چرا "یلدا" را جشن می‌گیریم؟
اردشیر کشاورز در آستانه شب یلدا با بیان اینکه برگزاری جشن یلدا ریشه در تاریخ ایران زمین دارد، گفت: این آیین باستانی ترکیب و آمیخته ای از افسانه، اسطوره و تاریخ است.
کشاورز گفت: یلدا واژه و لغتی سریانی(رومی) به معنای تولد و طلوع است و با توجه به اینکه فجر صبح یا همان طلوع آفتاب رنگی نورانی داشته، یلدا هم برای مردم یک طلوع بوده است.
وی افزود: مردمان در گذشته سعی می کرده اند در شب یلدا که طولانی ترین شب سال است از همان اول غروب در صبح را به روی خود باز کنند، بنابراین در گذشته از آتش که نورانی بوده در این شب استفاده می کردند و با روشن کردن آتش تلاش می کردند شب را برای خود نورانی کنند.
وی افزود: همچنین در این شب از میوه هایی که هم رنگ آتش سرخ و نورانی باشند استفاده می کردند، میوه هایی مثل انار و هندوانه.
کشاورز خاطرنشان کرد: از جمله دلایلی دیگری که برای مصرف هندوانه در این شب به آن اشاره شده این است که معتقد بودند صرف هندوانه در این شب موجب می شود فرد تا چله گرم تابستان تشنه نشود.
این پژوهشگر کرمانشاهی گفت: مردم برای اینکه بتوانند شب یلدا را به صبح برسانند، برای سرگرم کردن خود در این شب ضمن آتش افروزی و تناول میوه های قرمز رنگ و نورانی، دور هم جمع شده و با یکدیگر مصاحبت می کردند و به اصطلاح شب را "شب چره" یعنی تناول میوه و شیرینی و صحبت با یکدیگر به صبح می رساندند.
وی افزود: به همین دلیل دورهمی های یلدا از گذشته تاکنون برای ما به یادگار مانده و افراد دور هم جمع شده و معمولا زیرلحاف کرسی مشغول حرف و پذیرایی از یکدیگر می شوند.
کشاورز گفت: این دورهمی های یلدا و این شب چره ها موجب می شده که افراد از نظر روحی و روانی یک قوه محرکه ای را برای گذراندن زمستان کسب کنند.
این نویسنده کرمانشاهی به بازی های انجام شده در این شب هم اشاره کرد و افزود: برخی افراد در این شب در گذشته بازی هم می کردند که در همین منطقه کرمانشاه معمولا بازی "زره مشتکی" انجام می شد که چیزی را در زیرلحاف کرسی در یکی از دست ها پنهان می کردند و فرد مقابل باید حدس می زد در کدام دست است.
وی افزود: در این شب همچنین بسیاری شاهنامه فردوسی که شناسنامه ایرانیان است را می خوانند و برخی در گذشته داستان هایی مانند "حسین کُرد شبستری" می خواندند.
وی در خصوص تشخیص شب یلدا در گذشته هم گفت: در گذشته راه های مختلفی برای تشخیص شب یلدا وجود داشته، از جمله سیر حرکت پرندگان که کوچ خود را آغاز می کردند یا از لحاظ ستاره شناسی با وسیله ای به نام "درو" زمان دقیق این شب یعنی طولانی ترین شب سال را مشخص می کردند.
