چرا کمبود گاز داریم؟ / آیا صادرات گاز ایران قطع شده است؟
ایران سومین تولیدکننده گاز در جهان است و در سال‌های گذشته هم تمرکز زیادی برای افزایش سهم ایران در بازار گازی جهان انحام داده است اما با این حال، جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم در گفتگوی ویژه خبری گفته بود: حجم ذخایر و مخازن سوخت مایع نیروگاه ها نسبت به سال گذشته نزدیک به ۲۵ درصد کاهش دارد.
ماجرا از چه قرار است؟
محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک می‌گوید: مشکل اصلی بحث سرمایه‌گذاری و پولی است که وارد این صنعت نمی‌شود.
خطیبی در همین باره توضیح می‌دهد: منابع گاز باید توسعه پیدا کند و بحث ما توسعه آن است که به زمان و سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
البته این در حالی است که زنگنه، وزیر قبلی نفت در آخرین دیدار خود با خبرنگاران وعده داده بود: امسال حدود ۵۰ میلیون مترمکعب به تولید گاز کشور اضافه می‌شود.
نماینده سابق ایران در اوپک ادامه می‌دهد: گاز باید پروسه خاص خود را طی کند تا تبدیل به گازی شود که برای مصرف خانگی، کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها مناسب باشد و کمبود سرمایه‌گذاری و عدم توسعه، برای ما مشکل درست کرده است.
ایران، پس از ایالات متحده آمریکا و روسیه، سومین تولیدکننده بزرگِ گاز در جهان است که زمانی تولید سالانه گاز آن به ۲۴۴ میلیارد متر مکعب می‌رسیده است.
بدهی در صنعت نفت
خطیبی می‌افزاید: صنعت نفت، صنعتی بدهکار است و دلیلش آن است که درآمد صادراتی ما به شدت کاهش یافته است. ۱۴.۵ درصدی از درآمد این صنعت از صادرات نفت به دست می‌آمد که حالا این سهم کاهش یافته است. یعنی ما قبلا ۱۰۰ میلیارد دلار نفت می‌فروختیم و ۱۴٫۵ درصد از این پول رقم قابل توجهی بود اما در ۱۴.۵ درصد از میزان صادرات کنونی ما رقم بسیار کمتری است.
نماینده قبلی ایران در اوپک خاطرنشان می‌کند: به دلیل کاهش صادرات و کاهش درآمدهای صنعت نفت، عایدات نفت کم شده و به جز آن سرمایه‌گذاری خارجی هم از دست رفته است و به همین دلیل هم فرآیند توسعه ما مشکل‌زاست.
او یادآوری می‌کند: در سال‌های اخیر هر سال کمبود گاز داشته‌ایم و این مساله در زمستان که مصرف به اوج خود می‌رسد، تشدید می‌شود.
خطیبی می‌گوید: به همین دلیل هم در این سال‌ها از ترکمنستان گاز وارد می‌کنیم و به کارخانه‌ها، صنایع سوخت و نیروگاه‌ها گاز مایع یعنی مازوت و گازوییل می‌دهند تا گاز خانگی قطع نشود.
البته او روشن‌سازی می‌کند: ما صادرات گاز را به کشورهای خریدار قطع نکردیم اما ممکن است میزان آن کم شود. ما همچنان به ترکیه، عراق، ارمنستان و حتی عمان گاز صادر می‌کنیم اما مقدار ان کاهش چشمگیری داشته است.
با این همه، ایران از نظر صادرات در رتبه نوزدهم جهان است. این یعنی بخش زیادی از گاز تولید شده در ایران در صرف مصرف داخلی می‌شود . البته با توجه به کمبود گاز در سال جاری، احتمالا میزان صادرات کمتر هم شود.
