چرا ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به کووید-۱۹ فقط نوع خفیف این بیماری را تجربه میکنند؛ در حالی که ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد با نشانههای شدیدتری مواجه میشوند که میتوانند تهدیدکننده زندگی باشند؟
به گزارش ییل نیوز، پژوهشگران آزمایشگاه "ریچارد فلاول"(Richard Flavell)، استاد ایمنیشناسی "دانشگاه ییل"(Yale University) تصمیم گرفتند این سوال را از طریق موشهایی متوجه شوند که برای داشتن سیستم ایمنی شبیه به سیستم ایمنی بدن انسان مهندسی شدهاند.
پژوهشگران گزارش دادند که این موشهای مهندسی شده نشان میدهند که علتهای کووید-۱۹ شدید ممکن است در واکنش التهابی نسبت به ویروس نهفته باشند.
همچنین این پژوهش نشان داد که دو روش درمانی شناخته شده شامل استفاده از پادتنهای مونوکلونال و استروئید دگزامتازون میتوانند به درمان کووید-۱۹ کمک کنند اما در مورد پادتنها، درمان تنها در صورتی موثر است که در اوایل دوره بیماری تجویز شود. در مورد استروئیدها نیز تنها در صورتی مؤثر است که در مراحل بعدی بیماری تجویز شود.
واکنشهای متفاوت سیستم ایمنی نسبت به ویروس که در حیوانات آزمایشگاهی و انسان مشاهده میشوند، تعیین نقطه عطف میان موارد خفیف و شدید کووید-۱۹ را برای دانشمندان دشوار کرده است اما موشهای آزمایشگاه فلاول که برای داشتن سیستم ایمنی شبیه به سیستم ایمنی انسان مهندسی شده بودند، فرصتی را برای پاسخ دادن به این پرسش فراهم کردند.
فلاول گفت: اگر یک موش آزمایشگاهی استاندارد را با "کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲"(SARS-CoV-2) آلوده کنید، به طور جدی بیمار نمیشود اما موشهای مهندسی شده ما بیمار میشوند و بهبود نمییابند زیرا همه سیستم ایمنی آنها درگیر میشود.
این گروه پژوهشی به سرپرستی "اسن سفیک"(Esen Sefik)، عضو "موسسه پزشکی هاوارد هیوز"(HHMI) در "بنیاد پژوهش سرطان دیمون رانیون"(Damon Runyon Cancer Research Foundation)، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ را که از افراد مبتلا به نوع شدید بیماری گرفته شده بود، به مجرای بینی موشهای مهندسی شده وارد کردند و سپس، به بررسی جریان بیماری پرداختند.
آنها دریافتند که موشهای آلوده، نشانههایی مشابه انسانهای مبتلا به بیماری شدید نشان میدهند که آسیب ریوی، کاهش وزن و افزایش واکنش ایمنی التهابی را در بر دارد. سپس، آنها موشها را با پادتنهای مونوکلونال ارائهشده توسط "میشل نوسنزوایگ"(Michel Nussenzweig)، ایمنیشناس "دانشگاه راکفلر" (Rockefeller University) و پژوهشگر موسسه پزشکی هاوارد هیوز، درمان کردند. پژوهشگران دریافتند این پادتنها که به طور ویژه ویروس را هدف قرار میدهند، اگر پیش از ابتلا یا فورا پس از ابتلا دریافت شوند، مؤثر هستند اما اگر در مراحل بعدی ابتلا تجویز شوند، تأثیر چندانی در از بین بردن نشانههای بیماری ندارند.
در مقابل، دگزامتازون سرکوبکننده ایمنی، در مراحل ابتدایی ابتلا برای موشها کشنده بود؛ یعنی زمانی که واکنش ایمنی ابتدایی را که برای مبارزه با ویروس حیاتی بود، سرکوب کرد. با وجود این، دگزامتازون با سرکوب واکنش التهابی که آسیب رساندن به اندامها را آغاز کرده بود، به رفع عفونت در مراحل بعدی بیماری کمک کرد.
سفیک گفت: در اوایل دوره بیماری، یک واکنش ایمنی قوی برای بقا ضروری است اما در مراحل بعدی بیماری میتواند کشنده باشد.
به گفته دانشمندان، موشهای مهندسی شده ممکن است سرنخهایی قوی را درباره علتها و درمانهای احتمالی کووید-۱۹ طولانی و شدید نشان دهند.
این پژوهش، در مجله "Nature Biotechnology" به چاپ رسید.