داشتن" اراده مشترک" برای احیای برجام کافی نیست
رضا ذبیحی در خصوص ارزیابی‌اش از نتایج هفتمین دور مذاکرات وین گفت: ایران با وجود تغییر دولت و تغییر تیم مذاکره کننده در دور هفتم مذاکرات هسته‌ای نیز نشان داد که اراده لازم برای حصول توافق را دارد، اما علی رغم اینکه طرفین و به ویژه ایران همچون گذشته دارای اراده لازم برای حصول توافق هستند، اما به نظر می رسد آنها همچنان در زمینه رسیدن به فهم مشترک در نحوه حل مسئله با یکدیگر اختلافات کم و بیش پررنگی دارند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: طبق اظهارات آقای باقری مذاکره کننده ارشد ایران، مذاکرات پس از پایان شش دور ابتدایی به توافقاتی نزدیک شده بود و اکنون مذاکره در خصوص پیش نویس قبلی ادامه دارد و ایران با توجه به تغییر دولت برخی دغدغه های شکلی و محتوایی دارد که مایل است آنها نیز حل شود.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: طبق سخنان ایشان در خصوص دغدغه های اصلی ایران یعنی گرفتن تضمین از آمریکا برای عدم خروج مجدد از برجام و نیز انجام راستی آزمایی بدین صورت که آمریکا تعهد خود را برای رفع تحریم به درستی انجام دهد، در شش دور ابتدایی توافقاتی انجام شده است و به نظر می رسد در دور هفتم برخی مسائل شکلی و محتوایی در خصوص نحوه تامین خواسته های ایران مطرح بوده است.
ذبیحی افزود: البته ایران خواسته‌ای فراتر از برجام ندارد، ولی تاکید دارد که برای آنکه شرایط بازگشت مجدد آمریکا به آن فراهم شود، نیاز است که این کشور تضمین دهد که دوباره این توافق را نقض نخواهد کرد. چون ایران تعهدی را نقض نکرده است که بخواهد تعهدی اضافه کند، بلکه کشور نقض کننده یعنی آمریکا باید این اطمینان را بدهد که قرار نیست دوباره تعهد را زیر پا بگذارد.
وی در پاسخ به این سوال که "بر اساس اعلام رئیس تیم مذاکره کننده ایران، تهران در جریان این مذاکرات در دو موضوع لغو تحریم ها و مسائل هسته ای متونی را به طرف مقابل ارائه داده است واکنش طرف مقابل از جمله واکنش‌های رسانه‌ای آنها را چطور ارزیابی می کنید؟" گفت: طبق برخی گزارش ها آمریکا در خلال مذاکرات انعطافی از خود بروز نداده است و حتی گمان می رود که همین امر باعث پایان نسبتا زودهنگام این دور از مذاکرات هسته ای شده است و به نظر می رسد این موضوع ناشی از همان مبحث عدم فهم مشترکِ قابل اتکاء میان طرفین درباره نحوه حل و فصل مشکل است.
ذبیحی ادامه داد: واکنش رسانه ها اعم از داخلی و خارجی نیز نوعی ابراز تردید نسبت به خوش بینی اولیه درباره سرنوشت احیای برجام است که آن نیز ناشی از همین مباحثی است که در خصوص عدم فهم مشترک بوجود آمده است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه " برخی از رسانه های غربی ، به نقل از مقامات طرف های مقابل ایران در این مذاکرات مدعی هستند که تیم ایران متوجه فوریت شرایط نیست و یا خواسته های ایران ناامیدکننده و زیاده خواهانه است . نظرتان در مورد این گونه تحلیل ها و تلاش این رسانه ها برای انداختن توپ در زمین ایران را چه‌طور ارزیابی می کنید؟" گفت: بطور قطع جنگ روایت ها در فضای رسانه ها و به ویژه از سوی طرف غربی وجود دارد و حتی طرف های مذاکره کننده از این ابزار به عنوان یک اهرم فشار استفاده می کنند .
وی تاکید کرد: بدون تردید تیم مذاکره کننده ایرانی نسبت به فوریت و اهمیت حیاتی عنصر زمان آگاهی دارد، زیرا عدم حصول توافق در این مرحله بدین معنا نخواهد بود که همین فرصت در آینده نیز به همین میزان حفظ شده و وجود خواهد داشت.
این پژوهشگر روابط بین الملل در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه تلاش های مقامات صهیونیستی در به بن بست کشاندن این مذاکرات و فشارهای آنها بر توقف انجام این مذاکرات را چه طور ارزیابی می کنید ؟" گفت: بطور قطع اسرائیل تمام تلاش خود را کرده و همچنان به آن ادامه می دهد تا مانع از حصول هر گونه توافقی گردد.
وی افزود: اسرائیل تنها رژیمی در صحنه بین المللی است که از احیای برجام به طور کامل متضرر می شود و تنها موجودیتی است که از شکست مذاکرات وین سود می جوید و لذا تلاش های خود را در همه عرصه ها از رسانه ای گرفته تا سیاسی دنبال خواهد کرد تا مانع از احیای برجام شود.
ذبیحی تصریح کرد: این در حالی است که تمامی کشورهای مذاکره کننده در وین از احیای برجام به طور مطلق سود خواهند جست. بنابراین لازم است که این کشورها علاوه بر توجه به فاکتور مهم اراده مشترک، در جهت حصول فهم مشترک برای حل و فصل مساله گام بردارند و مانع شوند که چنین فرصتی با سهل انگاری از بین برود که در نهایت به جز خوشحالی اسرائیل نتیجه دیگری برای شرکای فعلی و سابق برجام نخواهد داشت.
