چاک هاگل و لئون پانهتا، وزرای دفاع اسبق آمریکا با نشریه یو.اس.ای تودی درباره اینکه در این وضعیت کجای کار اشتباه شد و چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد، به بحث پرداختند.
هاگل که در سالهای بعد از حمله آمریکا به افغانستان یک سناتور در کشورش بود، اظهار کرد، کمیته روابط خارجی این مجلس به طور مداوم مقامهای آمریکایی را از بابت استراتژی برای افغانستانی که بدون سابقه یک دولت مرکزی قدرتمند بوده، بازخواست میکرد.
هاگل گفت: ما هرگز نتوانستیم یک جواب روشن دریافت کنیم. او ادامه داد: هیچ کس هیچ وقت نگفت که خیر، این یک کشورسازی نیست. همواره میگفتند، ما یک سال دیگر یا بیشتر باقی خواهیم ماند و سال پشت سال. خب این به ۲۰ سال بالغ شد.
هاگل خاطرنشان کرد که مقامهای آمریکایی برای تداوم مداخله این کشور در افغانستان "دلیل اختراع کردند". او به آنچه که یک کمپین همیشگی برای ایجاد آلترناتیوهایی برای کشت خشخاش، منبع هروئین و سودهای نامشروع برای کشاورزان و طالبان خواند، استناد کرد. وزارت امور خارجه و وزارت دفاع آمریکا برای سالها بدون موفقیت به دنبال راه حلهایی بودند. پنتاگون سال پشت سال به تزریق میلیاردها دلار به ارتش افغانستان پرداخته و تاکید میکرد که این نیروها در حال ارتقا یافتن هستند. هاگل زمانی که آمریکا در سال ۲۰۱۴ رسما به ماموریت رزمی خود پایان داد وزیر دفاع بود.
الیوت انگل، سال ۲۰۲۰ در جریان یک جلسه استماع در کنگره درباره درسهای فراگرفته شده در افغانستان به مقامهای آمریکایی از بابت گمراه کردن مردم آمریکا درباره افغانستان حمله کرد.
هاگل نیز با همان صراحت او صحبت کرده و گفت: ما درگیر یک فریب واقعی شدیم. شما از یک توضیح غلط گرفتار یک توضیح غلط دیگر میشدید. و شما به نقطهای میرسید که در حقیقت دارید دروغ میگویید و هر کسی به پوشش دادن کسانی دیگر میپردازد.
او بیان کرد که نتیجه این وضعیت یک وابستگی ناسالم به قدرت آمریکا و انزجار از آن بود. افغانستان به عنوان یک کشور مستاصل فقیر تدابیر لازم برای آنکه از عهده یک نیروی نظامی مدرن بزرگ بر بیاید نداشت. حالا این نیرو منحل شده است.
او اظهار کرد: حقیقت این است که برای ۲۰ سال آمریکا یا در این جنگ برای افغانها میجنگید و یا این تلاش را رهبری میکرد و به ارائه آموزش و پشتیبانی میپرداخت. و آنها هرگز از این وضعیت استقلال پیدا نکردند.
هاگل که کهنه سرباز مدال گرفته جنگ ویتنام است به مقایسه این وضعیت با شکست آمریکا در جنگ ویتنام پرداخت. رهبران آمریکا در هر دو کشور نتوانستند بافت فرهنگی و تاریخی جایی که در آن عملیات انجام میدهند را درک کنند و به دنبال بازسازی دولت و ارتش در آنها از روی یک تصویر آمریکایی رفتند.
هاگل خاطرنشان کرد: من در یکی از این جنگها در ویتنام بودم. ما در آنجا برای مدت بیش از حد طولانی باقی ماندیم و در افغانستان هم برای مدت بیش از حد طولانی باقی ماندیم. ما بر همه چیز تسلط پیدا کردیم. ما ساختار اقتصادی آنها و مطمئنا امنیت و ارتش آنها را به دست گرفتیم.
هاگل از تصمیم جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای خارج شدن از افغانستان حمایت و در عین حال فاجعه انسانی که میتواند تحت حکومت طالبان ایجاد شود را تصدیق میکند.
هاگل گفت: تبعات فراوانی وجود دارند، تبعاتی ناعادلانه، و مردم زیادی قرار است جانشان را از دست بدهند یا از این اتفاق آسیب ببینند. اما من مسیر دیگری متصور نیستم. قرار نبود وضعیت در عرض یک سال یا دو سال یا سه سال دیگر بهتر شود. این یکی از وضعیتهای دشوار، وحشتناک و ناعادلانه بود.
لئون پانهتا نیز که قبل از هاگل وزیر دفاع آمریکا بود و در زمان کشته شدن اسامه بن لادن به رهبری سازمان سیا میپرداخت خواستار اختصاص چند هزار سرباز آمریکایی به ماموریتهای ضدتروریسم و سربازانی دیگر به پشتیبانی از نیروهای امنیتی افغانستان و باقی ماندن این نیروها در این کشور است.
مقامهای پنتاگون از این رویکرد حمایت کرده و تلاش داشتند بایدن را متقاعد کنند که حفظ یک چنین حضوری در افغانستان میتواند جلوی عملیات انجام دادن گروههایی مثل القاعده و داعش در آنجا را بگیرد. دولت بایدن با این حال به این مساله اشاره کرد که گروههای تروریستی در آفریقا و جاهای دیگر سر بر آوردهاند و تلاشها برای مقابله با رقبایی نظیر چین و روسیه به دلیل تخلیه منابع در افغانستان با اخلال مواجه شده است.
پانهتا اظهار کرد، آمریکا این انتخاب که تصمیم بگیرد کجا با دشمنانش رویارو شود را ندارد.
او گفت: طالبان در حقیقت به القاعده و داعش و دیگر تروریستها اجازه خواهد داد در داخل افغانستان توسعه یافته و تقویت شوند. این به معنی این است که آمریکا قرار است با یک تصمیم بسیار دشوار از بابت اینکه موقع تهدید شدن امنیت ملی ما چه کاری انجام دهد مواجه شود. من فکر نمیکنم این جای سوال باشد که آیا القاعده قادر به تشکیلات یافتن مجدد و یا داعش قادر به تقویت یافتن مجدد است یا خیر. آنها همیشه هدفی اصلیشان حمله به آمریکا بوده است. این مخلص کلام است. و من فکر میکنم به این دلیل رئیس جمهور بایدن باید با یک تصمیم دشوار از بابت اینکه در قبال آن چه کار کند، مواجه شود.
پانهتا پیش بینی کرد که بایدن ممکن است با همان وضعیت بغرنجی که اوباما در سال ۲۰۱۴ به هنگام تصرف بخشهایی از سوریه و عراق توسط داعش مواجه شد، روبرو شود. اوباما که دستور به خارج شدن نیروهای آمریکایی از عراق در سال ۲۰۱۱ داده بود، مسیرش را تغییر داده و به پنتاگون دستور داد یک جنگ هوایی علیه شبه نظامیان اجرا کند. سربازان آمریکایی بار دیگر بازگشتند و حدود ۲۵۰۰ تن در عراق و ۹۰۰ تن در سوریه باقی ماندهاند.