در ادامه جلسه روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی در بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه سیزدهم، حسین امیرعبداللهیان وزیر پیشنهادی امور خارجه در دفاع از برنامههای خود، اظهار کرد: اولا تشکر میکنم از جناب آقای قالیباف رئیس محترم مجلس و سخنگوی هیئت رئیسه و نمایندگان محترم و کارکنان مجلس که در این چند هفتهی اخیر در مراسم تحلیف و همچنین برگزاری جلسات فشرده رأی اعتماد تمام سعی و تلاش ارزشمند خودشان را به کار گرفته بودند.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: باید در ابتدای مباحثم در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی تاکید کنم که عاشورا به ما آموخت که دیپلماسی و میدان دو بازوی قدرتمند محقق کننده منافع و امنیت ملی حداکثری کشور خواهد بود.
وی ادامه داد: به درستی مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای، قدرت میدانی را پشتوانه محکمی برای دیپلماسی خواندند و البته تاکید کردند که باید عنصر اقتدار به دستاورد سیاسی و اقتصادی تبدیل شود. همه ما میدانیم که در عرصه مناسبات بینالمللی دو محور اساسی منافع و اقتدار ملی مورد توجه همه کشورها است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه اضافه کرد: ما نیز با پایبندی به ارزشها و فرهنگ غنی ایرانی خودمان از این مولفه غفلت نخواهیم کرد و اعتقاد داریم که با استفاده از ظرفیت دیپلماسی عزتمند به معنای اتکا به توانایی های ذاتی و به فعلیت درآوردن شعار ما میتوانیم، میتوان در روابط خارجی حداکثر حقوق و منافع ملی و امنیت ملی را محقق کرد.
امیرعبداللهیان گفت: خیلی کوتاه در ابتدا اجازه میخواهم که اشاره کنم به خطوط سیاست خارجی که در برنامهها خدمت شما عزیزان ارائه شده است، سپس در عرصه معادلات خارجی و بین المللی چند کلید واژه و پیام برای کشورهای همسایه، کشورهای پیرامونی و کشورهای جهان را در جایگاهی که به عنوان کاندیدای احراز پست وزارت امور خارجه به مجلس محترم شورای اسلامی معرفی شدهام، عرض بکنم.
وی ادامه داد: در پایان اشاره کوتاهی به اینکه در وزارت امور خارجه چه اولویتهایی در دستور کار خواهد بود، خواهم کرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: در خطوط اصلی سیاست خارجی، توجه به سه اصل عزت، حکمت، مصلحت در چارچوب در سیاست خارجی متوازن پویا و روشن مورد توجه ما است.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: یکی از عزیزان که در مقام مخالف صحبت کردند، اشاره داشتند به اینکه سیاست متوازن یعنی چه؟ سیاست متوازن یعنی اینکه اولویتهای سیاست خارجی دولت جناب آقای رئیسی، که سیاست همسایگی و سیاست آسیا محور در مرکزیت این تحول قرار دارد، را در نظر داشته باشیم چراکه قرن ۲۱ متعلق به آسیا است و ما شاهد قدرتهای نوظهور اقتصادی در حوزه آسیا هستیم.
گزینه پیشنهادی وزارت امور خارجه همچنین گفت: ما در غرب آسیا به دنبال نهادینه سازی دستاوردهای میدانی مقاومت هستیم و در شرق آسیا و شبهقاره و حوزه تمدنی ایران، به دنبال استفاده از ظرفیت قدرتهای نوظهور اقتصادی و تعامل حداکثری برای رشد و ارتقاء وضعیت اقتصادی و تجارت بینالملل و معیشت مردم خواهیم بود.
امیرعبداللهیان گفت: وقتی از سیاست خارجی متوازن سخن میگوییم؛ یعنی سیاست خارجی ما متوقف در یک منطقه و یک حوزه نخواهد ماند بلکه در قارهها و تمام حوزههای جهان، چند کشور را به عنوان اولویت اول سیاست خارجی در آن حوزه تعریف خواهیم کرد و بر اساس برنامه و زمانبندی برای تحقق سیاستها در آن حوزهها نیز گام خواهیم برداشت.
وی ادامه داد: اما سیاست همسایه محور و آسیا محور اولویت اساسی است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه افزود: تقویت رابطه با کشورهای اسلامی از جمله موضوعات سیاست خارجی متوازن است. دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین الملل حدود ۴۰ درصد برنامه سیاست خارجی دولت سیزدهم را در دستگاه وزارت امور خارجه تشکیل میدهد.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: من ضمن عرایضم به سوالاتی که عزیزان مطرح کردند، چه در کمیسیونها و چه در جلسات فراکسیونها، پاسخ خواهم داد.
وی اضافه کرد: در حوزه اقتصاد و تجارت بینالملل مشکلی که ما در وزارت خارجه داریم و انتقادی که یکی از عزیزان مطرح کردند، اینکه در وزارت امور خارجه طی چهار دهه گذشته، رویکرد اقتصاد محور نبوده است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: این رویکرد، رویکرد جدید در دولت آقای رئیسی است که با پویایی و با قدرت، دیپلماسی اقتصادی را دنبال میکند.
وزیر پیشنهادی امور خارجه همچنین گفت: برای تحقق این کار موضوعات کلانی را احصا کردیم. دیپلماسی انرژی، ترانزیت، تمرکز و توجه به بخش خصوصی، توجه به تجارت مرزی با کشورهای همسایه، توجه به موضوع توریسم، کشت فراسرزمینی، توجه به امنیت غذایی، صادرات غیرنفتی، کمک به تامین منابع و ارز برای ارز آوری جمهوری اسلامی ایران.
امیرعبداللهیان ادامه داد: نکته مهم این است که معمولاً در کشورها و در وزارتخانههای ما، برنامه نویسان خوب وجود دارد و برنامه خوب نیز ارائه میشود، اما مهمترین مسئله این است که ما نیازمند تیم و مردان بزرگی هستیم که بتوانند برنامههای بزرگ را عملیاتی کنند.
وی اضافه کرد: تصور من این است که شخص وزیر در وزارتخانه با پیگیری روزانه خودش با مدیران تیمی و قوی که در حوزههای مختلف از جمله در حوزه اقتصاد و تجارت بینالملل منصوب میکند، جدول زمانبندی منظمی که در برنامه ارائه شده است را عملیاتی بکند.
وزیر پیشنهادی امور خارجه تصریح کرد: بسیاری از شما عزیزان که در این جمع حضور دارید تجربه های ارزشمندی را در این رابطه دارید.
امیرعبداللهیان ادامه داد: همچنین توجه به حوزه فناوری و مباحث شرکتهای دانشبنیان از دیگر مباحث مهم است.
وی افزود: ما برای اجرای برنامه اقتصادی از سفرا، دستیاران، مشاورین که متخصص باشند، استفاده میکنیم. حتی اگر در بین سفرا فرد مناسبی نداشتیم، از ظرفیت ملی استفاده میکنیم که به طور روزانه اینها هماهنگکننده، تسهیل کننده و پیگیر پرونده ها و موضوعات اقتصادی مورد نظر باشند.
وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: باید با کمال تاسف از این تریبون اعلام کنم به دلیل اینکه رویکرد اقتصاد محور در وزارت امور خارجه در چهار دهه گذشته حاکم نبوده است، [البته اگرچه] در مقاطعی حتی در دولت قبلی معاونت اقتصادی شکل گرفت و احیا شد، اما همه بخشها به کمک هم نیامدند. لذا ما کمترین حضور رایزنان اقتصادی و بازرگانی را در خارج از کشور داریم.
امیرعبداللهیان همچنین گفت: در همین جا از شما یک کمک و مطالبهای دارم، خانم ها و آقایان محترم نماینده! ما نیازمند این هستیم که در برنامه بودجه سال آینده، وزارتخانههایی را که مأموریت اقتصادی و تجارت بین الملل دارند، بتوانند کارشناسان زبده خودشان را به ما در دستگاه دیپلماسی معرفی کنند و متناسب با هر رویکردی، کارشناسان در سفارتخانههای ما مستقر شوند.
وی ادامه داد: ممکن است در جایی برای تامین حلقه امنیت غذایی به رایزن کشاورزی نیاز داشته باشیم. و در جایی دیگر نیازمند رایزن بازرگانی باشیم.
وزیر پیشنهادی امور خارجه با بیان اینکه موضوع مهم دیگر در بحث سیاست خارجی موضوع برجام است، گفت: در مجلس بارها سخن گفتند که وزارت امور خارجه وزارت برجام نیست. من با صدای بلند اعلام میکنم که ما در وزارت امور خارجه اولا مذاکره را ابزاری از دیپلماسی میدانیم و هیچگاه از میز مذاکره منطقی و توام با اقتدار و حکمت فرار نخواهیم کرد اما وزارت خارجه را به برجام گره نخواهیم زد.
امیرعبداللهیان افزود: همه تلاش خود را برای بیاثر کردن تحریمها به موازات تلاش برای لغو تحریمها به کار خواهیم بست اما با مذاکرهای همراه خواهیم بود که فرسایشی نبوده و تامین کننده حقوق و منافع ملت بزرگ ایران باشد و این سیاستی است که دولت آقای رئیسی به صراحت بر آن تاکید دارد.
وی تصریح کرد: وزارت امور خارجه مجموعه متنوع و پیچیدهای از موضوعات در عرصه دیپلماسی رسمی تا دیپلماسی عمومی، آب و گردشگری و سایر حوزهها را باید دنبال کند. انتقال بنده از دولت به مجلس این فرصت را فراهم کرد که به ظرفیت عظیم دیپلماسی پارلمانی با تمام وجود پی ببرم.
وزیر پیشنهادی امور خارجه افزود: این دیپلماسی از سطح رئیس مجلس، نواب مجلس و اعضای هیئت رئیسه و تمامی کارگروههای مرتبط تخصصی را شامل میشود. توجه به ظرفیت دیپلماسی پارلمانی را تا جایی پیش خواهیم برد که اگر به بنده اعتماد شد، منتظر نخواهم شد که من را به کمیسیون دعوت یا احضار کنید. حتما در هر برنامه ای که می توانیم از ظرفیت بزرگ دیپلماسی پارلمانی استفاده کنیم داوطلبانه من و همکارانم به مجلس خواهیم آمد و تعامل پویا و سازنده با مجلس شکل خواهیم داد.
امیر عبداللهیان خاطرنشان کرد: عزیزی اشاره کردند در دوره ای که در مجلس بودید، حوزههای گروه های دوستی رونق نداشت؛ این درد دل مشترک ما و شما است و ایراد کار در وزارت خارجهای است که عضو آن خانواده هستم و ان شاءالله به همت ظرفیت خوش فکر و انقلابی و با تجربه وزارت خارجه این امر تقویت خواهد شد.
وی ادامه داد: وزارت خارجه به حق یکی از دستگاه هایی است که ظرفیت متعهد، متخصص و ارزشمند در درون خود دارد و البته حتما در رویکردی که رسم خواهم کرد، نسبت به جذب نیروهای جوان، متخصص، انقلابی و کادر سازی برای دهههای آینده و حرکت در تراز سیاست خارجی متوازن و در تراز انقلاب اسلامی اقدام خواهیم کرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه با بیان اینکه توجه به چند جانبه گرایی و حضور هدفمند در مجامع بینالمللی از دیگر موضوعات مهم است، اضافه کرد: همه دولتها نسبت به ایرانیان خارج از کشور حرفهای زیادی زدند. ما یک شورای عالی ایرانیان داریم که معطل مانده است. در گفتگو با دکتر رئیسی، ایشان با انگیزه اعلام کردند که به سرعت این شورا احیا شود و دبیرخانه آن با نگاه به حل مشکلات ایرانیان، از ظرفیت آنها استفاده کند.
وی با تشکر از ابتکار عمل قالیباف به منظور دستور تاسیس دفتر ارتباط ایرانیان خارج از کشور با مجلس شورای اسلامی به صورت آزمایشی، بیان کرد: به زودی با دستور ایشان گزارشی از عملکرد این دفتر ارائه خواهد شد و تصمیمات لازم از سوی مجلس اتخاذ می شود. مایل هستم اشاره کنم در بحث دیپلماسی گردشگری، در همین چند روز اخیر با مهندس ضرغامی برنامه اولیه ای را مرور کردیم که با هدف ارزآوری برای کشور و شناساندن ایران و استفاده از ظرفیت های آن استفاده خواهیم کرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه تاکید کرد: فعالسازی دفاتر خارجه وزارت خارجه در استانها و سفارتخانهها و فعالسازی سفارتخانه ها برای احیای بازارچه های مرزی و پایانه های مرزی از جمله برنامه های وزارت خارجه است. تلاش برای تقویت جبهه مقاومت موضوعی است که بی تردید در دستور کار دولت سیزدهم است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: محور مقاومت، متحدین جمهوری اسلامی هستند که برای تثبیت امنیت پایدار در منطقه و کشورهای خود به صورت خودجوش به وجود آمدند و فراتر از حوزه امنیت ظرفیت دارند که مورد توجه ما است. با افتخار و قدرت از متحدین خود در جبهه مقاومت در کمک حداکثری و همکاری حداکثری در منطقه حمایت خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در منطقه ثبات ساز و امنیت آفرین است، ادامه داد: هیچکس در این موضوع تردیدی ندارد و من به عنوان کسی که بارها با رهبران منطقه دیدار داشتم عرض میکنم اگر مداخلات و وسوسههای شیاطین خارجی از منطقه دور شود، دوستان ما در منطقه همه باور دارند که جمهوری اسلامی ایران ثباتساز و امنیتآور است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه با بیان اینکه رویکرد مناسبات ما با همسایگان یک امر راهبردی است نه تاکتیکی و قویا به آن ایمان داریم، تصریح کرد: ما از همینجا دست دوستی و برادری کشورهای منطقه، به ویژه همسایگان خود یعنی ۱۵ کشور همسایه، را با قدرت میفشاریم و معتقد هستیم میتوانیم با یاری هم به منطقهای امنتر، توسعه یافتهتر و آبادتر برسیم.
امیرعبداللهیان گفت: ما گفتگوها و ائتلافهای درون منطقه ایران برای دستاوردهای حداکثری و هم پیمانیهای منطقهای را ضروری میدانیم و معتقدیم زمان آن رسیده است که همه کشورهای منطقه در راستای همکاری با یکدیگر تلاش کنندو ما باید سرنوشت دولتهایی که به آمریکا اعتماد کردند را با دقت مرور کنیم.
وی بیان کرد: ما با دقت تحولات افغانستان را دنبال میکنیم و کماکان به گفتگوهای بین افغانی و تعیین سرنوشت افغانستان توسط مردم بزرگ افغانستان و تشکیل دولت فراگیر به کمک همسایگان افغانستان، نه بیگانگانی که افغانستان را در دو دهه گذشته رو به نابودی بردند، نیاز داریم. ما از این سیاست پیروی خواهیم کرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه در خصوص رابطه با عربستان تاکید کرد: مسلمانان جهان عربستان را به عنوان سرزمین نزول وحی بر پیامبر میشناسند. ما همکاری دو کشور مسلمان منطقه را به نفع منطقه میدانیم و در عین حال جنگ علیه یمن را آتش بزرگی میدانیم که حدود ۷ سال در این منطقه شعلهور شده است. رفع محاصره و آتش بس فوری و گفتگوهای یمنی_ یمنی را همانطور که از ابتدای جنگ بیان داشتیم راهکار مناسب و اساسی میدانیم.
امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه همکاری ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس و خزر و کشورهای شرقی و غربی را در یک پیوند دیرینه میبینیم، عنوان کرد: معتقد هستیم روابط تجاری با کشورهای حوزه خلیج فارس ظرفیت احیای فزاینده ای را در کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد. اعتقاد ما این است که امنیت منطقه باید توسط کشورهای درون منطقه تامین شود و در این راستا آماده استقبال از هر طرح و ابتکاری هستیم و خود نیز جزء اولین مبتکرین برای پیشگامی در این مسیر خواهیم بود.
وی ادامه داد: تاکید میکنم مذاکره را ابزار دیپلماسی میدانیم اما نه زیر سایه تهدید و معطل سازی و مذاکره برای مذاکره بلکه در حوزه منطق، حکیمانه، مقتدرانه با نگاه به تامین حداکثری منافع و حقوق ملت بزرگ ایران.
وزیر پیشنهادی امور خارجه تاکید کرد: ما در وزارت امور خارجه نیاز به تمرکز بر اصلاح ساختار و استفاده از همه ظرفیت نیروی انسانی، جذب نیروهای جدید و احیای دانشکده روابط بینالملل، استفاده از خروجی سایر دانشگاه ها در سراسر کشور و توجه به آموزش و همه ابعاد سیاست خارجی داریم.
امیرعبداللهیان در پایان ضمن گرامیداشت یاد و خاطره سردار سلیمانی با تشکر از نمایندگان مجلس و استفاده از ظرفیتهای فراکسیونی و کمیسیونی تصریح کرد: به طور ویژه از نایب رئیس کمیسیون طرح و برنامه تشکر میکنم که در تکمیل برنامه ما با نگاه به ارزآوری توجه ویژه انجام دادند.