آمار غیررسمی ۲۰هزار کودک کار درتهران/همکاری بهزیستی و شهرداری برای حل مشکل معتادان
زهرا شمس احسان پس از استماع گزارش رئیس سازمان بهزیستی در مورد وضعیت تهران با بیان اینکه بدون تردید اصلی ترین نهاد دولتی در جهت ساماندهی اقشار آسیب‌پذیر جامعه، سازمان بهزیستی است، گفت: بهزیستی از چندین جهت وظایف و مسئولیت‌های سنگینی را عهده‌دار است. از یک سو مسئولیت ارائه خدمات به خیل عظیمی از معلولان جامعه به این سازمان محول شده است و از سوی دیگر وظیفه سر و سامان دادن به وضعیت بسیاری از زنان و کودکان آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر جامعه نیز بر دوش این سازمان نهاده است.
وی افزود: طی بیش از ۴ دهه فعالیت، اقدامات ارزشمندی در حوزه های اجتماعی و حمایتی انجام داده اند اما طبق ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف شد نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی به گونه ای عمل کند که آسیب های اجتماعی در انتهای برنامه به ۲۵درصد میزان کنونی کاهش یابد.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان اینکه تدوین سالانه اطلس آسیب های اجتماعی ، تسهیل اشتغال برای کلیه مددجویان واجد شرایط و تدوین نظام جامع رصد آسیب های اجتماعی و معلولیت ها مورد تاکید و تکلیف قرار گرفته است، گفت: با این حال طی بازدید هایم از محدوده های دارای آسیب و گفتگوی رودررو و مستقیم با معتادین متجاهر، جدی ترین مساله آنها پس از گذراندن دوره پاکسازی و سم زدایی و بازگشت به جامعه، فقدان تمهیدات مناسب جهت ارائه تسهیلات اشتغال و بازار کار مناسب است. به عبارتی به دلیل عدم پشتیبانی و توانمندسازی مطلوب، این افراد پس از مدتی مجدد به روند گذشته خود برمی‌گردند.
وی با بیان اینکه ایجاد نظام جامع حمایت اجتماعی، با تعریف و تدقیق گروه‌های هدف و مصادیق و ساز و کارهای حمایت مالی، حمایت شغلی، حمایت‌های روانی اجتماعی، مراقبت اجتماعی، حمایت از توسعه کارآفرینی و اشتغال متناسب با وضعیت این گروه‌های آسیب‌پذیر و تکمیل فرایند خروج از چرخه آسیب، مورد انتظار است، افزود: یکی از ظرفیت‌های سازمان بهزیستی «مراکز جامعه‌پذیری و توانمندسازی بهبودیافتگان» است که قرار است افراد بهبودیافته از دام اعتیاد اغلب بی‌خانمان را به زندگی اجتماعی برگرداند. با توجه به نیاز جدی چنین اقدامی، چند مرکز فعال در این زمینه وجود دارد؟ چه برنامه‌ای برای توسعه این دست مراکز در دستور کار است؟
عضو شورای شهر تهران افزود: در این دوره مدیریت شهری تصمیم داریم بنا به مسئولیت اجتماعی مدیریت شهری با احیاء مراکز «بهاران» و ارایه خدمات شش گانه شامل اسکان، تغذیه، بهداشت، مهارت آموزی و کارآفرینی، اصلاح رفتار و تسهیل بازگشت به خانواده و جامعه در این زمینه ورود کنیم و با توجه به اینکه شهرداری تهران در مددسراهای خود توان غربال و ارجاع افراد بهبودیافته را به مراکز جامعه‌پذیری دارد؛ لذا انتظار می‌رود در راستای توسعه همکاری‌های هدفمند، امکان و ظرفیت همکاری خود را به شورای شهر اعلام کنید.
شمس احسان با بیان اینکه هم افزایی مدیریت شهری و سازمان بهزیستی در توانمندسازی و خروج از چرخه حمایت زنان سرپرست مهم است، افزود: در این راستا سازمان بهزیستی چه برنامه مشخص و چه میزان موفقیت داشته است؟ شهرداری تهران آمادگی همکاری متقابل با سازمان بهزیستی در هم افزایی میان تجارب و اجرای پروژه‌ها را دارد. لازم به توضیح است در حال حاضر با ظرفیت بیش از ۶۰ مرکز کوثر، بیش از ۲۰ بازارچه دائم و مناسبتی، ۱۵ مرکز تسهیل و توسعه کسب و کار و سایر مجموعه‌های حوزه فرهنگی و اجتماعی چنین همکاری متقابلی می‌تواند واجد اهمیت باشد.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران افزود: یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی بنده ناشی از بی توجهی بهزیستی به وظیفه ذاتی در امر پذیرش و ساماندهی افراد سالمند و بیمار بی‌خانمان است که در سالهای اخیر به دلایلی همچون کرونا و کمبود ظرفیت مراکز و تفکیک نبودن مراکز موجود بر اساس شدت آسیب و وضعیت گروه‌های هدف، توان مراقبت تخصصی آنها در سامانسراها و مددسرهای شهرداری ممکن نیست. انتظار می‌رود در دوره مدیریت جنابعالی شاهد چنین نابسامانی نباشیم.
شمس احسان با بیان اینکه قانون حمایت از حقوق معلولان سال ۷۹ به تصویب رسید که ایجاد دبیرخانه کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای این قانون به سازمان بهزیستی سپرده شد، گفت: باید صندوق حمایت از فرصت های شغلی افراد دارای معلولیت با محوریت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بهزیستی ظرف مدت سه ماه یعنی تا شهریور سال ۱۳۹۷ تشکیل و جهت تصویب به هیئت وزیران ارسال می‌شد که متاسفانه صندوق مذکور با تاخیر سه ساله، طی سال جاری ایجاد شده است. این در حالی است که انتظار می‌رفت سازمان بهزیستی به عنوان متولی اصلی این حوزه در صف اول اجرا و پیگیری تحقق تکالیف سایر دستگاه ها باشد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر با توجه به تشکیل ستاد مناسب سازی فضاهای شهری در شهرداری تهران طبق مصوبه شورای شهر و همچنین تشکیل ستاد مناسب سازی استان تهران به دبیری سازمان بهزیستی دراستانداری تهران ضروریست جهت یکپارچگی و هم افزایی حوزه مناسب سازی، سازمان بهزیستی به عنوان حلقه واسط با ابلاغ برنامه جامع مناسب سازی فضاهای شهری شهرداری تهران، همکاری دستگاه های دولتی جهت تسریع در اجرای این برنامه را در دستور کار خود قرار دهد.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان اینکه طبق گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت رفاه در سال ۱۳۹۹، ۶۸ هزار و ۳۶۰ نفر در سراسر کشور جذب دستگاه های دولتی و حاکمیتی شده اند که ۵۵۰ نفر از این افراد را جامعه معلولین تشکیل می دهند، گفت: یعنی کمتر از یک صدم درصد از کل مجموع افراد جذب شده در بازار کار در سال ۹۹ از افراد دارای معلولیت بوده اند. این در حالی است که طبق ماده ۱۵ قانون حمایت از حقوق معلولین، دولت مکلف شده حداقل ۳درصد از مجوزهای استخدامی دستگاههای دولتی و عمومی را به افراد دارای معلولیت اختصاص دهد.
به گفته وی، با توجه به صراحت متن قانونی و تاکید دقیق و درست رئیس جمهور در سخنرانی اخیرشان به مناسبت روز جهانی معلول مبنی بر ضرورت پایبندی به این موضوع، خواهشی که داریم این است که در برنامه های استخدامی آتی دولت، سهمیه سه درصدی این عزیزان محقق شود و سازمان بهزیستی نیز به عنوان دبیر ستاد مناسب سازی کشوری پیگیر این موضوع باشد. البته این موضوع توسط شهرداری تهران هم حتما باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه طبق ماده دو آیین نامه حمایت از کودکان کار و خیابان، سازمان بهزیستی موظف شده است تا با همکاری و مشارکت شهرداری و تشکل‌ها و انجمن‌های خیریه، نسبت به شناسایی، جذب و پذیرش و توانمندسازی کودکان اقدام کند، افزود: با توجه به اینکه طبق ماده ششم این آیین نامه، تخصیص و تجهیز فضای فیزیکی مناسب جهت اجرای مراحل ساماندهی با شهرداری‌ها است، در حال حاضر در شهرداری تهران ۲۵ مرکز پرتو با حدود ۵۰۰۰ کودک تحت پوشش با مدیریت تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد فعال در این حوزه در حال ارائه برنامه‌های آموزشی، مهارت آموزی و توانمندسازی است که با توجه به آمار غیررسمی ۲۰ هزار کودک کار در کلانشهر تهران، توسعه و ارتقای استانداری‌های خدمات این مراکز، در جهت افزایش کودکان تحت پوشش، از اولویت‌های مهم شورای ششم است.
وی گفت: به منظور توفیق این مراکز جهت رشد و شکوفایی کودکان می‌بایست بهره‌گیری از نیروهای مجرب در حوزه‌های حساسی چون مددکاری و روانشناسی در دستور کار قرار گیرد و با توجه به ضعف نظارتی والدین این کودکان، انتظار داریم سازمان بهزیستی به عنوان نهاد تخصصی در این حوزه، با همکاری شهرداری نظارت موثر و مستمر بر فعالیت این مراکز داشته باشد و با تدوین الگوی منسجم و واحد برای کلیه این مراکز و ایجاد نظام جامع آموزش و توان‌افزایی نیروهای انسانی شاغل این مراکز و بهبود فرایندهای خدمت‌رسانی و استانداردسازی و کیفی سازی خدمات، شاهد نتایج و عملکرد قابل قبول باشیم.
شمس احسان افزود: نهایتا آنکه طبق گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه کرده است میزان اعتبار اسمی حوزه آسیب‌های اجتماعی در طول سالهای اجرای قانون برنامه ششم توسعه حدود ۱۳۲درصد افزایش داشته ؛ اما با لحاظ کردن تورم عمومی این رشد به معنای افزایش منابع نبوده و نسبت اعتبار آسیب‌های اجتماعی به کل اعتبارات منابع عمومی دولت در طول پنج سال گذشته کمتر از نیم درصد باقی مانده است. این در حالی است که مسائل اجتماعی ناشی از فقر و نابرابری، پدید آورنده آسیب های اجتماعی است. خواهشی که از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی داریم این هست که در فرآیند بررسی و تصویب لایحه بودجه کل کشور ۱۴۰۱، تقویت اعتبارات حوزه اجتماعی، حوزه آسیب های اجتماعی و ارائه تسهیلات به اقشار آسیب پذیر را جزء اولویت ها لحاظ کنید.
