جبرئیل نوکنده ـ رییس کل موزه ملی ایران ـ گفت: در اواخر دهه ۴۰ خورشیدی در کاوشهای محوطه باستانی "رشی" رودبار در استان گیلان، بشقاب سیمین زراندودی به موزه رشت منتقل شد.
این شیء در اوایل دهه ۷۰ خورشیدی به سرقت رفت و بعد از پیگیری توسط پلیس اینترپل در لندن کشف و در آبان ماه سال ۱۳۷۳ به کشور بازگردانده شد و تاکنون در موزه ملی ایران نگهداری میشد. این شیء در نمایشگاههای متعدد خارجی از جمله در تور نمایشگاه هفتهزار سال هنر ایران در موزههای متعدد اروپایی به نمایش درآمده است.
به گفته او، این بشقاب متعلق به اواخر دوره ساسانی (قرون ۶ و ۷ میلادی) است که دارای پایه حلقوی در زیر است و رویه بیرونی آن، صاف و دارای خوردگی زیاد است. نقوش برجسته روی بشقاب با کندهکاری زمینه ایجاد شده است و فقط مدال کوچک در وسط بشقاب، جداگانه ساخته و به آن افزوده شده است. هنرمند داخل بشقاب را مانند دریایی به تصویر درآورده که پر از ماهی، اردک و موجودات افسانهای است.
در چهار گوشه لبه بیرونی، یک قایق با دو ماهیگیر دیده میشود. برخی از ماهیگیرها، پاروهای بلندی برای به حرکت درآوردن قایق و برخی قلاب یا تور برای شکار ماهی در دست دارند و ماهی در سبدهایی آویخته به پشت ماهیگیران یا درون قایق نگهداری میشوند.
ماهیگیران بالاتنهای برهنه دارند و فقط یکی از آنها به طور کامل لباس پوشیده است و کلاهی نوکتیز بر سر دارد. چهار موجود افسانهای بالدار شامل حیواناتی همچون قوچ، اسب، شیر و بزکوهی با بدن ماهی دور مدال مرکز بشقاب قرار گرفتهاند. روی مدال، یک کبک دیده میشود که یکی از نقوش رایج در اواخر دوره ساسانی است. این نقشها در هنر فلزکاری منحصر به فرد است.
رییس کل موزه ملی ایران همچنین گفت: این بشقاب ساسانی با موافقت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به گیلان انتقال دائمی داده شد و قرار است از این پس در موزه رشت نگهداری شود و در معرض دید عموم قرار گیرد.
برای تماشای تصویر کامل این بشقاب میتوان به سایت موزه ملی به آدرس https://irannationalmuseum.ir/fa/ مراجعه کرد.