آماده کنند که به دلیل خیلی از مسائل، هنوز به استانداردهای درخواستی کشورهای مقابل برای صادرات با ارزش افزوده نرسیده‌ایم که دلایل متفاوتی هم دارد. لاهوتی درباره تجارت با همسایگان نیز گفت: سیاست ما افزایش تجارت با ۱۵ کشور همسایه، چین و هند است و تلاش‌های زیادی انجام شده است و تلاش‌ها نتوانسته به اهداف برسد، اما در بحث عراق و افغانستان مشکل صادرکنندگانی که کالا صادر می‌کنند در بازگشت ارز وجود دارد، چراکه عملا نه کالایی از افغانستان و عراق وجود دارد که واردات در مقابل صادرات صورت گیرد و نه سیستم بانکی و صرافی مشخص و قوی وجود دارد، لذا پیشنهادات متعددی در جلسات مطرح شده است و باید شرایط را برای بازگشت ارز در این دو کشور مهم و سایر کشورهایی که می‌خواهیم با آنها ارتباط داشته باشیم، زیرساخت را فراهم کنیم.
او افزود: تقویت صرافی‌های مجاز از دید بانک مرکزی باید صورت گیرد تا ارز را در کشورهای هدف صادراتی دریافت و ریال را در ایران دریافت نمایند تا رفع تعهد ارزی صورت گیرد. اینها مشکلاتی است که طی این سال ۹۷ به بعد مطرح شده است و پیشنهاداتی داده شده ولی تصمیمات جدی در مورد آن اتخاذ نشده است. رئیس کنفدراسیون صادرات در خصوص اف ای تی اف نیز به وجود دو نگاه متفاوت در این حوزه اشاره کرد و گفت: آنچه که مسلم است غیر از چند کشور، همه کشورها در اف ای تی اف حضور دارند و ایران نیز در این بخش نه هنوز رد کرده و نه کاملا پذیرفته است؛ بنابراین با توجه به اینکه موضوع مجدد به مجمع تشخیص مصلحت برگشت خورد، ولی به دلیل اختلاف نظرها بلاتکلیف مانده است و عدم پیوستن به اف ای تی اف هزینه مبادلات را می‌تواند افزایش دهد، ولی مهم‌تر از آن خروج از بلاتکلیفی در این حوزه است و به نظر می‌رسد که دولت جدید با توجه به اینکه از نظر دیدگاه با قوای دیگر نزدیکتر است، این موضوع را سریعتر تعیین تکلیف خواهد کرد.
آنهایی که جلوی تصویب FATFرا گرفتند الان مجبورند تصویب کنند 
