زمانی که غذا در روده بزرگ سفت و بهاصطلاح طب سنتی خشک میشود، دفع آن با درد و سختی همراه میشود، این خشکی ممکن است سبب بسته شدن رودهها و حتی در مواردی منجر به جراحی روده شود. از علتهای رایج یبوست میتوان به رژیم غذایی نامناسب، درهمخوری، استرس، اضطراب، بیماریهای عصبی، عدم تحرک کافی، اثر جانبی داروهای مصرفی و... میتوان اشاره کرد.
بر اساس تحقیقات، بیش از یکهفتم جمعیت جهان دچار این بیماری هستند همچنین گزارشها نشان دادهاند که شیوع این بیماری در جوامع آسیایی نسبت به جوامع دیگر کمتر بوده است؛ یبوست عامل یک درصد از مراجعات سالانه بیماران به پزشکان بوده و به تحمیل هزینههای فراوانی بر نظام سلامت منتهی شده است.
شیوع یبوست در زنان نسبت به مردان ۲ تا ۳ برابر بوده است؛ از عواملی که در افزایش این بیماری نقش مهمی ایفا میکند، به رژیم غذایی کمفیبر، افسردگی و داروهای مختلفی مانند مخدرها میتوان اشاره کرد.
شیوع یبوست، کیفیت زندگی مبتلایان را کاهش میدهد و بهدلیل ایجاد عوارض طولانیمدت مانند بواسیر، شقاق و ایجاد آثار روانی در بیمار، باید سریعاً نسبت به درمان آن اقدام کرد.
برای پیشگیری از یبوست کافی است با عوامل مؤثر ایجاد یبوست بیشتر آشنا شویم که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
مصرف غذاهای با طبع سرد و خشک میتواند باعث یبوست شود و باید مصرف خوراکیهایی مانند برنج، تخممرغ نیمرو، میوه به، ذرت و سیب ترش را به حداقل برسانیم.
لازم است در برنامه روزانه خود نسبت به مصرف آب کافی و مایعات توجه بیشتری داشته باشیم، یکی از عوامل خشکی روده، کم بودن میزان آب بدن و در نتیجه کاهش دفع است.
تحرک زیاد بلافاصله بعد از صرف غذا و مصرف برخی سبزیجات بهویژه کدو، نوشیدن آب پس از مصرف میوههای آبدار خصوصاً انگور نیز از مواردی است که سبب یبوست میشود و بدن را برای ابتلا به این بیماری آماده میکند.
بر اساس آموزههای طب سنتی بهطور طبیعی هر فرد روزانه حداقل باید دو تا سه مرتبه اجابت مزاج بهطور کامل داشته باشد و پس از آن احساس سبکی کند.
افراد سالخورده بهطور طبیعی، فضولات دفعیشان کمتر است؛ علاوه بر دفعات اجابت مزاج، قوام مدفوع هم اهمیت دارد.
ممکن است فرد روزانه دفع داشته باشد اما اجابت مزاجش ناقص انجام شود و بعد از دفع، احساس سبکی نکند که در این صورت طبق تعریف یبوست در طب سنتی گفته میشود فرد دچار یبوست شده است.
در موارد دیگر حتی در بعضی افراد ممکن است بهدنبال اسهال مزمن، دچار یبوست شده باشند؛ برای پیشگیری از ابتلا به یبوست، پرهیز از خستگی فکری، بدنی و پرهیز از توقف، بیتحرکی، نشستنهای طولانی و در یکجا ماندن توصیه میشود.
پرهیز از تندخویی و عصبانیت و پرهیز از خوردن غذا در موقع سیری و پرهیز از مصرف نانهای شیرینی، گوشت مانده، قهوه، شکلات و مشروبات،کاکائو و گوشت گاو توصیه میشود.