هشدار درباره سوء تغذیه ایرانیان
بیش از ۱۱۰ هزار کودک کمتر از ۵ سال و مادر باردار یا شیرده دچار سوءتغذیه در کشور در حالی تحت پوشش سبد غذایی کمیته امداد قرار گرفته‌اند که موجودی این سبد با ارزش ریالی معادل ۱۰۰ هزار تومان، با تورم و گرانی قیمت کالا‌های اساسی همخوانی ندارد و به همین سبب، مسوولان کمیته امداد و دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت خواستار افزایش محتویات این سبد و در واقع، افزایش ارزش ریالی این سبدها شده‌اند تا این اقدام، تاثیر واقعا موثری در رفع سوءتغذیه همین تعداد کودک و مادر تحت پوشش داشته باشد.
طبق طرحی که از چند سال قبل و با همکاری مشترک وزارت بهداشت و کمیته امداد در حال اجراست و از چندی قبل هم اعتبارات این طرح توسط بنیاد مستضعفان تامین می‌شود، خانه‌ها و مراکز بهداشت روستایی و شهری، پس از شناسایی خانواده‌های نیازمند و کودکان و مادران باردار و شیرده دچار سوءتغذیه در این خانواده‌ها، آن‌ها را به دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت معرفی کرده و در صورت تایید وسع این خانواده‌ها، اطلاعات جمعیتی خانوار دراختیار کمیته امداد قرار می‌گیرد تا مادر باردار یا شیرده و کودک کمتر از ۵ سال این خانواده، تحت پوشش سبد غذایی کمیته امداد قرار بگیرند.
سبد غذایی توزیع شده در این خانواده‌ها شامل اقلام پروتئینی مقوی همچون حبوبات، ماکارونی، کنسرو ماهی و سویاست و هر کودک یا مادر تحت پوشش این سبد‌های غذایی، پس از چند نوبت دریافت، باید از نظر بهبود وضعیت جسمانی به دلیل دریافت کالری کافی و مواد مغذی، توسط مراکز و خانه‌های بهداشت مورد سنجش قرار بگیرند تا هم معلوم شود که وجه موجود در کارت هوشمند غذایی قابل شارژ برای خرید این اقلام خوراکی که به سرپرست خانوار تحویل شده واقعا به مصرف خانوار و فرد دچار سوءتغذیه رسیده و هم اینکه تاثیر‌گذاری اقلام غذایی و محتویات این سبدها، بررسی شود. طبق اعلام زهرا عبداللهی؛ مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، در سال گذشته، حدود ۶۰ هزار کودک زیر پنج سال و حدود ۵۴ هزار مادر باردار یا شیرده دچار سوءتغذیه پس از معرفی توسط وزارت بهداشت به کمیته امداد، مشمول دریافت این سبد‌های حمایتی تغذیه‌ای شده‌اند، اما این مقام مسوول حوزه سلامت و امنیت غذایی در وزارت بهداشت معتقد است که گرانی‌ها و تورم قیمت کالا‌های اساسی و همچنین اقلام موجود در این سبد‌های حمایتی، ایجاب می‌کند که ارزش ریالی و موجودی این کارت‌های هوشمند افزایش یابد که به گفته این مقام مسوول، در صورت پاسخ سازمان برنامه و بودجه به مکاتبات این دفتر برای افزایش اعتبارات مورد نیاز، وجه و اعتبار این کارت هم افزایش خواهد یافت.
طبق اعلام حسین خدر ویسی؛ معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد، اعتبارات این سبد‌های غذایی حمایتی در سال ۱۳۹۹، ۶۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده که با سرانه ۱۰۰ هزار تومانی، کفاف تامین سبد حمایتی برای ۵۴ هزار مادر باردار یا شیرده را می‌داده و در سال ۱۴۰۰ هم این اعتبار به ۷۰ میلیارد تومان افزایش یافته در حالی که با افزایش ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، فقط ۴۳۳۳ مادر باردار یا شیرده به جمع دریافت‌کنندگان سبد‌های غذایی حمایتی اضافه شده‌اند که این افزایش ناچیز ناشی از گرانی قیمت کالاهاست. هفته پایانی مهر ماه امسال، زهرا عبداللهی در هشدار نسبت به افزایش فراگیری ناامنی غذایی در کشور به دلیل گرانی و تورم و مشکلات معیشتی اقشار نیازمند، اعلام کرد که استان‌های سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، هرمزگان، ایلام، کرمان، خراسان جنوبی و بوشهر، با بحران ناامنی غذایی مواجهند و به دنبال این هشدار، خواستار اقدامات سریع دولت شد.
عبداللهی در گفتگو‌های رسانه‌ای خود همزمان با این مناسبت جهانی گفته بود: «تبعات اقتصادی ناشی از کرونا خطر ناامنی غذایی را در مناطق محروم کشور به ویژه در اقشار کمتر برخوردار و دهک‌های درآمدی پایین‌تر افزایش داده که پیامد آن افزایش سوءتغذیه و کمبود ریزمغذی‌ها در اقشار آسیب‌پذیر تغذیه‌ای خواهد بود. در کنار کاهش درآمدها، تورم و افزایش قیمت مواد غذایی و تحریم‌های ناجوانمردانه نیز دست به دست هم دادند تا احتمال ناامنی غذایی افزایش یابد. اکنون در دو استان کم برخوردار می‌بینیم که وضعیت نسبت به قبل از کرونا بدتر شده و شیوع سوءتغذیه کودکان به عنوان یکی از شاخص‌های غذایی بیشتر شده که هشداری است که اگر به موقع اقدامات مداخله‌ای نداشته باشیم ممکن است این مشکلات بیشتر شود. وقتی در منطقه‌ای سوءتغذیه در مادران باردار و کودکان زیر ۵ سال وجود داشته باشد یعنی فرد مبتلا، سیستم ایمنی ضعیفی دارد و احتمال افزایش موارد ابتلا به بیماری‌ها و حتی افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها در او وجود دارد. همچنین ممکن است اختلال در رشد و تکامل جنین را شاهد باشیم. کمبود ریزمغذی‌ها هم نوعی سوءتغذیه است. وقتی مردم نتوانند منابع پروتئینی را مصرف کنند و از سفره‌های‌شان حذف شود از منابع غذایی ریزمغذی‌ها محروم می‌شوند.»
عبداللهی با اشاره به همکاری مشترک با کمیته امداد برای توزیع سبد غذایی حمایتی برای کودکان و مادران دچار سوءتغذیه، از توزیع بسته امنیت غذایی برای ۸ استان دارای ناامنی غذایی هم خبر داد و در توضیح ضرورت تداوم حمایت‌ها از سوی دولت گفت: «به دلیل افزایش بی‌رویه قیمت موادغذایی، نظارت جدی برای کنترل قیمت مواد غذایی بسیار مهم است؛ زیرا بررسی‌های ما می‌گوید مصرف برخی اقلام غذایی مانند گوشت و مرغ، لبنیات و حتی میوه‌ها به دنبال افزایش قیمت تا حدود ۴۰درصد کاهش یافته، چون پس از شیوع کرونا عده‌ای بیکار شدند و درآمدشان را از دست دادند. همچنین به دلیل خشکسالی و منابع آب محدود، کشاورزی و تولید تحت تاثیر قرار گرفت و به دنبال عرضه کمتر و تقاضای بیشتر، قیمت‌ها افزایش یافت.»
عبداللهی هشدار داده بود که از بین ۸ استان دچار ناامنی غذایی، وضعیت استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان به مراتب بدتر شده و گفته بود: «پیش از سال ۹۹ یعنی قبل از شیوع کرونا، میزان لاغری که یکی از شاخص‌های سوءتغذیه کودکان است در سیستان و بلوچستان درحدود ۶ یا ۷ درصد بوده، اما این رقم درحال حاضر به حدود ۱۲ درصد رسیده است. در استان خراسان جنوبی این میزان در سال ۹۶ که کرونا شیوع پیدا نکرده بود و خشکسالی و قیمت مواد غذایی نیز به این اندازه نبود، در حدود ۵درصد بوده است که در حال حاضر به ۸ درصد رسیده است.»
