روایت سخنگوی جبهه اصلاحات از جزئیات جلسه با خاتمی
آذر منصوری گفت: آقای خاتمی هم در پایان ضمن ترسیم فضای امروز حاکم بر جامعه و شرایطی که در حاکمیت وجود دارد و مهم‌تر از همه مشکلاتی که مردم با آن مواجه هستند، به بیان نکاتی درباره عملکرد و وضعیت اصلاح‌طلبان پرداخته و درباره اینکه در ادامه مسیر چه باید کرد، صحبت کردند.
خانم منصوری! ابتدا درباره جلسه اخیر «جبهه اصلاحات ایران» با آقای خاتمی توضیح بدهید؛ انگیزه برگزاری این نشست چه بود و در جلسه چه مسائلی مطرح شد؟
این جلسه به درخواست هیات رییسه جبهه اصلاحات انجام شد. درواقع هیات رییسه از مدت‌ها قبل پیگیر این بود که بتوانیم همراه با تمامی اعضای مجمع عمومی جبهه اصلاحات در نشستی با آقای خاتمی، درباره اقدامات انجام‌شده و برنامه‌های آینده جبهه اصلاحات گفتگو کنیم، اما به دلیل شرایط خاص و لزوم رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی این دیدار به‌صورت محدود برگزار شد و هیات رییسه جبهه اصلاحات به‌همراه روسای کمیته‌ها به نمایندگی از مجمع عمومی و اعضای کمیته‌ها در این جلسه حاضر شدند و گزارشی از فعالیت هر یک از کمیته‌ها ارایه شد. همچنین آقای حضرتی، خانم راکعی و بنده نکاتی را در ارتباط با وضعیت امروز اصلاح‌طلبان و سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبانه با تاکید بر راه‌های برون‌رفت از شرایط موجود مطرح کرده و درباره مسائل و اولویت‌ها، به‌نحوی که زمینه احیای پایگاه اجتماعی جریان اصلاحات فراهم شود، صحبت کردیم. آقای خاتمی هم در پایان ضمن ترسیم فضای امروز حاکم بر جامعه و شرایطی که در حاکمیت وجود دارد و مهم‌تر از همه مشکلاتی که مردم با آن مواجه هستند، به بیان نکاتی درباره عملکرد و وضعیت اصلاح‌طلبان پرداخته و درباره اینکه در ادامه مسیر چه باید کرد، صحبت کردند.
محور گزارش‌هایی که از جانب روسای کمیته‌های جبهه اصلاحات ارایه شد، چه بود؟
ابتدا گزارشی درباره فرآینده شکل‌گیری جبهه اصلاحات ایران ارایه شد که ضمن توصیف و توضیح فضای حاکم بر فعالیت اصلاح‌طلبان پیش از تشکیل جبهه، روند اتفاقاتی را که منجر به تشکیل این جبهه شد، توضیح می‌داد. در این گزارش همچنین به نکاتی درباره مسائل مختلف، از چگونگی و ویژگی‌های ساختار جدید تا تدوین آیین‌نامه‌ها و نهایتا سازوکاری که نوع تصمیم‌گیری در جبهه اصلاحات بر آن پایه انجام می‌گیرد، نکاتی مطرح شد و نیز اینکه در مسیر برگزاری انتخابات، در هر مقطع به اقتضای اتفاقاتی که می‌افتد، چرا و چگونه تصمیم‌گیری کردیم که بتوانیم پیش و پس از انتخابات، انسجام درونی جبهه اصلاحات را حفظ کنیم.
خودتان در این جلسه به چه مسائلی اشاره کردید؟
من هم نکاتی را در ۲ بخش مطرح کردم. اول درباره راه و روش آسیب‌شناسی درخصوص آنچه گذشت و در بخش دیگر هم درخصوص اینکه در ادامه مسیر، چه باید کرد و چه اولویت‌هایی را باید مدنظر قرار دهیم. واقعیت آن است که پس از روندی که از انتخابات ۹۲ تا ۹۶ طی شد، اتفاقاتی از آن به بعد، به‌خصوص در جریان انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ در کشور افتاد که به‌واقع انتخابات به عنوان فرصتی برای رقابت سیاسی از معنا تهی شد و از آن به بعد، به باور من، ما با فقر سیاست و سیاست‌ورزی روبرو هستیم؛ بنابراین باید تصمیم بگیریم که آیا باید همچنان با تلاش برای ورود به قدرت و با حضور در قدرت، نسبت‌به اصلاح شیوه‌های حکمرانی اقدام کنیم یا با فعالیت در بطن جامعه و با تاثیرگذاری بر قدرت، بتوانیم اهداف اصلاحات را دنبال کنیم. نکته آن است که با اتخاذ رویکرد اخیر یعنی تاثیرگذاری بر قدرت، قدرت اصل و هدف نخواهد بود، بلکه وسیله و ابزاری است که یک جریان سیاسی بتواند بر نوع و شیوه حکمرانی، سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها اثرگذار باشد.
بحث از «اصلاحات دولت‌محور» در تقابل با «اصلاحات جامعه‌محور» طی مدت اخیر همواره از مباحث مهم در جریان اصلاحات بوده است. به‌خصوص باتوجه به تجارب انتخاباتی اخیر، لزوم حرکت به سوی اصلاحات جامعه‌محور ازسوی برخی اصلاح‌طلبان به عنوان راه‌حلی جهت ترمیم پایگاه اجتماعی جریان اصلاحات مطرح شده که شما هم ظاهراً در جلسه اخیر به این مساله اشاره داشتید؛ نظر آقای خاتمی در این رابطه چیست؟ آیا صحبتی شد؟
آقای خاتمی همچون همیشه بر حفظ انسجام اصلاح‌طلبان، تقویت احزاب و تاکید بر حرکت جبهه‌ای برای حفظ این انسجام و اثرگذاری بیشتر تاکید داشتند. در این موضوع خاص هم رویکرد آقای خاتمی به‌نحوی مشابه آن دیدگاهی بود که ایشان در پیام هفته گذشته خطاب به کنگره حزب اتحاد ملت نیز مطرح کردند؛ اینکه به هر حال انتخابات، تنها عرصه سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبان نیست و اصلاح‌طلبان باید تلاش کنند تمرکز بیشتری بر اصلاحات جامعه‌محور داشته باشند. این دو راهبرد اصلاحات جامعه‌محور و دولت‌محور در تضاد با یکدیگر نبوده و در تلازم با هم هستند، اما باتوجه به شرایط امروز و آنچه در گذشته اتفاق افتاده، اصلاح‌طلبان باید بر اصلاحات جامعه‌محور تمرکزی دوچندان داشته باشند؛ و در نهایت برنامه آینده جبهه اصلاحات ایران؟
فعالیت جبهه اصلاحات محدود به زمانی خاص نیست. مجمع عمومی به عنوان رکن اصلی جبهه اصلاحات فعالیت‌هایش را در دور نخست ۶ ماه تعیین کرد که ابتدای شهریور امسال، این فعالیت را برای ۶ ماه دوم نیز تمدید کرده است. در حال حاضر مجمع عمومی جبهه اصلاحات راهبرد‌هایی را برای فعالیت‌های ۶ ماهه دوم تدوین و به تصویب رسانده که کمیته‌های جبهه اصلاحات باید برنامه‌هایی را دنبال کنند. پس از این بازه زمانی ۶ ماهه، بار دیگر در مجمع عمومی تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
