نماینده مجلس: باید نهضت خوابگاه‌های متاهلی راه بیندازیم
امیر حسین بانکی پور در نشست معاونان فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت که در سالن جلسات کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، بیان داشت: ما در مرحله ورود به سال ۱۵ هجری شمسی هستیم و به طور قطع بزرگترین ابربحران در این دوران مسئله پیری جمعیت است و هر فرض دیگری را که فکر کنید هیچ کدام، بحرانش به خطرناکی مسئله پیری جمعیت نیست و ما در چند قدمی فرو افتادن در این سیاه چاله هستیم.
این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: شما کافی است نقشه‌های سازمان ملل در سال ۲۰۵۰ یعنی ۳۰ سال آینده را نگاه بیندازید، در این نقشه کشور ایران را یک لکه قهوه‌ای رنگ خواهید دید که اطرافش را کشورهای زرد رنگ احاطه کرده‌اند، قهوه‌ای به معنای کشوری کاملا پیر و زرد به معنای کشورهای جوان است. برخی می‌گویند اروپا، روسیه و آمریکا پیر هستند چرا نگران هستید؟ این دو پیری متفاوت است آن‌ها طی ۳۰۰ سال پیر شدند و طی این مدت با سیاست‌های مهاجرتی به تدریج که پیر می‌شدند، افراد مهاجر، شهروند آن کشور شده و مسئله را با یک چرخه طبیعی به این شکل حل می‌کردند، اتفاقی که برای آن‌ها طی ۳۰۰ سال رخ داد برای ما ظرف ۳۰ سال اتفاق خواهد افتاد.
بانکی پور بیان داشت: ایران تا چند سال قبل جزء ۳ کشور جوان جهان بوده است و چندین سال بعد این موازنه تغییر پیدا خواهد کرد و جزء پیرترین کشورهای جهان خواهیم شد. یعنی به یک باره زیر پای ما خالی خواهد شد و برای همین نام این مشکل را سیاه چاله گذاشتیم.
با دوره خشکسالی جوان روبه‌رو خواهیم شد
این نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: امروز اگر نگرانی ما مسئله بیکاری و تحصیل جوان‌ها است اما در چند سال آینده ما با دوره خشکسالی جوان روبه رو خواهم شد، حال این خشکسالی چه نتایجی را در بر دارد؟.جوانی که چرخه علمی و اقتصادی و امنیت این جامعه را بر عهده دارد یکباره با پیری همراه خواهد شد. به واقع کشورهای اروپایی با هم پیر شدند ما در حالی پیر می شویم که کشورهای اطراف ما جوان هستند و این پیری امنیت ما در منطقه را به خطر می‌اندازد.
وی اضافه کرد: کشورهای اروپایی ابتدا اقتصاد خود را تقویت کردند بعد پیر شدند و ما در حالی که توان جسمی و سرمایه‌ای لازم را نداریم پیر می‌شویم. در دوره سالمندی باید مدارس را تعطیل کنیم زیرا کشور می‌شود سرای سالمندان و دانش‌آموزی برای تحصیل نخواهد بود، این دوران سالمندی من و شما است. طبق آمار کمتر از ۳۰ سال دیگر جمعیت سالمندان کشور یک سوم کل جمعیت کشور را شکل خواهد داد و این آینده هولناک پیری جمعیت است.
دوره طلایی جمعیت از میان رفته است و دوره نقره‌ای پیش روی ما است
بانکی‌پور با بیان این‌که بحث از هرم سنی جمعیت است و سرمایه ۴۰ ساله جوانی که یکباره خالی از وجود خارجی خواهد شد، ابراز داشت: تنها راه چاره این است که از فرصت باقی مانده استفاده کنیم. این فرصت ۱۵ سال بوده است که ۸ سال آن که دوره طلایی بوده است از دست رفته است و ۷ سال از آن تحت عنوان دوره نقره‌ای و در این دوره باقی مانده است.
این مقام مسؤول با بیان این‌که ضربه تمدنی که دولت قبل به ما زد این بود که در بهترین دوره‌ای که زنان برای باروری در بهترین شرایط خود قرار داشتند و این موضوع می‌توانست مشکل هرم جمعیت را حل کند، این دوره را بدون نتیجه از دست دادیم، گفت: به واقع قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که باید ۸ سال قبل در این خصوص تصویب می‌شد در این مدت معطل ماند.
وی با بیان این‌که حدود ۱۸ میلیون نفر موالید دوره دهه ۶۰ هستند، اضافه کرد: دهه شصتی‌ها دوره انبوهی جمعیت بود به نحوی که متولدان این دوره وارد هر بخش مهمی از عمر خود می‌شدند آن بخش با چالش جمعیتی روبه رو می‌شد، یعنی تا به مدرسه می‌رفتند، بحران مدرسه ایجاد شد و... و این جمعیت به دوره زاد و ولد رسیدند که متاسفانه نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم و اکنون دهه شصتی‌ها سنی بین ۳۰ تا ۴۰ را دارند و این در حالی است که نرخ باروری از ۴۰ سال به بعد کاهش پیدا می‌کند و اگر تا دهه شصتی‌ها هستند کاری نکنیم و جبران نکنیم پشیمان خواهیم شد، موالید دهه هفتادی‌ها تنها ۶۰ درصد دهه شصتی‌ها است که قطعا دیگر نمی‌توان کاری کرد و اتفاقات تلخی خواهد افتاد.
"قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" تلاش دارد موانع ازدواج و فرزندآوری را رفع کند
بانکی پور خاطر نشان کرد: در مجلس شورای اسلامی به صورت حل مسئله ۲۱ مانع فرزندآوری با نظر کارشناسان مختلف تهیه شده است که دلایلی مانند تاخیر و صعوبت ازدواج جوانان، الگوی مسکن و فرهنگ اجاره مسکن ناسازگار با خانواده‌های بیش از دو فرزند، مشکلات اقتصادی و هزینه‌های زیاد فرزند پروری، نگرانی از بیکاری سرپرست، اشتغال و نگرانی آتیه زنان، هزینه دوران بارداری زایمان و شیردهی، عقیم سازی و استفاده بی رویه از اقلام پیشگیری و...است، که "قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت" سعی کرده است تمامی این موانع را ببیند.
وی یادآور شد: تا قبل از بحران کرونا اگر می‌گفتند بحرانی می‌آید و نماز جمعه‌ها تعطیل می‌شود همه جبهه می‌گرفتیم که کار غلطی است، اما این کارها در شرایط بحرانی واجب شد. چند سال دیگر که کاملا این هرم سنی به هم بریزد ۶ برابر هزینه کنونی سرمایه لازم داریم تا این جمعیت را پوشش دهیم. باید با دید بحران به مسئله نگاه کنیم این امر شوخی، زینتی و مستحبی نیست موضوع مربوط به ایران زمین است فارغ از هر جبهه سیاسی که داریم.
این نماینده مجلس بیان داشت: این مسئله فرا ارزشی و فرا ایدئولوژیک است، این بحران از تمام بحران‌های تاریخ ایران خطرناک تر است زیرا تمام بحران‌های گذشته ایران بعد از ۲۰ تا ۳۰ سال به حالت عادی بر گشت اما این بحران تا ۱۵۰ سال خارج شدن از آن غیر ممکن است.
نهضت خوابگاه‌های متاهلی را در دانشگاه‌ها راه بیندازیم
وی در ادامه به تفسیر بخش‌های دانشگاهی «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» پرداخت و ابراز داشت: دو ماده ۷ و ماده ۸ این قانون مربوط به دانشگاه‌ها است، بزرگترین معضل ما در حوزه ازدواج جوانان یکی میل به تحصیلات عالیه است و خود این مانع ازدواج و فرزندآوری شده است ما این تهدید را تبدیل به فرصت کردیم به این نحو که نهضت خوابگاه‌های متاهلی را در دانشگاه‌ها راه بیندازیم. در شروع دهه ۷۰ زمانی که سیاست‌های تنظیم جمعیت خانواده در حال کار شدن بود اولین سیاست عدم ساخت خوابگاه‌های متاهلی در دانشگاه‌ها بوده است.
تغییر از دانشگاه‌های مجردان به متاهلان دانشگاه را از همه حاشیه‌ها دور خواهد کرد
بانکی‌پور با بیان این‌که تغییر دانشگاه‌ها از دانشگاه‌های مجردان به متاهلان دانشگاه را از همه حاشیه‌ها دور خواهد کرد به تفسیر ماده‌های دانشگاهی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت پرداخت و گفت: در ماده ۷ به این منظور چند تمهید دیده شده است این برنامه منطبق با ماده ششم توسعه بوده است. بر این اساس از امسال در بودجه دانشگاه‌ها ۱۰ درصد از اعتبار تخصصی و ۱۰ درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای سالانه مقرر در بودجه سنواتی فوق، به استثنایی مواردی که از نظر شرعی مصارف مشخصی دارند که نمی‌توان به آن‌ها دست زد باید صرف خوابگاه متاهلی شود. به صورت واضح باید حداقل ۱۰ درصد از درآمد اختصاصی و تملک دارایی به خوابگاه متاهلی جهت احداث، تکمیل ،تعمیر و تجهیز اختصاص یابد.
وی در ادامه به شرح تبصره‌های قانونی این دو ماده پرداخت و گفت: در اجرای بند پ ماده ۱۰۳ قانون برنامه ۵ ساله به دولت اجازه داده می‌شود سالانه مطابق قوانین بودجه سنواتی تا ۵ سال مبلغ ۲۰ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی منتشر کند یعنی هر دانشگاهی برای ساخت خوابگاه متاهلی دو هزار میلیارد تومان پشتوانه مالی دارد.
تبصره ۲: کلیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی موظف هستند اراضی و ساختمان‌های مازاد خود را با مشارکت خیران و سایر دستگاه‌ها به تامین خوابگاه‌ها و یا مناطق مسکونی مورد نیاز دانشجویان متاهل اختصاص دهند. یعنی به غیر ساختمان‌هایی که وقف خاص شده باشد بقیه را می‌توان برای خوابگاه‌های متاهلی هزینه کنید.
تبصره ۳: وزارت راه و شهرسازی مکلف است اراضی مازاد با کاربری آموزشی، تحقیقاتی و یا فناوری در اختیار خود را مطابق با ضوابط شهرسازی و به میزان سرانه‌های مصوب برای جبران کسری احداث خوابگاه‌های دانشجویی و طلاب متاهل به دانشگاه و مراکز آموزش عالی و حوزه‌های علمیه با حفظ مالکیت دولت به صورت اجاره‌ای ۹۹ ساله و غیر قابل تغییر کاربری واگذار نماید. یعنی دانشگاه‌هایی که زمین ندارند وزارت راه می‌تواند زمین در اختیار دانشگاه با اجاره ۹۹ ساله قرار دهد.
تبصره ۴: کلیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری مکلف هستند متناسب با تعداد دانشجویان متاهل خوابگاه‌های موجود را جهت اختصاص به خوابگاه‌های متاهلان بهسازی و تجهیز نمایند و در احداث خوابگاه‌های جدید، خوابگاه‌های متاهلان را در اولویت قرار دهند، یعنی اولویت خوابگاهی اکنون خوابگاهی متاهلان است و خوابگاه‌های مجردی را نیز می توان تبدیل کرد.
تبصره ۵: وزارت علوم و وزارت بهداشت مکلف هستند ظرف شش ماه از لازم الاجرا شدن این قانون، پیوست‌های فرهنگی احداث خوابگاه‌های متاهلی را مبتنی بر نظام نامه پیوست فرهنگی طرح‌های مهم و کلان کشور مصوب سال ۹۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تصویب وزیر مربوطه به دانشگاه‌ها ابلاغ کند. بر این اساس کمیته‌های ویژه پیوست فرهنگی را ایجاد کنید.
ماده ۸ به این معنا است که صندوق‌های رفاه دانشجویی بعد از لازم الاجرا شدن این قانون، برای دانشجویان و طلاب متعهد دانشجویی فاقد مسکن نسبت به پرداخت ودیعه مسکن، مشروط به ارایه اجاره نامه دارای شناسه ره‌گیری از مشاوران املاک به نحوی اقدام کنند که هر ساله حداقل ۵۰ درصد متوسط قیمت ودیعه اجاره مسکن ۷۰ متری در شهرهای بیش از ۵۰۰ هزار نفر و ۱۰۰ متری در سایر شهرهای محل تحصیل را پوشش دهند.
تسهیلات ازدواج به ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافت
بانکی‌پور در پایان گفت: تسهیلات ازدواج در سال جاری برای دختران زیر ۲۳ سال و پسران زیر ۲۵ سال ۲۰۰ میلیون تومان بود که سال ۱۴۰۱ به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان افزایش خواهد یافت، یعنی دانشجویانی که ازدواج کرده‌اند و امسال این تسهیلات را نگرفته‌اند سال بعد(فروردین ۱۴۰۱) به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان می‌توانند این تسهیلات را تهیه کنند. دختران و پسرانی که سنشان بیشتر است در سال جاری ۱۴۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت می‌کردند که در سال ۱۴۰۱ به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش پیدا خواهد کرد.
