بازگشت اصولگرایان به سیاست گام به گام برجامی؟
بنا بر گفته‌های علیرضا سلیمی عضو هیات رییسه مجلس، در نشست غیرعلنی مجلس که امیرعبداللهیان در آن حضور داشته است، اعلام کرده است که آمریکا حتما باید قبل از مذاکره، یک اقدام جدی انجام دهد. قاسم محبعلی کارشناس مسائل بین الملل درباره اینکه آیا می‌توان این اظهارات وزیر امور خارجه را یک پیش شرط برای مذاکره تلقی کرد، عنوان کرد: «اگر از نظر منطقی نگاه کنیم و اگر شرایط مساوی بود، باید بگویم که بله. بالاخره امریکا اولین طرفی بود که از برجام خارج شده اما در عمل این شاید امکان پذیر نباشد و شرطی به حساب بیاید که عملا به این صورت تلقی شود که ایران دارد وقت‌کشی می‌کند و علاقه‌مند نیست به مذاکرات بازگردد.»
وی ادامه داد: «شرایط به گونه‌ای نیست که طرف مقابل آمادگی داشته باشد که یک کاری را بدون توافق انجام دهد. یعنی اگر قرار است کاری هم امریکایی‌ها انجام دهند، حتما پیش‌تر توافقی درباره این مسئله خواهند کرد.»
این کارشناس مسائل بین الملل در تحلیل سخن امیرعبداللهیان مبنی بر اینکه مذاکرات باید از زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، از سر گرفته شود، تصریح کرد: «منظور روشن نیست و این حرف مقداری مبهم است چرا که اگر منظور این است که به برجام 2015 برگردیم، که در این صورت مفهوم روشن است اما اگر منظور این است که بحث‌های جدیدی را مطرح کنیم، طرف مقابل هم می‌تواند مباحث جدیدی را مطرح کند. بالاخره چند ماهی مذاکره صورت گرفته و طرفین به چارچوب مشخصی رسیدند و منطقی این است که مذاکره را از همان جایی که در دولت قبلی پایان یافته، مجددا از سر گیرند. به این علت که اگر از صفر شروع شود، هم زمان می‌برد و هم شاید طرف امریکایی مباحث جدیدی را مطرح کند؛ مثل مسائل موشکی، حقوق بشر، سیاست خاورمیانه‌ای، تروریست و تمام مسائل را روی میز بیاورند.»
محبعلی در ادمه افزود: «ترامپ بر این اساس از برجام خارج شد که برجام منافع امریکا را تامین نمی‌کند ولی بایدن به صورت غیر مستقیم آمد و مذاکرات را شروع کرد تا به برجام 2015 بازگردد. تفاوت دولت ترامپ با دولت بایدن در این است که دولت بایدن برجام 2015 را قبول دارد و ترامپ آن را قبول نداشت. اگر بخواهیم به آن نقطه بازگردیم یک سری ابهامات ایجاد می‌کند که ممکن است سرنوشت مذاکرات را طولانی کند یا اساسا موضوع مذاکرات را منتفی کند. بنابراین این مهم به نظر نمی‌رسد که به نفع منافع ایران و مردم باشد؛ لازم است هر چه سریع‌تر وضعیت اقتصادی کشور بهبود پیدا کند.»
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این پرسش که آیا سیاست اقدام در برابر اقدام که امیرعبداللهیان گفته است دنبال می‌کنیم، همان سیاست گام به گام نیست که اصولگرایان پیش از این مخالفش بودند، گفت: «بله تقریبا می‌شود همان باشد. در واقع دو راه وجود دارد برای بازگشت به برجام؛ یکی این که ایران و امریکا همزمان به طور کامل برگردند یعنی امریکا به برجام برگردد و ایران هم تمام اقداماتی را که بعد از خروج امریکا انجام داده بود، برگرداند به نقطه صفر یعنی به نقطه‌ای که قبل از خروج امریکا بود. یک راه دیگر این است که طرفین توافق و زمان بندی کنند و یک گام ایران بردارد و یک گام امریکا تا در نهایت برسند به نقطه‌ای که برجام متوقف شد و این هم راه حلی است که از ابتدا مطرح بود و فکر نمی‌کنم طرف امریکایی چندان با آن مخالفت داشته باشند.»
محبعلی در این باره تاکید کرد: «شاید این مورد هم با توجه به عمر برجام که دو سال بیشتر باقی نمانده، منافع ایران را تامین نکند چرا که هر اقدامی زمان می‌برد و ممکن است در جریان انجامش دوباره اختلافاتی بوجود بیاید و عملا این دوسالی که از برجام مانده سپری شود، بدون اینکه ایران نفعی از آن ببرد.»
