کرونا تنها متهم این پرونده نیست، تورم هم کتاب نمی‌خواند
کم بودن سرانه مطالعه کتاب به عنوان عاملی موثر در پایین بودن آمار خرید کتاب کم بود، افزایش مشکلات اقتصادی و پس از آن کرونا هم به این عامل اضافه شد و بازار کتابفروش ها را بیش از پیش کساد کرد و البته هر از چند گاه نیز اخبار گران تر شدن کاغذ و در ادامه گرانتر شدن کتاب اوضاع را خراب‌تر از قبل می کند.
کتاب ها هر سه ماه یکبار گران می شوند
جلال طباطبایی، صاحب یکی از کتابفروشی های اراک در خصوص گرانی کتاب اظهار کرد: هرساله در اسفندماه شاهد گران شدن پنجاه درصدی قیمت کتاب هستیم، هرچند گاهی این افزایش قیمت به همین یک مرحله ختم نمی شود و گاها این افزایش قیمت را در فواصل سه‌ماهه و حتی هفتگی شاهد هستیم که نتیجه کمبود کاغذ و احتکار آن و در ادامه کاهش تیراژ کتاب‌ها ناشی از کمبود کاغذ و گرانی آن است.
وی افزود: همین روند موجب تعطیلی و جمع‌شدن کتابفروشی‌هایی در سطح شهر شده است و اکنون نیز زمزمه‌هایی درخصوص تعطیلی برخی کتابفروشی‌های سطح شهر به گوش می‌رسد.
قرنطینه به فروشندگان کتاب های چاپی کمکی نکرد
وی اظهار کرد: بیماری کرونا و قرنطینه هرچند توانسته تاثیر مثبتی در روند کتابخوانی مردم داشته باشد و مردم را به فکر انداخته است که بخشی از اوقات فراغت خود را به مطالعه کتاب اختصاص دهند، اما از طرفی گران شدن کتاب موجب روی آوردن مردم به کتاب‌های الکترونیک و صوتی شده و در نتیجه این شرایط کمکی به رونق بازار کتاب های چاپی نمی کند.
او می گوید: رنج سنی ۲۵ تا ۴۰ سال بیشترین علاقمندان به خواندن کتاب هستند و اغلب مشتری‌ها خریدار کتاب‌های انگیزشی هستند.
افزایش ۶ برابری قیمت کتاب ظرف ۵ سال!
یکی از دستفروشان کتاب در اراک نیز گفت: قیمت کتاب از سال ۹۵ تا امروز ۶ برابر شده و برای خرید یک کتاب ۱۰ هزار تومانی باید ۶۰ هزار تومان هزینه کرد. اغلب اوقات کتاب دو هفته یکبار گران می‌شود و بیماری کرونا نیز آسیب زیادی به کتابفروشی‌ها زده است.
او ادامه داد: آنچه بیش از کرونا به این صنف آسیب زده، گران شدن کتاب است که موجب کاهش قدرت خرید مردم و حذف کتاب از سبد خرید آنها شده است.
از کتابفروشی تا دستفروشی کتاب!
او می گوید: به دلیل افزایش قیمت‌ها در دوسال گذشته کتابفروشی خود را تعطیل کرده و به دستفروشی کتاب می‌پردازد.
به گفته وی، جوانان علاقه بیشتری به خرید کتاب و خواندن آن دارند و اکثر خریداران کتب‌هایش از این رنج سنی هستند.
افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت کتاب
صاحب کتابفروشی دیگری در اراک می گوید طی دو سال اخیر کتاب حدود ۲۰۰ درصد گران شده است.
وحید غفاری افزود: هر چقدر قیمت کتاب بالاتر می‌رود، خریدارانش کمتر می شوند. تا همین چند سال پیش با ۱۰۰ هزارتومان می توانستید ۵ جلد کتاب بخرید، اما در حال‌حاضر با این مبلغ می‌توان یک کتاب خرید و بدین ترتیب فروش کتاب کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: در گذشته کتاب‌ها با تیراژ بالا به چاپ می‌رسیدند و عمر چرخش قیمت یک کتاب دوسال یکبار بود، اما امروز به دلیل گرانی و کمبود کاغذ و تورم، کتاب‌ها با تیراژ پایین چاپ می‌شوند و قیمت کتاب هر سه ماه یکبار بالا می‌رود.
او می‌گوید مشتریانی از همه سنین دارد، اما بیشترین خریداران کتاب افراد ۲۰ تا ۴۰ ساله هستند و اغلب به خرید رمان علاقه دارند.
تعطیلی ۱۰ کتابفروشی در اراک
رییس اتحادیه کتابفروشهای اراک نیز می‌گوید: در حال حاضر در سطح شهراراک حدود ۲۵ کتابفروشی دایر است و در دو سالی که بیماری کرونا گریبانگیر کشور شده، حدود ۱۰ کتابفروشی به دلیل استیجاری بودن ملک‌شان، کاهش درآمد و عدم حضور مشتری تعطیل شده‌اند و همین تعداد افراد فعال و حاضر در این شغل اکثرا مالک مغازه بوده و سالهاست که در این عرصه فعالیت می کنند و در کتابفروشی موی سپید کرده اند و نمی توانند شغل خود را تغییر دهند، لذا در این شغل باقی مانده‌اند.
مجید امینی‌راد ادامه داد: یکی از مسائل مهم در دوسال اخیر که موجب ناراحتی و کسادی کار کتابفروش‌ها شده، واگذاری فروش کتاب‌های درسی از صنف کتابفروش‌ها به آموزش‌و پرورش است. فروش کتاب درسی تنها در فصل پاییز رونق دارد اما حدود ۵۰ درصد درآمد این صنف را تامین می کند.
وی با اشاره به آسیب بسیاری که شیوع کرونا به اقتصاد کتابفروش ها و معیشت آنها وارد کرده است، گفت: اتحادیه یک مجموعه غیرانتفاعی و خودگردان است و از جیب خود گردانندگی مجموعه خود را انجام می‌دهد، لذا باعلم به این نکته که کتابفروش‌ها تک شغله نیز هستند، اتحادیه به تنهایی نمی‌تواند برای آنها کاری انجام دهد و نیازمند کمک دولت است.
امینی‌راد گفت: از دولت انتظار داریم کمکی به این صنف شود که بتوانند در این شغل بمانند. بسته شدن یک مغازه فقط بسته شدن یک مغازه نیست، مصداق از بین رفتن معاش یک خانواده است. مشکلات حوزه کتاب را بارها انعکاس داده و پیگیری کرده ایم، اما تا به امروز نتیجه ای نداشته است. تعطیلی‌های کرونایی فشار سنگینی را به این صنف وارد کرده است و نیازمند اقدامات تاثیرگزار برای کمک به این صنف هستیم.
وی با بیان اینکه کرونا توانست توانایی کاری یک اتحادیه و زیرمجموعه‌اش را ۸۰ درصد پایین بیاورد، در خصوص گرانی کتاب گفت: کتاب ها بر مبنای نوسان کاغذ در هر برهه زمانی گران می‌شوند و از طرف دیگر تورم و نرخ دلار نیز بر قیمت کاغذ و کتاب تاثیر دارد.
هر بسته کاغذ حدود ۱۲ تومان است و کاغذ بند که ناشرین استفاده میکنند ده درصد گرانتر است.
گرچه تاثیر کرونا بر رکود بازار کتاب را نمی توان نادیده گرفت، اما به نظر می رسد این بیماری تنها متهم این پرونده نیست و متهم اصلی که حتی پیش از شیوع کرونا تیشه بر ریشه بازار خرید و فروش کتاب می زد، همان تورم و تحریم و کاهش قدرت خرید خانوارها و البته مهمتر از آنها محتکران و دلالان کاغذ هستند که گویی تیشه برای زدن ریشه آنها وجود ندارد.
گرچه در کنار همه این موارد، کم کاری نهادهای فرهنگی در حوزه گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی و کم توجهی به تولید محصولات فرهنگی بویژه کتاب را نباید و نمی توان در کاهش سرانه کتابخوانی نادیده گرفت.
