این روزها همگی نام فاویپیراویر، رمدسیویر، اَکتِمرا و ... را شنیدهایم، به ویژه آنها که خود یا عزیزانشان به کرونا مبتلا شدهاند؛ دلیلش هم این است که بسیاری از متخصصان و کارشناسان از این داروها به عنوان نیازهای درمانی بیماران کرونا نام میبرند؛ در حالی که گروهی دیگر درباره عوارض آن هشدارهای جدی دادهاند.
صحبتهای دکتر «مصطفی قانعی» رئیس شبکه ملی تحقیقات بیماریهای تنفسی و عضو کمیته علمی کرونا هم در اینباره مهم و قابل توجه است:
اکتمرا، قویتر از کورتون!
به گفته دکتر قانعی در دو هفته آخر مرداد، مصرف داروی «اَکتِمرا» یا «تِمزیوا» ناگهان افزایش جدی پیدا کرد؛ این دارو از «کورتون» خیلی قویتر است و بدن بیمار برای بیماریهای قارچی مستعد میشود.
خطر سقط جنین با فاویپیراویر؟
او همچنین گفته است: اثربخشی داروی «فاویپیراویر» در درمان کرونا در یکی از معتبرترین مجلههای پزشکی جهان یعنی «نیچر»، رد شده است و در شیوهنامه هیچ کشوری نیست؛ ضمن اینکه عوارض جدی مانند تب، بدندرد، حالت تهوع و استفراغ را در پی دارد. توصیه جدی این است که مردم این دارو را تهیه نکنند زیرا این دارو برای درمان کرونا بیاثر است و با مصرف آن سقطجنین قطعی است.
نکته عجیب اینکه طبق نامه معاون درمان وزارت بهداشت به دانشگاههای علوم پزشکی (مورخ ۱۹ مرداد) نیز فاویپیراویر از دستورالعملهای درمان کرونا حذف شده اما از سوی دیگر پایگاه خبری وزارتخانه، در تاریخ ۳۱ مرداد، خبری را به نقل از معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی البرز با این مضمون منتشر میکند: «از شنبه مورخ ۲۳/ ۵/ ۱۴۰۰ تاکنون (۳۱ مرداد) حدود ۸۹۳۷ بسته یعنی۵۳۶۲۲۰ عدد قرص فاویپیراویر در استان البرز توزیع شده که با توجه به درخواست بالای استان برای این دارو درخواست پلن جدید را از سازمان غذا و دارو داریم».
ابهام درباره تاثیر شگرف رمدسیویرهای چند میلیونی
قانعی افزوده است: بر اساس مطالعه سازمان جهانی بهداشت و یکی از مجلات معتبر علمی، داروی «رمدسیویر» هم اثری در کاهش مرگ ندارد و تنها یک روز میزان بستری را آن هم برای بیمارانی که این دارو ابتدای درمان برای آنها تجویز شود، کم میکند. البته درباره این دارو نظر متناقضی هم وجود دارد؛ از جمله دکتر پیام طبرسی رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری که اتفاقا او هم عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کروناست، گفته است: رمدسیویر قطعا نمیتواند معجزه کند اما بررسیها نشان داده تجویز ترکیبی این دارو با داروهایی مانند اکتمرا و دگزامتازون برای بیماران کرونایی بستری در بخش مراقبتهای ویژه به کاهش مرگ و میر از ۶۰ درصد به ۲۹ درصد منجر شده است.
صدای وزیر بهداشت هم درآمد
این تناقضات و نبود اتفاقنظر برای تجویز نسخه بیماران کرونایی، حتی صدای وزیر بهداشت را هم درآورده است. دکتر بهرام عیناللهی گفته است: «برای مدیریت کرونا به پروتکلهای علمی نیاز داریم با این حال خیلی بین روشهای درمانی ویروس کرونا تناقض وجود دارد و هر فردی مبحثی را به عنوان درمان خود در نظر میگیرد. باید در آینده کمیتههای علمی ستادی را تقویت کنیم و از افراد دانشمند که تعداد آنها در کشور کم نیست، بیشتر استفاده کنیم».
عیناللهی این را هم گفته است که: «یکی از مشکلات حوزه مدیریت کرونا مصرف بیرویه دارو است، تجویز دارو به برخی از بیماران کرونایی در برخی مراحل نیاز نیست، در واقع اگر در زمان خودش باشد خوب است اما اگر زمان لازم گذشته باشد، تأثیری ندارد».
دبیر کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا: دستورالعمل ما مشخص است، به وزیر بهداشت هم ارائه میکنیم
با این حال آنطور که دبیر کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا میگوید، دستورالعمل رسمی این کمیته درباره نسخه درمانی کرونا مشخص است.
دکتر «عاطفه عابدینی» اظهار میکند: «از خردادماه ۱۴۰۰، نسخه واحد ما در این خصوص ابلاغ شده و دقیقا گفتهایم این داروها برای چه بیماری استفاده شود و چه احتیاطهایی را هم رعایت کنند. کسی هم با این دستورالعمل مشکلی ندارد».
از او درباره اظهارنظرهای دکتر قانعی، از دیگر اعضای کمیته علمی هم میپرسم و او پاسخ میدهد: «فقط آقای دکتر قانعی ادعاهایی را در اینباره مطرح کردهاند که ایشان هم باید مشکلشان را حل کنند».
از وی میپرسم: «چطور میشود رئیس شبکه ملی تحقیقات بیماریهای تنفسی در گفتوگوی زنده تلویزیونی درباره قطعیبودن سقطجنین با مصرف فاویپیراویر هشدار بدهد اما صحت این ادعا زیر سوال باشد؟» دکتر عابدینی هم پاسخ میدهد: «باید از خود دکتر قانعی بپرسید که بر چه اساسی این مطلب را مطرح کردهاند».
بالاخره مردم چه کنند؟
سوال دیگرم از او این است که: «بالاخره برای مردم مهم است که بدانند از چه دارویی استفاده کنند یا نکنند؟ آیا مصرف رمدسیویر، فاویپیراویر و اکتمرا مطمئن است؟» او میگوید: «پاسخ سوال کاملا مشخص است، هر بیماری که دکتر او این داروها را برایش تجویز میکند باید استفاده کند اما قطعا باید روی نسخه پزشک هم نظارت باشد که بیدلیل دارویی را تجویز نکند».
آخرین سوالم از دکتر عابدینی درباره صحبت پنجشنبهشب وزیر بهداشت درباره وجود تناقض در روشهای درمانی کروناست و او میگوید: «کمیته علمی ستاد هنوز جلسهای با دکتر عیناللهی نداشته است اما ما دستورالعملهای مورد تایید کمیته را برای ایشان ارسال خواهیم کرد».