یک مطالعه پیش بالینی توسط محققان دانشگاه فلوریدا جنوبی (USF Health) نشان میدهد فنکول، یک ترکیب طبیعی فراوان در برخی از گیاهان از جمله ریحان، میتواند از مغز در برابر آسیب شناسی بیماری آلزایمر محافظت کند.
به گزارش مدیکال اکسپرس، مطالعه جدیدی که در Frontiers in Aging Neuroscience منتشر شد، مکانیسم حسی مرتبط با میکروبیوم روده را کشف کرد که توضیح میدهد چگونه فنکل میتواند سمیت عصبی را در مغز آلزایمر کاهش دهد.
شواهد در حال ظهور نشان میدهد که اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (SCFAs) متابولیتهای تولید شده توسط باکتریهای مفید روده و منبع اصلی تغذیه برای سلولهای روده بزرگ به سلامت مغز کمک میکند. فراوانی SCFAها اغلب در بیماران مسن با اختلال شناختی خفیف و بیماری آلزایمر، شایعترین شکل زوال عقل همراه است؛ با این حال، چگونه این کاهش SCFAها به پیشرفت بیماری آلزایمر کمک میکند، تا حد زیادی ناشناخته است.
SCFAهای مشتق از روده که از طریق خون به مغز منتقل میشوند میتوانند به گیرنده اسید چرب آزاد ۲ (FFAR۲) متصل شده و فعال شوند، یک مولکول سیگنال سلولی که بر روی سلولهای مغز به نام نورونها بیان میشود.
دکتر یداو، محقق اصلی گفت: مطالعه ما برای اولین بار کشف کرد که تحریک مکانیسم سنجش FFAR۲ توسط این متابولیتهای میکروبی (SCFAs) میتواند در محافظت از سلولهای مغزی در برابر تجمع سمی پروتئین آمیلوئید بتا (Aβ) مرتبط با بیماری آلزایمر مفید باشد.
یکی از دو آسیب شناسی بارز بیماری آلزایمر، رسوبات سخت شده Aβ است که بین سلولهای عصبی جمع شده و پلاکهای پروتئینی آمیلوئید را در مغز تشکیل میدهند. مورد دیگر پیچیدگیهای عصبی -فیبری پروتئین تاو در داخل سلولهای مغزی است. این آسیب شناسیها باعث از بین رفتن و مرگ نورون شده که در نهایت باعث شروع آلزایمر میشوند، یک بیماری عصبی تخریب کننده که با از دست دادن حافظه، مهارتهای تفکر و سایر تواناییهای شناختی مشخص میشود.
دکتر یداو و همکارانش به بررسی مکانیسمهای مولکولی میپردازند تا توضیح دهند که چگونه برهم کنش بین میکروبیوم روده و مغز بر سلامت مغز و افت شناختی مرتبط با سن تاثیر میگذارد. در این مطالعه، دکتر یداو گفت، تیم تحقیقاتی برای کشف عملکرد قبلا ناشناخته FFAR۲ در مغز تلاش کردند.
محققان در ابتدا نشان دادند که مهار گیرنده FFAR۲ به تجمع غیرطبیعی پروتئین Aβ کمک میکند که باعث ایجاد سمیت عصبی مرتبط با بیماری آلزایمر میشود؛ سپس آنها غربالگری مجازی وسیعی از بیش از ۱۴۴۰۰۰ ترکیب طبیعی را برای یافتن نامزدهای احتمالی که میتوانند همان اثر مفید SCFAهای تولید شده در میکروبیوتا را در فعال سازی سیگنالینگ FFAR۲ تقلید کنند، انجام دادند.
دکتر یداو تاکید کرد: شناسایی یک ترکیب طبیعی جایگزین SCFA برای هدف گیری بهینه گیرنده FFAR۲ بر روی نورونها مهم است، زیرا سلولهای روده و سایر اندامها بیشتر این متابولیتهای میکروبی را قبل از رسیدن به مغز از طریق گردش خون مصرف میکنند.
تیم یداو ۱۵ نامزد برتر مرکب را به قویترین انتخاب محدود کرد. فنکل، ترکیبی مشتق شده از گیاه که بوی معطر آن را به ریحان میدهد، برای تحریک سیگنال دهی آن به محل فعال FFAR بهترین اتصال را داشت.
آزمایشهای بیشتر در کشت سلولهای عصبی انسان و همچنین Caenorhabditis (C.) elegans (کرم) و مدلهای موش بیماری آلزایمر نشان داد که فنکل با تحریک سیگنالینگ FFAR۲، مکانیسم حس میکروبیوم، تجمع Aβ اضافی و مرگ سلولهای عصبی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. هنگامی که محققان با دقت بیشتری نحوه تعدیل فنوتول در سمیت عصبی ناشی از Aβ را مورد بررسی قرار دادند، دریافتند که این ترکیب باعث کاهش سلولهای عصبی پیری میشود که به سلولهای «زامبی» نیز معروف است، که معمولا در مغزهای مبتلا به بیماری آلزایمر یافت میشود.
تکثیر سلولهای زامبی متوقف شده و به آرامی میمیرند. در همین حال، یداو گفت، آنها در اندامهای پیری تجمع کرده، یک محیط التهابی مخرب ایجاد میکنند و سیگنالهای استرس یا مرگ را به سلولهای سالم همسایه میفرستند که در نهایت به سلولهای زامبی مضر تبدیل میشوند یا میمیرند.
دکتر یداو در مورد این مطالعه پیش بالینی جالب توجه گفت: فنکل در واقع بر دو مکانیسم مربوط به پیری و پروتئولیز تآثیر میگذارد. این تشکیل سلولهای عصبی نیمه مرده زامبی را کاهش و تجزیه (غیر عملکردی) Aβ را افزایش میدهد، بنابراین پروتئین آمیلوئید بسیار سریعتر از مغز پاک میشود.
قبل از شروع ریختن مقدار زیادی ریحان اضافی در سس اسپاگتی یا هر چیز دیگری که برای جلوگیری از زوال عقل مصرف میکنید، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
در بررسی فنکل به عنوان یک رویکرد احتمالی برای درمان یا جلوگیری از آسیب شناسی آلزایمر، تیم USF Health به چندین سوال پاسخ میدهد. دکتر یداو گفت: یکی از موارد مهم این است که آیا فنکل مصرف شده در ریحان بیشتر یا کمتر فعال (موثر) از جداسازی و تجویز ترکیب در قرص است؟ ما همچنین میخواهیم بدانیم که آیا دوز قوی ریحان یا فنکل راهی سریعتر برای ورود این ترکیب به مغز است.