عبدالناصر همتی شامگاه سه شنبه در نشست بررسی و تحلیل وضعیت اقتصادی ایران که از سوی جمعیت توسعه و آزادی استان کرمان در شهر کرمان برگزار شد با اشاره به شرایط سخت اقتصادی و معیشت مردم اظهارداشت: دلیل حضور من در انتخابات نیز همین شرایط بود؛ البته من نمیخواهم وارد بحثهای انتخابات شوم، زیرا تمام شده و رییس جمهور محترم هم مستقر هستند.شنیده ام جراحیهای اقتصادی قرار است انجام شود و بنده خودم اگر این کار را انجام دهند اولین کسی هستم که حمایت میکنم، اما اگر در حد حرف باشد اتفاقی در اقتصاد کشور رخ نمیدهد.
رییس کل پیشین بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با تشریح علل وضعیت اقتصادی گفت: بیشتر مشکلات کشور ناشی از حکمرانی اقتصادی است و تا این مسائل بدرستی و کاملا حل نشود، باقی مشکلات دیگر حل نمیشود.
وی با طرح این پرسش که دلیل اینکه در اقتصاد نمیتوانیم از مدار توسعه نیافتگی بیرون بیایم چیست؟ گفت: کشورمان وسیع است، جمعیت، منابع طبیعی خوب و به آبهای آزاد نیز دسترسی داریم پس چرا هنوز نتوانسیم رشد کنیم؟ رشد اقتصادی در اقتصاد تعریف دارد و به چند عامل مهم از جمله بهرهوری و سرمایهگذاری وابسته است؛ مثلا وقتی حجم سرمایهگذاری وسیع نداشته باشیم رشد اتفاق نمیافتد.در دورههایی که دولت درآمد خوب نفتی داشته سرمایه گذاری خوب کرده و نتیجه خوب گرفته است، پس علت رشد ما سرمایه گذاری دولتی بوده و نه بخش خصوصی.از آنجا که بخش خصوصی نسبت به آینده نامطمئن است، سرمایه گذار پنج سال سرمایه اش را معطل نمیگذارد تا که در این مدت دیگر نداند با چه قیمتی باید مواد تهیه کند یا صادرات را چگونه دولت برایش تعریف میکند.
وی با بیان اینکه در همه مولفههای توسعه، پایین هستیم گفت: همه دولتها ابتدای کار آمدند که اصلاح کنند و آخرش بدتر کردند.
رییس کل پیشین بانک مرکزی با اشاره به وضعیت ۲ سال اخیر در کشور یادآور شد: برخی چیزها را هنوز هم نمیتوانیم توضیح دهیم، اما سالهای ۹۸ و ۹۹ سالهای بسیار سختی در کشورمان بود؛ درآمدهای کشور با سالهای قبل قابل مقایسه نبود و فشا زیادی وجود داشت؛ در هیچ کشوری نیز این اتفاق نیفتاده است.
وی با بیان اینکه درآمدهای ناشی از نفت بانک مرکزی در ۶ ماه اول ۹۹ بسیار ناچیز بود در حالی که در گذشته این درآمد غیر از صندوق توسعه بسیار بیشتر بود.سال ۹۹ را اداره کردیم درحالی که تمامی مبادی صادرات تعطیل بود و ارز به کشور وارد نشد؛ ترامپ در آخر حکومتش تمامی فشارها را گذاشت و با توجه به لیست سیاه اف. ای. تی. اف این دوره سختترین دوره اداره کشور بود.
وی با اشاره به نقش تحریمها در مشکلات تاکید کرد: باز هم میگویم، اگر تحریمها حل نشود نمیتوانیم به توسعه برسیم؛ ما هم دنبال نتیجه عزتمندانه هستیم و باید حل شود، هیچ کشوری را پیدا نمیکنید که ارتباط خارجی بانک هایش قطع شده و توسعه پیدا کرده باشد.باید نقش دولت را در اقتصاد یکبار برای همیشه تعریف کنیم؛ قوانین اقتصادی در آینده هم شیوه درست داشته باشند، یعنی مجلس تصمیمی نگیرد که کسانی سه سال روی پروژهای کار کرده اند، حس کنند تمام زحماتشان به باد رفته است.بحث نهادی و حقوق مالکیت در کشور باید حل شود و بعد اصلاحات ساختاری در کنار اینها صورت بگیرد؛ مثلا اول باید پایههای مالیاتی اصلاح و جلو فرارهای مالیاتی گرفته شود.
رابطه زیگزاکی باب شده است
وی در ادامه با بیان اینکه اول ضوابط را مشخص کنیم بعد اهداف بگذاریم، خاطرنشان کرد: درباره مسایل اقتصادی اگر حکمرانی اصلاح نشود باید همینطور زیگزاکی جلو برویم؛ اینگونه یک روز بورس مشکل دارد، یک روز خودروسازی و یک روز تورم؛ گاهی نیز نقدینگی بالا میرود و همیشه این روند ادامه دارد.باید این حکمرانی را درست کنیم، رابطه مالی دولت و سیاستهای دولت باید اصلاح شود، سلطه مالی دولت بر بانک مرکزی نیز باید از بین رود.
وی با تاکید بر اینکه برای اصلاح بانکها به منابع مالی بسیار زیادی نیاز داریم گفت: این مهم کار یک روز دو روز نیست و برنامه حداقل پنج ساله میخواهد؛ صندوقهای بازنشستگی هم مشکل دارند، کمک به صندوقهای بازنشستگی اگر اصلاح نشود، سال دیگر چکار کنیم و این چرخه همینطور ادامه دارد.
همه در شعار میگوییم اقتصاد مقاومتی
رییس کل پیشین بانک مرکزی گفت: تعریف اقتصاد مقاومتی اینگونه است که در مقابل فشارهای خارجی اقتصاد ثبات خود را از دست ندهد و تکیه به نیروهای داخلی باشد؛ ما در این زمینه کار نکردیم، کدام یک از اقدامات ما در این جهت است، همه بنگاههای اقتصادی ما با یک شوک دچار مشکل میشوند؛ امید که در عمل به این نتیجه برسیم و باید منتظر باشیم دولت چکار میکند. اینکه رشد اقتصادی ما پایین است همه از تصمیمهای ساختاری و اداری، مصوبههای مجلس و سیاستهای دولت است که باعث توسعه نیافتگی میشود.
وی با بیان اینکه سرمایه اجتماعی سنگ زیربنای توسعه است، عنوان کرد: اعتماد افراد به یکدیگر و دولت به حداقل رسیده و اگر نتوانیم اصلاح کنیم و سرمایه اجتماعی را بهبود دهیم نمیتوانیم پیشرفت کنیم.
همتی با بیان اینکه باید جناح بازی را تمام کنیم افزود: اینگونه نمیشود و نتیجه نمیدهد؛ همه دوستان باید سعه صدر بیشتر و قدرت تحمل هم را بیشتر داشته باشند و با برنامه در امور شرکت کنند تا نتیجه بهتر در اداره کشور بگیریم. ما هم برنامه داشتیم و داریم و هم در برابر اقدامات دولت نظرات خود را بیان میکنیم؛ خیلی هم زود نمیشود قضاوت کرد، باید فعلا صبر کنیم؛ گرچه در شروع کار چیز قابل توجهی ندیدم، اما امیدواریم واقعا برای مردم کار کنند؛ اگر هم دیدیم در برخی مسائل کم کاری میشود باید دخالت کنیم و حضور فعال داشته باشیم.بالاخره شرایط بدتر از ۹۹ نمیشود و فشارهای حداکثری آمریکا برداشته شد و امیدواریم وضعیت کشور بهتر شود.اصلاح طلبی و شرکت در مسایل سیاسی کوتاه مدت نیست، این همفکری و هم گراییها باید ادامه پیدا کند و در موقعی مثل انتخابات دوباره دنبال نگردیم، البته من شخصا مستقل وارد انتخابات شدم، خیلیها گله کردند چرا هماهنگ نکردید و من ایدههای خود را داشتم و مستقل وارد شدم.
چرا اول به کرمان آمدم؟
همتی گفت: ۶ ماه سکوت کردم و همه مشکلات را گردن ما انداختند و بانی وضع موجود شدیم؛ یک چیزهای دیگری هم به ما اضافه کردند؛ ما که سه سال در سختترین شرایط و جلو فشار حداکثری مقاومت کردیم و برای اینکه فروپاشی اقتصاد و ابرتورم اتفاق نیفتد، تلاش هایمان را انجام دادیم.
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه کرمان را بعد از ۶ ماه سکوت انتخاب کردم، ادامه داد: بعد از شهادت سردار سلیمانی توفیق نداشتم به مرقد ایشان حضور پیدا کنم و گفتم دو کار نیک را با هم انجام داده باشم؛ در فضای مجازی پرسیده بودند آیا در عمل هم در خط حاج قاسم بودید که باید بگویم ایشان در تمام دوران بانک مرکزی یاور من و عزیز من بودند.مشکلات کشور در این ۴۰ سال خیلی زیاد بود و همه ما در اینها نقش داریم، چه اصولگرا و چه اصلاح طلب، کسی نمیتواند خود را مبرا کند، همه ما تقصیر و اشتباهات زیادی داشتیم. یک نفر مطلبی نوشته بود و تیتر زده بود «همتی، قربانی وضعیت» که من اعتراض کردم و گفتم بنویسید «مظلوم وضعیت موجود»، من نفهمیدم چرا میگفتند همتی بخشی از مهندسی انتخابات است؛ البته موفق هم شدند که به نظرم نیروهای معاند خارجی بودند.
وی در ادامه با بیان اینکه برخی میپرسیدند چرا همتی تایید شد؟ افزود: چه دلیلی داشت من تایید نشوم، مگر من سابقه تیرهای دارم؟ در کشور همه عملکرد من را دیدند، احساس کردم بر مسائل اقتصادی کشور مسلط هستم، اطلاعات اقتصادی کشور را در دست دارم و در شرایط حساس و فشار آن سمت را داشتم.تجربه من در دولت قبلی این بود که حرف من پیش نمیرفت و بانک مرکزی به تنهایی نمیتواند سیاستها را نقد، اصلاح یا عوض کند.
وی با اشاره به مناظرههای انتخاباتی گفت: من در مناظرهها خطاب به کاندیدهای دیگر گفتم، شما رقیبهای من نیستید، اگر کسانی که میخواهند رای ندهند، رای بدهند شما هیچکدام برنده نمیشوید، متاسفانه این اتفاق نیفتاد، که یک چیزی نزدیک ۱۵ میلیون رای نداند و اگر آنها رای میدادند معلوم بود به کی رای خواهند داد، حداقل امکانش بیشتر بود. اگر به صحنه آمدم بخاطر این بود که نکاتی را دیدم و شنیدم که احساس تکلیف کردم که باید وارد شوم، الان هم هرقدر جلوتر میرویم میبینم کارم درست بوده است.
وی با بیان اینکه بیماری و معضل کشور را درست تشخیص دادم، خاطرنشان کرد: صحبتهای مرا پیگیری کنید و ببینید آیا همه صحبتهای من محقق نشد؟ ما هنوز حکمرانی را اصلاح نکردیم و داریم روی همان ریل جلو میرویم.دوستان میگویند برای اولین بار امسال بودجه متوازن دادیم، مگر میشود بودجه نامتوازن داد؟، کدام دولت بودجه نامتوازن داده است؟ بودجه متوازن است، اما در عمل نامتوازن میشود و مشخص میشود حساب سازی بوده است.