حضور جو بایدن در کاخ سفید هنوز به یک سال نرسیده، اما گمانهزنیها درباره ناتوانی رئیسجمهور ۷۹ ساله آمریکا در تکمیل دوره چهارساله ریاستجمهوریاش جدیتر از هر زمان مطرح میشود و در این میان کامالا هریس معاون بایدن بهعنوان جانشین احتمالی او، بیش از گذشته در رسانهها مطرح میشود.
بر همین اساس زمانی که روز جمعه جو بایدن بهدلیل انجام معاینات پزشکی مسئولیت ریاستجمهوری را برای مدت کمتر از ۹۰ دقیقه به هریس واگذار کرد، رسانهها با اشاره به گافها و ناتوانی ذهنی و جسمی بایدن در حدود یک سال اخیر، این اقدام را مقدمهای برای انتقال دائمی مسئولیت ریاستجمهوری آمریکا به هریس دانستند.
نارضایتی افکار عمومی از عملکرد بایدن در نزدیک به یک سالی که از ریاستجمهوریاش میگذرد، بر محبوبیت هریس هم تأثیر گذاشته است. از ابتدای ریاستجمهوری بایدن با توجه به وضعیت نامساعد جسمانی و ناتوانی ذهنی بایدن، انتظار میرفت هریس مسئولیت بیشتری بر عهده داشته باشد؛ اما نهتنها این اتفاق رخ نداد، بلکه هریس حضوری بسیار کمرنگ در عرصه سیاسی دارد و ظاهرا در هفتههای اخیر اختلافهایی هم میان بایدن و هریس ایجاد شده است.
بر اساس نظرسنجیها میزان محبوبیت کامالا هریس حتی از جو بایدن نیز کمتر بوده و میزان نارضایتی مردم آمریکا از عملکرد هریس به بیش از ۴۶ درصد رسیده است و این رقم برای بایدن به ۴۳ درصد میرسد. نظرسنجی مشترک اکونومیست- یوگاو نیز نشان میدهد میزان نارضایتی شهروندان آمریکایی از عملکرد هریس به بیش از ۴۸ درصد رسیده است. به اعتقاد تعدادی از استراتژیستهای سیاسی، کامالا هریس اکنون به یک فاجعه برای این حزب تبدیل شده است؛ چراکه میزان نارضایتی مردم آمریکا از عملکرد مایک پنس، معاون دونالد ترامپ رئیسجمهوری پیشین آمریکا در زمانی که بر سر کار بود، به ۴۱.۹ درصد رسیده بود.
نظرسنجی دیگری که از سوی مؤسسه ترافالگار انجام شده نیز نشان میدهد بیش از ۵۸.۶ درصد آمریکاییها اصلا مطمئن نیستند که کامالا هریس برای رئیسجمهورشدن آماده باشد. مؤسسه راسموسن اعلام کرده که تنها ۴۳ درصد مردم معتقدند او شرایط لازم برای مدیریت کشور را دارد. در مقابل، ۵۵ درصد معتقدند هریس فاقد صلاحیت لازم برای ریاستجمهوری ایالات متحده است.
این اعداد احتمالا بهدلیل نقشآفرینی ضعیف او با وجود ناکامی در حلوفصل چالشهای داخلی ازجمله بحران مهاجران و تنش مرزی با مکزیک است. علاوه بر این، هریس که عملکرد او در دوره انتخابات ریاستجمهوری آمریکا همراه با بایدن با واکنش مثبت زنان در افغانستان روبهرو شده بود، قبل و بعد از خروج آمریکا از افغانستان و سلطه دوباره طالبان بر این کشور سکوت اختیار کرده است. هریس تاکنون در چهار جلسه ارائه توضیحات با حضور جو بایدن و تیم امنیت ملی او شرکت کرده، اما به جای توضیح، در توییتر درباره موضوع افغانستان اعلام نظر کرده است.
اختلاف در کاخ سفید
در چنین شرایطی کنارهگیری «اشلی اتین»، مسئول روابط عمومی دفتر کامالا هریس، احتمال اختلاف نظر او با بایدن را افزایش داه است. در روزهای گذشته اتین اعلام کرده که برای «پیگیری فرصتهای دیگر» دفتر هریس را ترک میکند. یک مقام کاخ سفید گفته است که «اشلی عضو ارزشمندی از تیم معاون رئیسجمهوری است و برای پیشبرد اهداف دولت بیوقفه تلاش کرده است. او در ماه دسامبر سمت خود را ترک میکند».
سیانان پیش از این گزارش داده بود که چند نفر از کارکنان دفتر هریس بهدلیل اختلاف با او میخواهند کنارهگیری کنند. بر اساس این گزارش، او با دفتر هریس «هماهنگی خوبی» نداشت و در سمت مسئول روابط عمومی به اندازه کافی فعال نبود. خانم اتین در گذشته دو بار مسئول روابط عمومی دفتر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده بود. فاکسنیوز هم استعفای اتین را نشانهای از سقوط سریع محبوبیت معاون رئیسجمهوری آمریکا توصیف کرد.
اتین در این سمت وظیفه تنظیم فعالیتهای رسانهای هریس و ارتقای وجهه او در میان عموم را بر عهده داشت. در هفتههای گذشته گزارشهایی از وضعیت نامناسب هریس در دولت بایدن، اختلافات میان کارکنان او و به حاشیه راندهشدن او توسط بایدن در رسانههای آمریکا منتشر شده است. پیش از این هم سیانان، رسانه نزدیک به دموکراتها از افزایش شکاف بین جو بایدن و کامالا هریس خبر داد و شبکه فاکسنیوز مهمترین شبکه جمهوریخواهان از احتمال برکناری معاون رئیسجمهوری آمریکا خبر داده بود.
سیانان هفته گذشته گزارش داده بود که از برخی تلاشهای هریس بوی رقابت انتخاباتی با بایدن به مشام میرسد و این موضوع به شکافهایی در کاخ سفید منجر شده است. پس از آن هم فاکسنیوز در گزارشی جنجالی، افزایش تنشها بین نفر اول و دوم کاخ سفید را تأیید کرده و از احتمال معرفی یک جایگزین برای هریس خبر داد.
این در حالی است که با افشای روزافزون ناتوانی جو بایدن ۷۹ساله در هفتههای اخیر، معاون رئیسجمهور ایالات متحده سمتی بسیار مهم تلقی میشود که میتواند تا پایان دوره ریاستجمهوری فعلی سکاندار کاخ سفید باشد. هریس حتی بهتازگی به عدم اعطای نقش کافی برای او در ماجرای خروج از افغانستان اعتراض کرده و این در حالی است که او پیش از این در مصاحبه با این شبکه اظهاراتی کاملا برعکس را مطرح کرده بود.
هنگامی که بایدن، هریس را بهعنوان زوج انتخاباتی خود برگزید، بهدنبال معرفی او بهعنوان آیندهدار حزب دموکرات بود؛ اما اکنون افراد نزدیک به هریس این احساس را دارند که همزمان با کاهش مقبولیت بایدن در نظرسنجیها، استقبال از هریس نیز در حال کاهشیافتن بوده و ممکن است حتی بدنه اصلی رأیدهندگان دموکرات نیز از او روگردان شوند.
هریس، سناتور تازهکار
کامالا هریس متولد ۲۰ اکتبر ۱۹۶۴ اولین معاون رئیسجمهور زن در آمریکا و اولین معاون رئیسجمهور سیاهپوست و آسیایی - آمریکایی این کشور به شمار میرود. هریس از سال ۲۰۱۷ بهعنوان سناتور تازهکار ایالات متحده آمریکا از ایالت کالیفرنیا تا ۲۰۲۰ مشغول به کار بود. او که از اعضای حزب دموکرات است، دومین زن سیاهپوست و نخستین جنوب آسیایی- آمریکایی است که به سنا راه یافت.
هریس پیشتر از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ بهعنوان دادستان ناحیه سانفرانسیسکو در ایالت کالیفرنیا فعالیت کرده، سپس از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ بهعنوان دادستان کل ایالت کالیفرنیا فعالیت کرد. در جریان مبارزات انتخاباتیاش برای سنا، باراک اوباما و جو بایدن از او حمایت کردند. در تاریخ ۲۱ ژانویه ۲۰۱۹ رسما فعالیت کارزار انتخاباتی خود را برای نمایندگی حزب دموکرات برای ریاستجمهوری ایالات متحده آمریکا در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا اعلام کرد.
مدت کوتاهی نامزد پیشتاز این رقابت بود تا اینکه در سوم دسامبر ۲۰۱۹ به مبارزات انتخاباتی خود پایان داد. او از سوی جو بایدن کاندیدای حزب دموکرات آمریکا بهعنوان معاوناول پیشنهادی او در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ معرفی شد.
معاونی بیتجربه
سه رئیسجمهوری دموکرات اخیر آمریکا قبل از بایدن، نسبتا تازهوارد به واشنگتن بودند و معاونان خود را از میان افرادی با تجربه بسیار بیشتر در واشنگتن و در ارتباط با کنگره انتخاب کردند، اما وضعیت برای هریس کاملا عکس آن است. تجربه والتر ماندیل، ال گور و جو بایدن معاونان رؤسای جمهوری دموکرات اخیر آمریکا اجازه داد تا مشاوران اثرگذار برای هدایت کنگره در دوران ریاستجمهوری جیمی کارتر، بیل کلینتون و باراک اوباما باشند.
چنین پویایی هرگز نمیتواند بین هریس و بایدن وجود داشته باشد؛ زیرا بایدن تقریبا نیمقرن تجربه در واشنگتن و کنگره دارد. بااینحال هریس کاملا بیتقصیر نیست. او درباره مسائل مهمی مانند مهاجرت مصاحبههای نادرست داشته و بهوضوح نتوانسته است بهعنوان یک بازیگر اصلی در دولت ظاهر شود. وضعیت هریس یک معضل مهم برای حزب دموکرات ایجاد میکند؛ زیرا سه سال دیگر انتخابات ۲۰۲۴ در پیش است.
بایدن بهقدری مسن خواهد بود که حداقل سلامتی و سن او یکی از مسائل مهم مبارزات انتخاباتی خواهد بود؛ حتی اگر رقیب او دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق آمریکا باشد که فقط چند سال جوانتر است. اگر به هر دلیلی، بایدن دوباره در سال ۲۰۲۴ نامزد نشود، هریس پیشتاز این نامزدی خواهد بود؛ حتی اگر شانس او در تعداد نظرسنجیها کم باشد، انتخابات مقدماتی رقابتی میتواند بهویژه تفرقهانگیز باشد؛ زیرا هرکسی که مقابل هریس شرکت میکند باید بهشدت بهدنبال یک زن آمریکایی- آفریقاییتبار باسابقه باشد.
نزدیکان هریس نگران آن هستند که معاون رئیسجمهور برای ایفای نقشهای مورد انتظارش در سال ۲۰۲۴، چه بهعنوان نامزد ریاستجمهوری و چه بهعنوان دستیار ارشد در کمپین انتخاباتی آمادگی نداشته باشد. هریس در کمپین خود در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ موفق به کسب رأی هیچ ایالتی نشده بود و از زمان رویکارآمدن در ژانویه و پس از عهدهدارشدن مسئولیت مقابله با سیل مهاجران ورودی از مرزها که با توجه به انفعال کامل کنگره در این زمینه، مسئله سیاسی پرتنشی است، به کیسه بوکس اصلی جمهوریخواهان در حوزه مهاجرت تبدیل شده است.