چگونه از بروز آسیب روانی به کودک و نوجوان جلوگیری کنیم؟
تبعات همه گیری کرونا در جهان به تلفات گسترده انسانی و آسیب‌های اقتصادی شدید خلاصه نمی‌شود. ما هم اکنون در میانه یک بحران روحی جهانی قرار داریم. حتی زمانی که قرنطینه و محدودیت‌ها به پایان برسد، آسیب‌های روانی آن به ویژه بر کودکان همچنان پابرجاست.
به گزارش اکسپرس، تحقیقات روی بیش از یک هزار کودک در انگلیس نشان می‌دهد یک نفر از هر ۲۰ کودک در ۱۲ ماه گذشته به خودکشی فکر کرده است. فراتر از این موضوع، نزدیک به نیمی از این کودکان (۴۴ درصد) از اضطراب، استرس و نگرانی در طول این همه گیری گلایه داشته و ۲۸ درصد از آن‌ها حس تنهایی را تجربه کرده بودند.
یکی از متخصصان انگلیسی در این باره می‌گوید: پیش از همه گیری کرونا نیز ما شاهد بحران سلامت روحی در میان کودکان و نوجوانان بودیم، اما سال گذشته یکی از سخت‌ترین سال‌ها را تجربه کردیم. این کودکان طی این مدت از انجام کار‌های عادی اجتماعی محروم ماندند، نظام آموزشی تحت تاثیر این همه گیری قرار گرفت و روابط دوستانه کاهش یافت.
با این حال، با نزدیک شدن به زمان آغاز سال تحصیلی جدید بار دیگر فشار روانی و استرس به کودکان و دانش آموزان افزایش یافته است. روانشناسان تاکید دارند در این برهه زمانی کمک والدین به فرزندانشان ضروری است و باید فرزندان خود را برای تغییر و وفق دادن با شرایط آماده کنید.
رایج‌ترین مشکلات کودکان و راهکار‌های مقابله با آن را در این مطلب مورد بررسی قرار می‌دهیم:
۱- من نگران آن هستم که کودکم دچار افسردگی شود، چه کاری از دست من ساخته است؟
زمان خاصی در طول روز مثلا ۲۰ دقیقه را برای گفت‌وگو صریح و راحت با فرزندانتان اختصاص دهید. درباره کودکان کم سن و سال‌تر می‌توانید این گفتگو را حین بازی انجام دهید. استفاده از عروسک، لوگو‌ها یا کتاب‌های داستان راهکار‌های ابتدایی برای آغاز صحبت با کودک است.
درباره نوجوانان به سخنانشان توجه کنید و طوری نشان دهید که بفهمند به احساسات و مشکلاتشان اهمیت می‌دهید. درباره کار‌های روزانه‌ای که می‌تواند به آن‌ها کمک کند مانند خواب مناسب، ورزش کردن، تغذیه سالم، نوشیدن آب کافی و تعاملات اجتماعی با دوستانشان توضیح دهید.
۲- فرزندم نمی‌خواهد با من صحبت کند، چه کاری باید بکنم؟
از کودکانتان درباره مسائل شخصی که بیانش برایشان سخت بوده و باعث آسیب پذیری آن‌ها شده سوال کنید. امکان ابراز احساسات و تفکرات را به کودکتان بدهید. از کار مشترکی که برای کودک لذت بخش است برای آغاز طبیعی گفت‌وگو استفاده کنید. استفاده از اسباب بازی یا شخصیت‌های داستانی به آغاز گفتگو کمک می‌کند.
نوجوانان کمتر می‌توانند احساسات خود را بروز دهند. بهتر است برای آن‌ها از پرسشنامه‌هایی که احساسات را از ۱ تا ۵ (ضعیف تا شدید) نمره گذاری می‌کند استفاده کنید.
۳- فرزندم به نظر تنها می‌رسد و دوستی ندارد، چطور می‌توانم به او کمک کنم؟
سعی کنید کودک را در شرایط دوستیابی قرار دهید. برای مثال جمع کودکان یا محل بازی می‌تواند بهترین مکان برای آن‌ها باشد. تلاش کنید در این باره با کودک سخن بگویید.
برای نوجوانان می‌توانید آن‌ها را به کار‌های داوطلبانه تشویق کنید. ورزش‌های تیمی و اقدامات گروهی می‌تواند احساس روابط اجتماعی در آن‌ها را تقویت کند و از لحاظ ذهنی و فیزیکی باعث ارتباط موثر با دیگران شود.
۴- فرزندم به خود آسیب وارد می‌کند، چگونه به او کمک کنم؟
آسیب به خود یکی از اقدامات رایج در این سن است و نباید با مشاهده آن دچار وحشت شوید. سعی کنید هر زمانی که کودک و نوجوان به کمک شما نیاز دارد به او کمک کنید.
حقیقت این است که آسیب به خود یکی از قوی‌ترین روش‌هایی است که افراد برای ابراز احساسات انجام می‌دهند. به سخنان آن‌ها گوش دهید و با آن‌ها به روانشناس مراجعه کنید.
متاسفانه آسیب به خود بسیار پیچیده و فرآیند درمان آن طولانی و چالش برانگیز است. از این رو، اطرافیان و خانواده باید توجه ویژه‌ای به فرزند خود در این زمینه داشته باشند. تلاش کنید وقت بیشتری را همراه با انجام فعالیت‌های مفرح و خوشحال کننده انجام دهید.
