«علیرضا زاکانی» نماینده سابق مردم قم و رئیس مرکز پژوهشهای مجلس به عنوان نوزدهمین شهردار تهران، سکان مدیریت بزرگترین نهاد خدماتی پایتخت را بر عهده میگیرد. اعضای ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران یکشنبه ۱۷ مرداد، زاکانی را با ۱۸ رای از مجموع ۲۱ رای به عنوان شهردار پایتخت برگزیدند. پیش از این نشست در جلسه غیررسمی این شورا، از بین سه گزینه نهایی «علیرضا زاکانی»، «محسن پیرهادی» و «مازیار حسینی»، زاکانی به عنوان شهردار انتخاب شده و رای استمزاجی یافته بود بود.
زاکانی در جایگاه شهرداری؛ انتخابی که حاشیه کم نداشت
انتخاب زاکانی به عنوان شهردار تهران بعد از برگزاری جلسه غیر رسمی و رسمی با حواشی بسیاری همراه شد و به اختلافات طیفهای مختلف اصولگرایی دامن زد.یکی از مهمترین نقدها به زاکانی از سوی اصولگرایان قم مطرح شده که نسبت به کم اهمیت دانستن نمایندگی مردم قم اعتراض کرده بودند. هر چند براساس قانون، صلاحیت شهردار منتخب اعضای شورای اسلامی شهر تهران برای فعالیت در این مسئولیت باید به تایید وزارت کشور نیز برسد تا وی بتواند بر سکان شهرداری در خیابان بهشت پایتخت تکیه بزند اما با این حال مشخص شدن رای شورای شهر، منجر شروع طیفی از نقدها به زاکانی شده است.
در واکنش به این اعتراضات، زاکانی، شهردار منتخب شورای شهر تهران در رشته توییتی به تشریح علل قبول پست شهرداری تهران پرداخت و نوشت: در ۱۲ سال نمایندگی مردم عزیز تهران و یکسال خدمتگزاری به مردم شریف قم و مرکز پژوهشهای مجلس هیچگاه شخصاً داوطلب ترک مجلس نبودم. بارها گفتهام هرجا که خدمت کردهام را مرکز عالم دانسته و هرگز به جای دیگر فکر نکردهام؛ اکنون هم شرمنده مردم قم هستم، اما نگاهم حضور در میدانی دیگر در جبهه دفاع مقدس است.
وی افزود: در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به علت نیاز و برای دفاع از انقلاب به صحنه آمدم و پس از پیروزی جریان انقلاب به مرکز پژوهشها بازگشتم و با وجود علاقه قلبی و ارتباط نزدیک با آیت الله رئیسی و اعضای شورای شهر، هیچگاه سخن از مسئولیت جدید بر زبان نیاوردم و اقدامی نکردم. برخی از اعضای محترم شورای شهر تهران پذیرش مسوولیت شهرداری تهران را ابتدا در جمع خود و سپس با بنده مطرح کردند که به دلیل ضرورت تحول ساختاری، فرهنگی - اجتماعی و زنده کردن روح شهر و نزدیکی به متن مردم، پذیرفتم برنامه ارائه دهم.
یکی از مهمترین مسائل مطرح در زمینه شهردار شدن زاکانی، غیر مرتبط بودن مدرک تحصیلی زاکانی با مصوبه هیئت وزیران در زمینه ضرورت مرتبط بودن مدارک تحصیلی شهرداران کلانشهرها با حوزه تخصصی است. زاکانی دارای مدرک پزشکی هسته ای و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. در حالی که طبق مصوبه هیئت وزیران شهرداران کلانشهرها باید دارای تحصیلات مرتبط باشند.
مصاحبه «پرویز سروی» عضو شورای شهر ششم تهران با شبکه پنج صداوسیما و بیان اینکه نکته که مشکل مرتبط نبودن مردم تحصیلی شهردار منتخب حل خواهد شد منجر به انتقادات تند و تیزی از عملکرد شورا و زاکانی با این مضمون شد که برای بهره مندی یک نفر می خواهند قانون را تغییر دهند.
دیگر مساله، فقدان سابقه اجرایی زاکانی است که از دیگر پیشنیازهای آییننامهای شهردار شدن است که البته با تلاش برای معادلسازی قرار است رفع و رجوع شود.
مجموع این شرایط و منافاتهای قانونی باعث شده تا سازمان بازرسی برای رسیدگی به موضوع وارد ماجرا شود.
سوابق شهردار جدید پایتخت؛ سیاسی یا اجرایی؟
علیرضا زاکانی متولد ۱۲ اسفند ۱۳۴۴ در شهر ری است. او مسئولیت سازمان سازمان بسیج دانشجویی، عضو شورای عالی جمعیت هلال احمر و نمایندگی تهران در دورههای هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی را عهده دار بوده است. عضویت در هیئت منصفه دادگاه مطبوعات و صاحب امتیازی وب سایت خبری جهان نیوز و هفته نامه پنجره از دیگر سوابق زاکانی است. وی برای ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ نامزد هم شد که توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد. ولی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ احراز صلاحیت شد.
زاکانی در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشیار پزشکی هستهای است و در بیمارستان دولتی امام خمینی تهران و مجتمع درمانی ولیعصر مشغول به طبابت است.او همچنین نماینده مردم قم در مجلس یازدهم و رئیس مرکز پژوهشهای این دوره مجلس نیز است. زاکانی در عرصه حزبی هم فعال بوده، او جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی را تأسیس کرده و برای چند دوره دبیرکل این حزب سیاسی اصولگرا بود.وی در حال حاضر او ریاست جبهه تحولخواهان انقلابی را برعهده دارد که متشکل از سه تشکل سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی و جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است.
برنامههای زاکانی برای پایتخت
زاکانی عنوان «کلانشهر تهران، الگوی جهان اسلام» را برای ارائه برنامههای خود به شورا انتخاب کرده بود. فسادستیزی و عدالتمداری از دیگر مولفههای مهم برنامه زاکانی برای شهر تهران است. او در اولین اظهارات خود در جایگاه شهردار تهران با اشاره به این امر که برای تهران سلسله پروژههایی داریم که ناظر بر کالبد شهر است، گفت: هفت تا هشت مگاپروژه در برنامه داریم که غیر از پروژههای اجتماعی است؛ یکی از پروژههای بزرگ از انتهای صیاد به آزادگان است که کل کار تحقیق و مجوزش انجام شده است و گروهی هم برای سرمایهگذاری در این پروژه اعلام آمادگی کردهاند. پروژه دیگر از شرق تهران میرود تا وردآورد. میدانم که این پروژهها هزینهبر است؛ محاسبه هزینهای آن انجام شده است. از این مگاپروژهها چهار، پنج تا تعریف شده که با اولویت در تهران اجرا میشود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تهران به کلانپروژههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نیاز دارد، تصریح کرد: ظرفیتهای بینظیر در شهر وجود دارد؛ اگر شهرداری تهران بتواند قرارگاه اجتماعی بزند - و من این وعده را به شما میدهم - معتادان متجاهر از شهر جمع میشوند و موضوع تکدیگری و موضوع کودکان کار هم حل میشود.
یکی از اظهارات زاکانی درباره بافت فرسوده تهران هم مورد توجه رسانهها قرار گرفته که گفته است: میخواهیم محله را با الگوی جدیدی بسازیم و این نیاز به کوچ دارد. در این ایده باید مردم محله را کوچ بدهیم، جای آنها را بسازیم و مردم را سرجای سکونت خود برگردانیم.