آفتابنیوز :
آفتاب سهیلا طایی: با حذف نیروهای کارآمد، کارشناس، مجرب و کار کشته سازمانهای دولتی در آغاز به کار دولت نهم، شخصیتهای مطرح نظام بارها نسبت به تبعات منفی این اقدامات هشدار داده، سعی کردند دولت را از فرو رفتن در ورطه تصمیمگیریها و تصمیمسازیهای غلط نجات دهند، با این حال دولتمردان نو رسیده، توجهی به توصیههای دلسوزانه و خیرخواهانه نکردند و راهی رفتند که اکنون اقتصاد ایران را با معضلات جدی چون تورم، عدم امنیت سرمایه، بیکاری و ... روبرو کرده است.
این روزها نقدینگی فزاینده، تورمی پدید آورده که آمارهای رسمی میزان آن را 20 درصد اعلام میکند. مردم نیز این تورم را با وجود گرانی عجیب و غریب و سرسامآور انواع و اقسام کالاهای مصرفی و همچنین کالاهای سرمایهای چون زمین و مسکن، با تمام وجود احساس میکنند.
با بحرانی شدن اوضاع بار دیگر برخی از دولتمردان سابق که از سوی دولت نهم مورد بیمهری قرار گرفته بودند پا به میدان نهادند تا شاید بتوانند منشا تاثیر مثبت واقع شوند. در اولین مرحله برخی از آنها با شرکت در انتخابات شوراها وارد شورای شهر تهران شدند و در گام دوم جمعی دیگر با شرکت در انتخابات مجلس قصد خود برای حضور در مرکز قانونگذاری کشور را اعلام داشتند.
از میان آنان که به دور دوم انتخابات تهران نیز راه یافتهاند اسحاق جهانگیری وزیر اسبق صنایع و معادن چهرهای است مسلط به امور اقتصادی، با این حال او در سیاست نیز زیرک و باهوش نشان میدهد.
این گفتوگو آمیختهای از سوالات سیاسی و اقتصادی است با وزیر دولت اصلاحات و برادر دو شهید که کمتر سعی کرده است از این افتخار بعنوان سکوی پیشرفت خود استفاده کند.
- آقای مهندس جهانگیری، مرحله اول انتخابات در حوزه انتخابیه تهران با انتقادات برخی کاندیداها در زمینه روند برگزاری انتخابات همراه بود، اکنون در آستانه دور دوم انتخابات درباره برگزاری انتخابات شما چه فکر میکنید، آیا از نتایج انتخابات رضایت داشتید؟ به هر حال مرحله اول انتخابات تمام شده است، گرچه انتظار ما این بود که میزان آرا ما بیشتر از این باشد اما چون مقامات رسمی نتیجه را اعلام کردند ما هم پذیرفتیم.
ما با همین وزارت کشور و با همین شورای نگهبان وارد انتخابات شدیم و پذیرفتیم دولت مجری و شورای نگهبان ناظر انتخابات است و با آنها پیش میرویم. ما این قاعده بازی را پذیرفتیم و با آن وارد انتخابات شدیم و گرنه در مرحله ردصلاحیتها اعتراضات ما جدی و شفاف و روشن بود. گفتیم شما مثلا آقای حاجی را ردصلاحیت کردید سابقه ایشان بر کسی پوشیده نیست، ما در آن اعتراض به صورت شفاف و روشن دلایل خود را ارائه دادیم و با اینکه حرکت ردصلاحیت را ناصحیح میدانستیم در انتخابات شرکت کردیم. در مرحله گذشته احتمال میدهیم رایها دستکاری شده باشد، با این وجود ما با یک قاعده وارد انتخابات شدیم و با آن هم ادامه میدهیم.
با توجه به اینکه انتخابات برای شما به دور دوم کشیده شد، برنامههای خود را تغییر دادید یا با همان برنامهها پیش خواهید رفت؟ برنامههای اصلی همان برنامههای اعلام شده خواهد بود. از مهمترین و اصلی ترین برنامههای ما کنترل لجام گسیخته تورم در مجلس هشتم خواهد بود که مهمترین ابزار موجود در اختیار قوانین بودجه و برنامه است که با آن می توان انضباط کاری کاملی را بر دولت حاکم کرد.
مجلس باید جایگاه واقعی خود را به همان گونهای که در قانون اساسی پیشبینی شده و همانطور که در گفتههای امام شنیدهایم پیدا کند.
ببینید من در یک سخنرانی هم گفتم شهید رجایی که آقایان مدعی هستند میخواهند راه آن را ادامه دهند وقتی میخواست در مورد مجلس صحبت کند میگفت «دولت فرزند مجلس است» معنی این حرف این است که مجلس در جایی که باید فرزند را هدایت کند، نقش هادی داشته باشد. مجلس باید نقش سیاستگذاری و نقش نظارت داشته باشد و همه دولتها این را پذیرفتهاند. باید این جایگاه را به مجلس برگرداند تا قوانین و برنامه و بودجهای که تصویب میشود، کاملا اجرا شود.
در مجلس در مورد هر موضوعی با توجه به آرا تصمیمگیری میشود، جایی که عقل جمعی تعیین کننده است جایی است که به نظر میرسد حرفهای کارشناسی واستدلالی میتواند برد داشته باشد.
ما به توانمندی خود اعتماد داریم که با تکیه بر تجربیات و دانشی که در اختیار مجموعه دوستان ماست، میتوانیم حرفهایی بزنیم که مانع برخی از تصمیمات شویم و قطعا مجلسیها از استدلالهای علمی و کارشناسی ما استقبال خواهند کرد.
در بخش ارتقاء جایگاه بینالمللی ایران برنامهای جدی داریم این بدان معنی نیست که ما از حق هستهای خود عقب مینشینیم، حتما به دنبال تحقق حقوق هستهای ایران همانطوری که سیاستگذاری مقام معظم رهبری بوده می باشیم ولی حتما با دیپلماسی فعال پیش خواهیم رفت. چرا که دیپلماسی فعال جز سیاستهایی است که برای احقاق این حق باید در همه صحنههای بینالمللی به کار گرفته شود.
در زمینه توسعه صنعتی هشدارهای جدی و راهکارهای قانونی برای پیشگیری از حجم وسیع واردات دادیم که تولید داخلی و اشتغال کشور را دچار دغدغه و نگرانی کرده است.
اینک طرحهای بزرگ کشور دچار کندی و رکود شده است که هر کدام در سرنوشت اقتصادی و سیاسی فعلی و آینده کشور تاثیرگذار است، طرحهایی در نفت، گاز، پتروشیمی، فلزات، سدسازی، راهسازی.
ما از پیمانکاران بزرگ کشور که سرمایههای اصلی توسعه اقتصادی هر کشوری هستند و سالها رنج برده شده تا آنها فعال شوند به دلیل حجم بالای مطالباتشان دچار مشکل شدهاند حمایت خواهیم کرد .
یادمان نرفته است که زمانی بخش های کوچک نفت را هم نمیتوانستیم بسازیم، اما اکنون از نتایج تصمیماتی که در 16 سال گذشته (سه برنامه گذشته) اتخاذ شده، قادر به ساخت سکوهای بزرگ نفتی شده ایم. در این میان پیمانکارانی شکل گرفتهاند که امروز در خارج از کشور کارخانه سیمان میسازند. پیمانکاران بخش نیرو قادر به انجام پروژه های بزرگ هستند. پیمانکاران سدسازی جز افتخارت ما هستند خارج شدن آنها از ایران میتواند به ضرر ملت ایران باشد.
در مرحله اول اگر استقبال مردم از انتخابات بیشتر میبود شانس پیروزی اصلاحطلبان هم بیشتر می شد ولی آنقدری که ما انتظار داشتیم حداقل در شهرهای بزرگ از حضور در انتخابات استقبال نشد. البته شرکت نکردن در انتخابات دستاوردی برای مردم نداشت و حالا باید 4 سال دیگر این شرایط را تحمل کنند، اگر مردم در انتخابات شرکت میکردند افرادی را انتخاب میکردند که به نظرات ایشان نزدیکتراند. با عدم حضور مردم ، کسانی در مجلس جای می گیرند که از نظر مردم دورتر هستند.
بالاخره ما در این کشور زندگی میکنیم و تابع قوانینی هستیم که در این کشور تصویب میشود و نسل جوان کشور تحت تاثیر تصمیماتی خواهند بود که در این مجالس اتخاذ میشود فقط با حضور است که میتوانیم بخشی از راهکارهایی که فکر میکنیم برای آینده کشور مفید است، عملی کنیم.
در دور دوم هم این موضوع تعیین کننده است، چرا که اگر مجلس مرکز چندصدایی نباشد، اگر جایی نباشد که همه مردم احساس کنند در آنجا نماینده دارند، این به مصلحت کشور نخواهد بود. ما در این دوره از انتخابات هم منتظر حضور مردم در پای صندوقهای رای خواهیم بود و اصلاحطلبان در دور دوم حداقل به جهت وظیفه ملی تلاش خواهند کرد افراد خود را عرضه نمایند اما در نهایت میزان رای تعیین کننده است.
-دولت کمتر درباره پیشرفت صنعتی در زمان تصدی دولت نهم گزارشی ارائه کرده است، یا حداقل میشود گفت ما چنین گزاشی ندیده ایم ، شما در این باره اطلاعی دارید؟
در مورد صنعت در دولت نهم خیلی اطلاعی ندارم اما میتوانم در مورد بخش صنعت و معدن بگویم ارزش افزوده بخش صنعت و معدن که مهمترین شاخص رشد صنعت است در سال 1384 قرار بود 12 درصد باشد ، 5/7 درصد شد و در سال 85 که طبق برنامه باید 12 درصد میبود ، 8 درصد اعلام شد. به هر حال در این زمینه ها خیلی عقب افتاده ایم .
در دولت سازندگی که بعد از جنگ روی کار آمد با وجود ویرانیها و کمبودها در طول 8 سال دولت آقای هاشمی، ظرفیت زیادی در صنایع پتروشیمی، فولاد، اتوبان، سد و کارخانجات مختلف ایجاد شد و در دوره آقای خاتمی که حداکثر 170 میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم، رشد ظرفیت در صنایع پتروشیمی، فولاد، روی، خودروسازی، کشتیسازی و ... به حدی بود که در پایان برنامه سوم به یک صادرکننده کالای صنعتی تبدیل شدیم و در زمینه خدمات فنی و مهندسی در خارج از کشور کارخانه سیمان، تراکتور، خودروسواری و نیروگاه میساختیم.
اما در 3 سال اخیر بیش از 150 میلیارد دلار درآمد نفت هزینه شده و دستاوردهای آن نه تنها برای عامه مردم بلکه برای کارشناسان هم روشن نیست، ظاهراً ارادهای وجود ندارد که به مردم توضیح دهد که این منابع صرف چه کارهایی شده است.
یکی از مسائلی که این روزها به موضوع چالش کارشناسان اقتصادی با دولت تبدیل شده کاهش تعرفه واردات است، این بحث را چطور ارزیابی میکنید؟
قبل از دولت نهم بیشترین واردات ایران 25 تا 30 میلیارد دلار بود که تنها 10 تا 12 درصد آن کالای مصرفی به شمار میآمد، در آن شرایط صنعت و اشتغالزایی میتوانست به حیات خود ادامه دهد، اما امسال بدون احتساب کالای قاچاق و کالای همراه مسافر در واردات، سهم کالای مصرفی نسبت بالایی است به ویژه اینکه بخشی از فشار دولت برای واردات به منظور کنترل تورم است اما این واردات تهدیدی بسیار جدی برای صنعت داخلی و اشتغال است.
- رئیسجمهور در یک سخنرانی صحبت از توطئه دشمنان برای اعمال تورم 70 درصدی کردند و گفتند ما جلوی تورم 70 درصدی را گرفتیم. به نظر شما منظور ایشان از تورم 70 درصدی چیست؟ این حرف یعنی تورم موجود برای دولت رضایتبخش است؟ به نظر من این صحبت آقای احمدینژاد به شوخی بیشتر شباهت دارد چرا که اگر دشمنان دنبال تورم 60- 70 درصدی بودند، میتوانستند تورم چند هزار درصد بر کشور تحمیل کنند، چرا که تورم چند هزار درصدی هم در کشورها اتفاق افتاده است و حالا که میخواهیم تورم را به دشمن انتصاب دهیم چرا صحبت از تورم بیشتر نمیکنیم؟ چرا 60- 70 درصد.
دوستی میگفت: «کسی استخاره کرد از خیابان رد شود، استخاره کرد خوب آمد و از خیابان رد شد، تصادف کرد و پایش شکست به کسی که برایش استخاره گرفته بود گفت تو که گفتی رد شو و در جواب شنید احتمالاً اگر از خیابان رد نمیشدی کنار خیابان ماشین میزد و میمردی».
صحبتهای رئیسجمهور هم حکم استخاره گیرنده را دارد تورم در کشور ما در سال 84، 11 درصد بوده است در حالی که قیمت نفت هم کمتر بوده است. اما در حال حاضر تورم حدود 20 درصد است اینکه تورم سیر صعودی به خود گرفته کاملاً با موازین علمی و حساب شده قابل محاسبه است چرا باید به حساب دشمن گذاشته شود.
من نمیگویم دشمنان از دشمنی با ما دست برمیدارند اما نباید مسائل داخلی خود را به دشمنان منتسب کرد، چرا که این حرف بدترین توهین به خود دولت است.کسی که چند واحد اقتصاد خوانده باشد میداند که این تورم نتیجه تزریق نقدینگی است آیا دشمنان این نقدینگی را وارد کشور کردهاند؟
تورم نتیجه تصمیمات غیر علمی دوستان در دولت است و با متهم کردن کسی مشکلات حل نخواهد شد. اینکه میگویند امسال تورم را سامان میدهیم نمیشود. تردید نباید کرد امسال تورم بیشتر از سال گذشته خواهد بود هنر در این است که به علم اقتصاد تن بدهیم و از عالمان اقتصادی و سرمایههای انسانی و مدیران کمک بگیریم تا بتوانیم این مشکل را پشت سر بگذاریم.
-
به نظر شما تحریمهای اقتصادی در وضعیت داخلی کشور تاثیر گذاشته است؟ چون به نظر میرسد منظور رئیسجمهور فشار تحریمهاست که میتواند تورم را 70درصد افزایش دهد؟
بیتاثیر نمیتواند باشد،اما وقتی رئیسجمهور میگوید این قعطنامه ها کاغذ پاره است پس نمیتواند تورم ناشی از تحریمها باشد و آنرا به حساب دشمنان بگذارد ولی اگر دولت تاثیر تحریمها بر تورم را محاسبه کردهاست علنی اعلام کنند تا بقیه از این آمارها استفاده کنند.
-
به نظر شما آنچه که از آن به بعنوان «جراحی بزرگ اقتصادی» نام برده می شود، میتواند اوضاع را سامان داده و جلوی گرانی را بگیرد؟
اینها همه شعار است و من فکر میکنم 2 سال و نیم شعار بس است الان زمان عمل به شعارهاست. مردم دیگر انتظار شعار دادن از مسئولین را ندارند. منتظر طرحهای شفاف و روشن هستند.
ما همه شهروند این کشور هستیم و دوست داریم دولت موفقی داشته باشیم شاید نظر سیاسی کسی را قبول نداشته باشیم اما این امر باعث نخواهد شد پشت دولت را خالی کنیم.