«عمران خان» نخست وزیر پاکستان در گفتوگو با شبکه خبری «سیانان» گفت که بهترین راه برای صلح و ثبات در افغانستان تعامل با طالبان و ایجاد انگیزه آنها در موضوعاتی مانند حقوق زنان و دولت فراگیر است.
این اولین مصاحبه نخست وزیر پاکستان از زمان کنترل طالبان بر افغانستان پس از خروج کامل نیروهای آمریکایی از این کشور است.
وی گفت: طالبان تمام افغانستان را در دست دارند و اگر بتوانند برای ایجاد یک دولت فراگیر تلاش کنند و همه جناحها را گرد هم آورند، افغانستان پس از 40 سال میتواند به صلح برسد. اما اگر این کار بهاشتباه صورت گیرد، بزرگترین بحران انسانی یعنی پناهندگان بهوجود میآید که پاکستان عمیقا نگران این موضوع است.
عمران خان مدعی شد که پاکستان برای جلوگیری از بروز بحران به دنبال کمکهای بین المللی بوده که میتواند برای سوق دادن طالبان در «مسیر درست به سمت مشروعیت» مورد استفاده قرار گیرد.
وی هشدار داد که افغانستان نمیتواند توسط نیروهای خارجی کنترل شود.
نخست وزیر پاکستان در بخش دیگری از این گفتوگو خاطرنشان کرد: «هیچ دولت دست نشاندهای در افغانستان مورد حمایت مردم نیست. بنابراین به جای اینکه فکر کنیم که میتوانیم آنها (طالبان) را کنترل کنیم، باید آنها را تشویق کنیم. زیرا دولت کنونی افغانستان، به وضوح احساس میکند که بدون کمکهای بینالمللی، نمیتواند این بحران را متوقف کنند. بنابراین باید آنها را در جهت درست تحت فشار قرار داد.»
وی افزود: حتی قبل از اینکه طالبان به قدرت برسد، درگیریهای طولانیمدت، فقر، خشکسالیهای پی در پی، سقوط اقتصادی و همهگیری کرونا شرایط دشواری را برای ۱۸ میلیون افغان بهوجود آورده بود. این در حالی است که طبق گزارش نهادهای وابسته به سازمان ملل، نیمی از این ۱۸ میلیون نفر نیاز به کمک داشتند.
عمران خان در پاسخ به منتقدانی که میگویند طالبان افغانستان را بیثبات میکند، به خروج شوروی در سال 1989 اشاره کرد که منجر به «خونریزی» شد و گفت که او انتظار داشت خونریزی مشابهی پس از خروج نیروهای آمریکایی نیز رخ دهد.
وی افزود: سازمانهای اطلاعاتی به ما گفتند که طالبان نمیتواند تمام افغانستان را تصرف کند و اگر آنها بخواهند افغانستان را به صورت نظامی تصرف کنند، یک جنگ داخلی طولانی مدت رخ میدهد، چیزی که ما از آن میترسیدیم زیرا در این صورت پاکستان بیشترین آسیب را میدید.
خان تصریح کرد: اکنون جهان باید به آنها زمان بدهد تا یک دولت قانونی تشکیل دهند و به وعدههای خود عمل کنند.
زنان در دولت آینده طالبان
عمران خان درباره آینده زنان و حقوق آنها در حکومت طالبان گفت: «این اشتباه است که فکر کنیم کسی از خارج به زنان افغان حقوق میدهد. زنان افغان قوی هستند. به آنها وقت بدهید. آنها حقوق خود را دریافت خواهند کرد.»
وی افزود: «زنان باید در جامعه از توانایی بالقوه خود در زندگی برخوردار باشند. در پاکستان، آنچه ما انجام دادهایم این است که ما در واقع به خانوادههای فقیر کمک هزینه میدهیم تا دختران در مدرسه تحصیل کنند، زیرا ما احساس میکنیم اگر دختران تحصیل کنند در آینده میتوانند حقوق خود را دریافت کنند.»
خروج آمریکا از افغانستان
عمران خان که پیش از این خروج ایالات متحده از افغانستان را مورد انتقاد قرار داده بود، گفت که از زمان تصرف طالبان با جو بایدن، علی رغم آنکه پاکستان از متحدان اصلی ناتو است، گفتوگویی نداشته است.
وی در عین حال گفت که رابطه پاکستان با آمریکا چند بعدی و همهجانبه است.
نخست وزیر پاکستان در بخش دیگری از این گفتوگو با ابراز نارضایتی از ۲۰ سال جنگ آمریکا در افغانستان گفت: ما (پاکستان) مانند یک مزدور استخدامشده بودیم. ما قرار بود موجب پیروزی آنها در جنگ افغانستان شویم؛ کاری که هرگز نتوانستیم انجام دهیم
وی گفت: پاکستان بارها به مقامات آمریکایی هشدار داد که آمریکا نمیتواند به اهداف خود در افغانستان از نظر نظامی برسد و «در آنجا گرفتار شده است».
خان همچنین گفت که ایالات متحده باید در اوج حضور خود در افغانستان، نه با خروج از این کشور، از طریق «قدرت» به دنبال حل و فصل سیاسی با طالبان میبود.
نخست وزیر پاکستان همچنین گفت: به عنوان یک کشور همسایه با روابط عمیق فرهنگی، سرنوشت پاکستان به سرنوشت افغانستان وابسته است. خشونت، آشوب سیاسی و بحران انسانی در افغانستان از مرز عبور میکند.
به گفته وی، حمله ایالات متحده به افغانستان در سال 2001 برای پاکستان فاجعه بار بود و هزاران پاکستانی به فقط به دلیل آنکه کشورشان متحد آمریکا بود در حملات تروریستی جان خود را از دست دادند.
عمران خان گفت: فقط به این دلیل که ما در کنار آمریکا بودیم، پس از 11 سپتامبر و جنگ در افغانستان 50 گروه شبه نظامی به دولت ما حمله کردند و باید بدانید که 480 حمله بدون سرنشین توسط ایالات متحده در پاکستان صورت گرفته است.
وی بار دیگر اتهامات آمریکا درباره حمایت پاکستان از گروههای تروریستی و دادن پناهگاه به آنها را رد کرد.
عمران خان در ادامه گفت: منطقه پاکستان در امتداد مرز افغانستان شدیدترین نظارت را توسط پهپادهای ایالات متحده داشته است یعنی آیا آنها (آمریکاییها) میدانستند که پناهگاههای امن وجود دارد؟
وی گفت که سران قبیل دولت پاکستان با ایستادگی نکردن در برابر آمریکا، خود را متهم به همکاری کردند.
نخست وزیر پاکستان در این باره که آیا پاکستان در موقعیتی قرار داشت که بتواند علیه طالبان افغانستان اقدام نظامی انجام دهد، گفت که او نمیتواند کشورش را برای «جنگ با دیگران» نابود کند.
وی گفت: اگر در آن زمان من در دولت بودم، نمیگذاشتم که طالبان افغان به ما حمله کنند. به ایالات متحده میگفتم که ما از آنها حمایت نمیکنیم چراکه ما باید به مردم خود خودمت کنیم و این مسئولیت ماست.