نقض حریم شخصی کاربران اینستاگرام توسط روبیکا
زمانی که بحث طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و محدود سازی فضای اینستاگرام مطرح شد، یکی از گزینه‌های پیشنهادی جایگزین اینستاگرام، روبینو بود.
روبیکا اطلاعات کاربران را از کجا می‌آورد؟
روبینو قسمتی از اپلیکیشن روبیکا است. روبینو به محض ورود کاربران، برایشان هم حساب شخصی تلگرام ایرانی و هم حساب شخصی اینستاگرام ایرانی باز می‌شود.
این موضوع تا امروز کمی قابل قبول به نظر می‌رسید تا اینکه مشخص شد روبینو نه تنها هنگام نصب اپلیکیشن برای کاربران حساب باز می‌کند، بلکه بدون اجازه افراد پست‌ها و مطالبشان را از اینستاگرام به روبینو انتقال می‌دهد. این اتفاق برای چهر‌ه‌های فوتبالی، بلاگرها و افرادی که به هر دلیل در اینستاگرام دنبال کننده بالایی دارند رخ داده است.
هر یک از این افراد هم در اینستاگرام اعلام کردند که هیچ‌گونه فعالیتی در روبیکا ندارند. اما نکته جالب‌تر اینجاست که روبینو حتی برای افرادی که این پیام‌رسان را نصب نکرده‌اند اما دنبال کنندگان بالایی دارند هم حساب کاربری ساخته و تمام پست‌های آن‌ها را به روبینو انتقال داده است.
این اتفاق، هم برای اشخاص حقیقی و هم برای اشخاص حقوقی رخ داده است.
اقدام غیرقانونی یک اپلیکیشن قانونی
البته افرادی که طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را مطرح کرده‌اند به این بهانه طرح را به مجلس بردند که اپلیکیشن‌های خارجی به حریم شخصی کاربران احترام نمی‌گذارد. اما این اتفاق به صورت معکوس برای نرم‌افزار داخلی رخ داد.
به نظر می‌رسد از آنجایی اطلاعات کاربران بدون اجازه آن‌ها برداشته شده و روبیکا هم عملا با آن مقابله‌ای نکرده، می‌تواند قابل پی‌گیری قضایی باشد.
طبق ماده ۷۴۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد.
علاوه بر ایران در تمام کشورهای دنیا ایجاد حساب کاربری با نام دیگران و انتشار محتوای تولیدشده آن‌ها از شبکه‌های دیگر و بازنشرش در پروفایل جعلی منجر به اقدامات قانونی علیه مجرم از نظر قوانین مدنی یا کیفری می‌شود.
روبیکا با این اقدام هم جعل هویت انجام داده و هم قانون کپی‌رایت را نقض کرده است.
دست یابی غیر مجاز به اطلاعات شخصی این کاربران، حقوقشان نسبت به نحوه استفاده از این اطلاعات را نقض کرده و اعتراض این کاربران را برانگیخته است. مطابق با ماده ۱۲ قانون جرائم رایانه‌ای مصوب ۱۳۸۸/۳/۵، هرکس به طور غیرمجاز داده‌های متعلق به دیگری را بِرُباید، حتی اگر عین داده‌ها در اختیار صاحب آن باشد، مجرم شناخته شده‌است.
واکنش روبیکا به نقض حریم شخصی افراد
در نهایت این برنامه به جای توضیح درباره رفتار غیر اخلاقی خود گفت: «تماس بگیرید، حذف میکنیم. کاربران می‌توانند برای کنترل اکانت یا حذف آن با روبیکا تماس بگیرند تا ما حسابشان را حذف کنیم.»
البته به نظر می‌رسد این یک روش خلاقانه برای تبلیغ این اپلیکیشن باشد، به همین دلیل اگر کاربران بخواهند ببینند که آیا حسابی به اسم آن‌ها ساخته شده یا خیر کافی است در مرورگر به انتهای نشانی سایت روبیکا اسلش را همراه با یوزرنیم اینستاگرامشان اضافه کنند و نتیجه را چک کنند.
