جهان در مورد تحریم ایران چه می‌اندیشد؟
آفتاب: بر اساس نظرسنجی شرکت "گلوب اسکن" که با همکاری "برنامه دیدگاه های سیاست بین المللی" در اوایل هفته گذشته منتشر شد، به طور متوسط ۵٧ درصد از پاسخ دهندگان در ۳١ کشور جهان برای حل پرونده هسته‌ای ایران فعالیت های دیپلماتیک و عدم فشار نظامی و اقتصادی بر این کشور را ترجیح می دهند.
این نظرسنجی که برای "بخش جهانی شبکه بی بی سی" انجام گرفته، نشانگر این نکته است که در قیاس با نظرسنجی سال ۲٠٠٦ (١۳۸۵) همین شبکه، حمایت از سیاست فشار برای مقابله با برنامه هسته ای ایران نزد افکار عمومی در ١۳ مملکت از ۲١ کشور مورد نظرسنجی در آن سال کاهش یافته است.
در جریان نظر سنجی اخیر بیش از ۳۲ هزار نفر از ۳١ کشور جهان مورد سوال قرار گرفتند، که در این بین تنها در سه کشور درصد حامیان تحریم های اقتصادی از نظرسنجی قبل بالاتر رفته است. این سه کشور اسرائیل ( از ٦۲ به ٧١ درصد )، کره جنوبی ( از ٤٧ به ۵۳ درصد) و ترکیه ( از ۲١به ۳۳ درصد) می باشند.
با این وجود عده ای از صاحب نظران به راه و روش این نظرسنجی با دیدی مشکوک نگاه می کنند.
مثلا آقای آندرو گراتو تحلیلگر ارشد مسائل امنیت ملی در "مرکز پیشرفت آمریکا"معتقد است که باید به این نکته توجه کرد که اعلامیه صادر شده برای استفاده رسانه ها از این نظرسنجی، جنجالی تر از خود نظرسنجی است. به این معنا که سئوال های پرسیده شده می تواند گمراه کننده باشد.
به عنوان مثال پرسش کنندگان بین دیپلماسی یا عدم هر نوع اقدامی علیه ایران، با تحریم های اقتصادی یا اقدامات نظامی که آن را «سیاست سخت» در نظرسنجی شرکت "گلوب اسکن" تعریف شده است تفاوت قائل شده‌اند. سئوال به این شکل مطرح می‌شود که شما از کی دیپلماسی را نوعی «سیاست سخت» محسوب نمی کنیم؟
در واقع استفاده از دیپلماسی یعنی یافتن راهی که توسط آن قادر به رسیدن به اهدافمان باشیم، حتی اگر طرف مقابل تمایلی به آن اهداف نداشته باشد.
او در ادامه افزود: "براساس این نظرسنجی ٤٣ درصد پاسخ دهندگان حامی استفاده از دیپلماسی می باشند و در پاسخ می‌گویند که من هم از دیپلماسی حمایت می کنم. اگر دیپلماسی را در این معادله جای دهیم، به این نتیجه می رسیم که نزدیک به ۸٠ درصد افکار عمومی بر این مبنی است که با برنامه هسته ای ایران مشکل داریم. این در حقیقت هم عقیده بودن کامل مردم جهان در رابطه با برنامه هسته ای ایران را نشان می دهد."
گراتو همچنین اظهار داشت: "خود سئوال ها و نوع پرسش آنها نیز می توانند گمراه کننده باشند. اولین سئوال در این نظرسنجی این است که شورای امنیت سازمان ملل متحد از ایران درخواست کرده، که سوخت هسته ای تولید نکند. اگر ایران به تهیه این سوخت ادامه دهد، شورای امنیت کدامیک از این راه ها را باید انتخاب کند (که بعد این سئوال راه های پیشنهادی را در اختیار پاسخ دهنده قرار می‌دهند.)
اما شورای امنیت از ایران درخواست تعلیق نکرده است. بلکه با اشاره بر ماده هفتم منشور سازمان ملل قاطعانه گفته که ایران نباید سوخت هسته ای تولید کند. قطعنامه هایی که بر اساس ماده هفتم صادر می شوند، کشور مخاطب را قانوناً مجبور به قبول مسئولیت در قبال جامعه بین المللی می کنند. پس عدم تعلیق به این معنی است، که ایران برخلاف منشور سازمان ملل عمل می نماید. دومین سئوال در این نظرسنجی بر اساس این فرضیه است، که مخاطب با فناوری غنی سازی اورانیوم آشنایی کامل دارد. در حالی که تفاوتی فنی بین غنی سازی برای استفاده در راکتورهای تولید انرژی و یا ساختن بمب هسته ای وجود ندارد."
با در نظر گیری کاهش حمایت از تحریم ایران در کشورهایی نظیر استرالیا، بریتانیا، آلمان، کانادا و آمریکا که به ترتیب ١٠، ٩، ٩، ٧، ٦ درصد می باشد، آقای گراتو خاطر نشان می‌کند:"جالب است که بیشترین درصد کاهش حمایت از تحریم‌های ایران در بین کشورهای توسعه یافته غربی می باشداین در حالی است که حمایت از چنین اقداماتی معمولاً در افکار عمومی شهروندان آن کشورها کمتر از اعضاء «سازمان توسعه اقتصادی و امنیتی» بوده است.
با این حال این نکته آخر هم جالب توجه می باشد، که حمایت از تحریم اقتصادی ایران در بین اهالی چین حدود ۵ درصد افزایش داشته است."
خانم باربارا اسلون خبرنگار سابق روزنامه "یو اس ای تودی" و نویسنده کتاب "دوستان تلخ، دشمنان همدل: ایران، آمریکا و جاده ای پیچیده در مسیر درگیری"، که هم اکنون در ایران به سر می برد. خاطر نشان کرد: "نتایج این نظر سنجی برای من تعجب آور نیست. با توجه به نتیجه دخالت آمریکا در عراق و احتمال اینکه حمله نظامی به ایران باعث افزایش بیشتر قیمت نفت خواهد شد، بسیاری از مردم عادی استفاده از دیپلماسی منطقی و فعال را در قبال ایران ترجیح می دهند. کمااینکه برآورد اطلاعات ملی آمریکا نیز بر نیاز استفاده از دیپلماسی تاکید نمود."
او در ادامه یادآوری کرد: "سال آینده ایالات متحده رئیس جمهور جدیدی خواهد داشت، و شاید در ایران نیز همین اتفاق روی دهد. این مسئله ممکن است که فرصت های نوینی را برای برقراری نوعی گفتگو ایجاد کند."
لازم به تذکر است که اکثر این نظرسنجی ها پس از انتشار "ارزیابی اطلاعات ملی" آمریکا در اواخر سال گذشته میلادی انجام گرفت. در عین حال خانم اسلیون تنها صاحب نظر آمریکایی نیست که این نظرسنجی را از پس لرزه های آن ارزیابی می داند. یعنی همان ارزیابی که اواخر سال گذشته توسط آژانس های اطلاعاتی آمریکا انجام شد.
آقای وین وایت معاون اسبق «دفتر اطلاعات خاور نزدیک و جنوب آسیا» در وزارت امور خارجه و پژوهشگر فعلی "مؤسسه خاورمیانه"، در این مورد اظهار داشت : "نتایج حاصله از ارزیابی اطلاعاتی ملی درباره ایران، سد راهی برای فشار بیشتر آمریکا بر سازمان ملل برای مقابله با ایران شده است. این ارزیابی همچنین احتمال عملیات نظامی برای از بین بردن آزمایشگاه های اتمی ایران در صورت شکست تلاش های دیپلماتیک را از آمریکا گرفت."
وی در ادامه افزود: "در ضمن با در نظر گرفتن قیمت های رکوردشکن هر بشکه نفت، ایران در موقعیتی قرار دارد که بهتر از هر زمان دیگری می تواند تحریم ها را تحمل کند. بنابراین تصور نمی کنم که تحریم ها تاثیر لازمه را داشته باشند."
اما آقای وایت در ادامه سخنان خود هشدار می دهد که در این میان اسرائیل داستان دیگری است، و علامت سئوال بزرگی را بر دوش خود حمل می کند. افزایش تلاش های اخیر این کشور برای تشدید تحریم های اقتصادی و کنار نگذاشتن احتمال عملیات نظامی، مستقیماً به نتایج حاصله از ارزیابی مورد اشاره و کمی اعتماد آن کشور به عزم آمریکا در کمک به دفاع از اسرائیل مربوط می شود.
بنابراین گرچه احتمال بی ثباتی منطقه خلیج فارس به خاطر عملیات نظامی آمریکا کاهش یافته، بدون شک مقامات ارشد اسرائیلی در حال انتخاب راه های نظامی خود در قبال ایران می باشند.
