مشاغل خانگی از جمله شیوه های نوین کسب و کار و ایجاد اشتغال است که به دلیل نیاز به حجم پایین سرمایهگذاری و سودآوری مطلوب مورد توجه و استقبال بسیار قرار دارد
کارشناسان از مشاغل خانگی، به عنوان یکی از بهترین شیوه های کسب و کار برای اشتغال افراد جویای کار به ویژه زنان و جوانان در قالب خوداشتغالی در منازل نام می برند که ضمن ایجاد فرصتهای شغلی جدید زمینه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی و کاهش بیکاری در کشور را فراهم می کند.
به زعم آنها، دولتها می توانند برنامه اشتغال میلیونی را در قالب کسب و کارهای خرد و خانگی دنبال کنند و از این ظرفیت برای توسعه اشتغال بهره برداری کنند.
برابر اعلام دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار، از آغاز شیوع ویروس کرونا تا پایان سال گذشته ۲۲ هزار نفر از فعالان مشاغل خانگی تسهیلات کرونایی دریافت کردند.
پیش ازاین بانک مرکزی در دولت قبل، پرداخت ۲۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرضالحسنه سالانه به مشاغل خانگی را به تصویب رسانده بود که در صورت تخصیص، کمک بزرگی به توسعه کسب و کارهای خانگی خواهد بود.
رضا محمودی، کارشناس حوزه اشتغال می گوید: با توجه به آنکه ایجاد اشتغال و حفظ اشتغال موجود یکی از دغدغه های اساسی کشور به شمار می رود، توسعه کسب و کارهای خانگی می تواند یکی از بهترین راهکارها در دوران کرونا باشد.او سرمایه گذاری و هزینه کم، اشتغالزایی و درآمدزایی بالا را مهمترین مزایای کسب و کارهای خانگی عنوان کرده و می گوید: بحث اشتغال خانگی در قالب بنگاههای کوچک می تواند راه حل ایجاد شغل در کوتاه مدت باشد ولی راه مستمر و نهایی نیست و ما باید در بلندمدت به سمت اشتغال های پایدار دیگر برویم.
این کارشناس حوزه اشتغال با بیان اینکه صاحبان مشاغل خانگی به دلیل نبود بروکراسی های پیچیده اداری، سودآوری و تنوع رشته های مختلف در این قبیل کسب و کارها زودتر به پول و درآمد می رسند، از بستر تعاون به عنوان یکی از راههایی نام می برد که می تواند به تحقق اهداف اشتغالزایی کمک کند.
به گفته محمودی، تعاونی های مشاغل خانگی می توانند تا ۲۰ درصد برنامه اشتغال را محقق کنند و در یک اقدام ضربتی و جهادی، تقاضای اشتغال را پاسخ دهند ولی هدف ایجاد شغل خیلی بزرگتر از این میزان است و در سالهای بعد باید روی برنامه ریزی های بلندمدت متمرکز شد.
وی با تاکید بر لزوم حرکت دولت به سمت کسب و کارهای کوچک در قالب تعاونی ها، محدودیتهای منابع، کاهش توان مالی مردم و اقشار متوسط و ضعیف جامعه، کاهش قدرت خرید و کوچکشدن سبد معیشت خانوارها، مسایل ارزی کشور، تحریمها و عدم تمایل به سرمایه گذاری در شرایط اقتصادی حاضر را از جمله دلایل توجه و تمرکز بر کسب و کارهای خرد و خانگی و تعاون محور عنوان می کند.
بر اساس آمارها درفاصله سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ نزدیک به سه میلیون نفر، متقاضی ثبت نام مشاغل خانگی بودند که از این تعداد یک میلیون و ۶۵۰ هزار نفر موفق به دریافت مجوز شدند؛ همچنین از میان افرادی که مجوز فعالیت در حوزه مشاغل خانگی داشتند ۷۷۲ هزار نفر تسهیلات دریافت کردند که برای ۸۵۲ هزار نفر فرصت شغلی ایجاد شده است.
در حال حاضر بسیاری از کشورها نظیر چین، هند و آمریکا با تکیه بر ظرفیتهای اشتغال خانگی، حمایت از کارآفرینان در حوزه مشاغل خانگی را در دستور کار قرار داده و در ظرفیت سازی برای توسعه کسب و کارهای خانگی موفق عمل کرده اند.