انتقاد وزیر ارشاد از وضع سینما: حاضر نیستم با خانواده فیلم ببینم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نخستین راهبرد کلان را احیای مرجعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مدیریت فرهنگ کشور ذکر کرد.
محمدمهدی اسماعیلی شامگاه شنبه در برنامه زنده نگاه یک شبکه یک سیما اظهار داشت: وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی در دهه‌های متمادی به نهادی برای اعطای مجوز‌ها در حوزه تئاتر و موسیقی و کتاب و سینما تقلیل پیدا کرده است. در حالی که معتقدم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیاستگذار اصلی در مدیریت فرهنگی دولت است.
وی با اشاره به این نکته که بیش از ۵۰ دستگاه غیردولتی در حوزه فرهنگ داریم توضیح داد: کار اول من این است که در داخل دولت این مسئله را حل کنم. در همین دولت وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعتبار محدود مشغول فعالیت است. در کنار این وزارتخانه دستگاه‌های متعدد غیر فرهنگی را در دولت داریم که بیشترین دخالت را در عرصه جریان سازی فرهنگی انجام می‌دهند. به عنوان مثال یک هلدینگ رسانه‌ای تشکیل شده که به شرکت‌های خصولتی وصل است و این شرکت هر شماره آگهی‌های خودشان را به این هلدینگ رسانه‌ای می‌دهند.
اسماعیلی با اشاره به راهکار‌های حل مشکل موازی کاری در حوزه فرهنگ بیان کرد: رییس جمهور دستور دادند همه دستگاه‌های دولتی که بودجه و ساختار فرهنگی دارند با نقطه چین به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وصل شوند. مصوبه این دستور دارد آماده می‌شود. رییس جمهور از حوزه اختیارات خودشان مدیریت فرهنگی را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تفویض می‌کنند و این کار بسیار بزرگی است.
وی با اعلام این خبر که در وزارت فرهنگ واحدی برای نظارت بر هزینه‌کرد‌های فرهنگی در دیگر دستگاه‌های دولتی ایجاد شده اظهار داشت: یکی از امتیاز‌های دولت سیزدهم این است که وزرای مختلف با یکدیگر اشتراک نظر دارند. من با وزیر صمت صحبت می‌کنم و می‌دانم ایشان نسبت به مسائل فرهنگی دغدغه دارند. زبان ارتباطی ما با هم خیلی راحت است. چون یک مجموعه یکپارچه و منسجم هستیم.
در حوزه مدیریت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که باید بر عملکرد و هزینه‌کرد فرهنگی نظارت داشته باشد. من به عنوان وزیر با این که بخش کوچکی از سهم بودجه‌ای در اختیار دارم، مسئول پاسخگویی به مسائل فرهنگی هستم. دولت دارد کاری می‌کند این وزارتخانه به همان اندازه که مسئولیت دارد سهم و دخالت در مدیریت حوزه فرهنگ داشته باشد.
اسماعیلی با بیان این مطلب که در چهار دهه اخیر شاهد نگاه‌های مختلفی درباره حوزه مسئولیت دولت به فرهنگ بوده ایم، گفت: تلاش دولت مردمی بر این است که همه امورات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و ... را به مردم بازگرداند. در واقع از دولت سلب اختیار نمی‌شود. چون دولت هدایت، نظارت و تسهیل گری را بر عهده دارد. ریل گذاری به این سمت است که دولت با اعتقاد به آرمان‌ها و اهداف و اصول انقلاب اسلامی و قانون اساسی، فعالیت‌های فرهنگی را به جریان‌های مردمی واگذار کند و مردم عهده دار مسئولیت‌های اصلی کار بشوند.
وی با بیان این که در دولت قبلی با پدیده بی اعتمادی مردم به دولت مواجه شدیم اظهار داشت: افکارسنجی‌های معتبر این را نشان می‌دهد که اعتماد دولت به اعداد پایینی رسیده بود و حوادث آبان ۹۸ نیز در این پارادایم قابل تحلیل است. سرمایه اجتماعی به دلیل این فاصله‌ای که ایجاد شد، افت کرد. این اتفاق رئیسی را مجبور کرد که برای کاستن این شکاف وارد عرصه شود. مردم احساس می‌کردند کار جلو نمی‌رود. تغییر دولت صورت گرفت و در همین چند ماهی که گذشته است تغییر را می‌بینیم. در واقع اعتماد مردم به دولت برگشته است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اختلال سامانه‌های سوخت در روز‌های گذشته بیان کرد: در اتفاق اختلال سامانه‌های سوخت، با این که مردم چندین ساعت در پمپ بنزین‌ها معطل شدند، هیچ حرکت اعتراضی در کشور ثبت نشد. چون دولت توانسته سرمایه اجتماعی را به دست آورد و مردم قانع شدند که می‌شود مشارکت داشت.
جنبه فرهنگی مخالفت‌های شبکه‌های معاند بیشتر از جنبه سیاسی است
اسماعیلی در پاسخ به سوالی درباره مظلومیت فرهنگ و بودجه کم آن اظهار داشت: اگر فرهنگ را پایه اصلی تحولات جامعه بدانیم و انقلاب اسلامی خودمان را انقلاب فرهنگی بدانیم، حتما باید حوزه فرهنگی را تقویت کنیم. مجموعه مخالفت‌هایی که خارج از مرز‌ها می‌شود، بیشتر از بعد فکری و فرهنگی است. شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان نیز بیش از آنکه سیاسی باشند روی حوزه سبک زندگی و خانواده دارند کار می‌کنند.
وی با اشاره به فعالیت شورای فرهنگ عمومی گفت: وظیفه این شورا سیاستگذاری مدیریت فرهنگ متناسب با تهدیدهاست. باید چرخه روشنی بین سیاست‌های فرهنگی و حوزه اجرا تعریف کنیم و فرصت‌ها و تهدید‌ها را بشناسیم و متناسب با نظام محیطی برنامه ریزی دقیق برای تولید انجام دهیم. ما هم در حوزه سیاستگذاری و هم در حوزه تخصیص و بودجه دچار مشکل هستیم. وقتی سیاستگذاری درست نباشد، پول فرهنگی اگر ده هم برابر شود، این پول به چرخیدن چرخه معیوب کمک می‌کند.
بودجه کافی وجود دارد مشکل از ریل گذاری نامناسب است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به کمبود فیلم‌های سینمایی با موضوع شهادت دانشمندان هسته‌ای تاکید کرد: از زمان شهادت دانشمندان هسته‌ای چند سال می‌گذرد؛ ولی به جز فیلم بادیگارد هیچ فیلم دیگری ساخته نشده است. با این‌که پول و بودجه موجود بوده است. من مشکل حوزه فرهنگ را در درجه اول بودجه نمی‌دانم. معتقدم به اندازه کافی بودجه وجود دارد؛ ولی ریل گذاری درست انجام نشده است.
اسماعیلی افزود: سالیانه بیست فیلم خوب متناسب با نظام آرمانی مان باید ساخته شود. بر اساس بررسی که داشتم به این نتیجه رسیدم که سالیانه ۵ یا ۶ فیلم با این شرایط دارد ساخته می‌شود. اگر امسال ریل گذاری خوبی انجام دهیم، سال آینده در جشنواره فیلم فجر بیش از ۲۰ فیلم متناسب با جریان‌های مورد نیاز کشور در حوزه‌های مختلف مثل ایثار و شهادت و کمک رسانی اجتماعی و ایثار مردمی ساخته می‌شود.
سیاست اصلی دولت تکمیل زیرساخت‌های فرهنگی است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه به موضوع عدالت فرهنگی را ضروری دانست و افزود: حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد فیلم‌های سینمایی‌مان در تهران و بالا شهر تهران ساخته می‌شود. در کشور مشکل زیرساختی داریم. برای حل این مشکل در استان فارس ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه برای تکمیل تالار مرکزی شیراز بودجه مصوب کردیم.
در اردبیل بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل مجتمع‌های فرهنگی اختصاص دادیم و در استان سمنان نیز همین میزان مصوبه داشتیم. سیاست اصلی دولت تکمیل زیرساخت‌های فرهنگی است. همه زیرساخت‌های فرهنگی را می‌خواهیم در سفر‌های استانی تکمیل کنیم. افتتاح پروژه‌های مهم دو تا سه سال طول می‌کشد و خیلی‌ها را در یک سال افتتاح می‌کنیم. گام اول وزارت فرهنگ تکمیل زیرساخت‌های نیمه کاره است. بعضا پروژه‌ای بیست سال است که شروع شده و ۲۰ درصد پیشرفت داشته است.
ستاد مناطق محروم در وزارت فرهنگ ایجاد شده است
اسماعیلی با اعلام این خبر که ستاد مناطق محروم در وزارت فرهنگی راه اندازی شده گفت: قرار است آموزش‌های هنری را در مناطق محروم انجام دهیم و در این رابطه ۱۱ استان را مشخص کردیم. در گذشته فعالیت‌ها مسجدمحور بود و من خودم در مساجد تئاتر و سرود اجرا می‌کردم. در سطح کشور ۲۶ هزار کانون فرهنگی و هنری در مساجد داریم. در ستاد مناطق محروم بار اصلی بر کانون‌های مساجد گذاشتیم. در مساجد برای اجرای یکی دو مورد از هنر‌ها منع عرفی داریم. ولی بقیه شاخه‌های فرهنگی مثل کتاب و شعر و تئاتر در مسجد قابل اجراست.
وی با اشاره به این که در دو ماه گذشته بیش از ده سفر استانی داشته است اظهار داشت: سنندج و کردستان مهد فرهنگ و هنر ایران است و در آنجا تئاتر خیابانی مریوان را داشتیم. جمعیت زیادی آمدند و موجی از شادی درست کردند. هنرمندان درخواست داشتند برای ما انجمن دف راه اندازی کنید. من پنجشنبه قول دادم و این انجمن شنبه ایجاد شد.
اسماعیلی با تاکید بر این که برای هنر‌های بومی و محلی بودجه اختصاص می‌دهیم توضیح داد: من با استعداد‌های فرهنگی مناطق مختلف آشنا هستم. در استان سیستان و بلوچستان قرار است شش هفت جشنواره بزرگ راه اندازی شود.
می‌توانیم ۸۵ درصد کاغذ را در داخل تولید کنیم
وی در پاسخ به سوالی درباره مصرف محصولات فرهنگی در سبد خانوار و پایین بودن میزان مطالعه اظهار داشت: هر چقدر کتابخانه بسازیم باز هم موضوع مهم این است که کتابخوان داشته باشیم. فرهنگ کتابخوانی مورد نیاز ماست. خوشبختانه همه ۲۶ هزار کانون مساجد ما در سطح کشور کتابخانه دارند. میل به مطالعه و پژوهش در دانش‌آموزان باید بیشتر شود و در این رابطه وزارت آموزش و پرورش به عنوان عضو اصلی ما در شورای فرهنگ عمومی باید کمک کند.
اسماعیلی با بیان این که می‌توانیم در یک برنامه یک و نیم ساله صنعت نشر را به خودکفایی برسانیم اظهار داشت: در حوزه کاغذ ما ۹۰ درصد واردات داریم. در حالی که با راه‌اندازی و بازگشایی چهار پنج کارخانه می‌توانیم ۸۵ درصد کاغذ را در داخل تولید کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوالی درباره قاچاق کتاب گفت: اطلاع دارم که کتاب‌های پرفروش اطراف میدان انقلاب تکثیر می‌شوند و از این مسیر ناشر و نویسنده ضرر می‌کنند. در این راستا قانون جدیدی را برای حمایت از نویسندگان و ناشران داریم آماده می‌کنیم تا در قالب لایحه تکمیل کرده و به مجلس ارائه بدهیم.
امیدوارم تا پایان آبان کنسرت در شهر‌های مختلف آغاز شود
وی با اشاره به نحوه فعالیت‌های هنری در دوران کرونا گفت: من معتقدم که با کرونا باید زندگی کرد. خوشبختانه زمینه‌های عادی سازی فعالیت‌های کشور در دوران کرونا فراهم شده است. بر اساس نظرسنجی‌ها بیشترین میزان مصرف فرهنگی و هنری ما در حوزه موسیقی است. امیدوارم هنرمندان موسیقی به میدان بیایند و اجرای کنسرت‌های در شهر‌های مختلف آغاز شود. در این رابطه ثبت نام را از روز گذشته (شنبه) رسما شروع کردیم و امیدواریم تا انتهای آبان کنسرت‌ها دوباره راه بیفتند. نمایش فیلم‌های سینمایی‌مان هم با حجم بالای مخاطب در سالن‌ها مواجه شده است.
از تئاتر حمایت می‌کنم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هنرمندان تئاتر را جزو اقشاری دانست که بیشترین آسیب را از کرونا دیده‌اند و افزود: قول می‌دهم همپای حوزه سینما به آن‌ها توجه کنم. از جشنواره‌ها و مدل‌هایی حمایت می‌کنیم که تئاتر را در دل توده‌های مردم می‌برد. اجرای بعضی از نمایشنامه‌های شکسپیر را هزاران بار دیده‌ایم. باید نمایشنامه‌های بومی‌تری مورد استفاده قرار گیرد و تئاتر مردمی بشود. به عنوان مثال الگوی تئاتر خیابانی مریوان می‌تواند در جا‌های دیگر هم تکرار شود.
وضعیت سینما واقعا اشکال دارد
وی با یادآوری برنامه‌هایش درباره سینما گفت: آیا وضعیت سینما ما قابل قبول است؟ آیا مشکل دارد یا ندارد؟ من نمی‌توانم حرف‌هایی بزنم که همه از من تعریف کنند. وضعیت سینما واقعا اشکال دارد. من مواجه هستم با انبوهی از فیلم‌هایی که در نوبت اکران هستند. من خودم را موظف می‌دانم که این فیلم‌ها را تماشا کنم و می‌بینم که بعضی‌هایشان اشکالاتی دارد. من حاضر نیستم فیلمی را با خانواده ام ببینم؛ چطور می‌توانم اجازه بدهم که مردم ما این فیلم ببینند.
خود اهالی سینما باید کمک کنند این وضعیت را تغییر دهیم. قطعا حوزه مدیریتی ما از آثاری که به فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی ما توجه دارند حمایت می‌کند. من خودم را سرباز این مردم و نظام می‌دانم. تا روزی که در خدمت مردم هستم در پایبندی جدی به صیانت از فرهنگ ایرانی و اسلامی تاکید خواهم کرد.
