منزلت معلم را پاس بداريم
آفتاب: 12 اردیبهشت روز بزگداشت مقام معلم، برای عده کثیری از معلمان با بیم ها و امید های بسیاری همراه است؛ از سویی مراسمی برای بزرگداشت معلم برپاست و از سویی دیگر مشکلات اقتصادی ، تورم ، عدم توجه به منزلت آنان، این روز را با یادداشتی ساده در تقویم هر سال تنزل می دهند.
معلمان قشری هستند که بیشترین وقت خود را صرف آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان می کنند و نقش مهمی در درونی کردن ارزش های جامعه و هم چنین در روند پیشرفت جامعه دارند.آموزش و پرورش زیر بنای توسعه هر جامعه ای محسوب می شود زیرا تربیت نیروی کار ماهر و خلاق از طریق آموزش صورت پذیر است .
در سال های اخیر شاهد اعتراضات گسترده معلمان نسبت به عدم دریافت حقوق معوقه شان بودیم که با حاشیه ها و وعده های فراوان همراه بود. بسیاری از مشکلاتی آموزشی و توسعه ای کشور به بهبود وضعیت معلمان و ارتقا کیفیت آموزشی دانش آموزان بستگی دارد.
در برنامه سوم توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، آموزش و پرورش عمومی و هم چنین در اصل 11، در بخش نقاط ضعف و تنگناها «به فقدان جاذبه اجتماعی و اقتصادی »، «عدم توجه به ارتقای مهارت در طبقه بندی مشاغل کارکنان دولت و حقوق و مزایای دریافتی»، «عدم توجه به منزلت و وضعیت معلمان و نبود انگیزه کافی برای خدمت در آنان» اشاره شده است. ( برنامه سوم توسعه صفحه 325 و 346 )
مشکلات بسیاری گریبان گیر این قشر زحمت کش است که مهمترین آن را می توان مسائل مالی و عدم تامین هزینه های معیشتی آنها دانست. تنزل وضع اجتماعی حرفه معلمی نیز با کاهش نسبی قدرت خرید در ارتباط است. 25% از کارکنان دولت در استخدام رسمی آموزش و پرورش اند و این در حالی است که که در رده بندی حقوقی در پایین ترین مراتب قرار دارند.
تورم در ایران به صورت جدی از سال 1340 آغاز شد و با توجه به اقتصاد تک محصولی ( نفت ) و افزایش وابستگی اقتصادی به بازار های جهانی ،در سالهای اخیر که رشد تورم هم چنان ادامه داشته ، دستمزد ها و به خصوص دستمزد معلمان دوشادوش نرخ تورم رشد نداشته و غالب کسانی که به حرفه معلمی اشتغال دارند برای تامین مایحتاج خود به دنبال شغل دوم هستند. شغل دوم برای معلم به منزله صرف نیروی زیاد و به تبع آن خستگی مفرط و درنتیجه کاهش کارایی در محیط آموزشی مدرسه است.
مشکلات معلمان پیچیده و چند بعدی است؛ از یک سو تأمین مسکن ، هزینه های معیشتی خانواده ، تلاش برای کسب شغل دوم و از سوی دیگر کاهش منزلت اجتماعی و عدم قدردانی از خدمات و زحمات معلم ، رضایت در حرفه معلمی را کاهش داده است.
با افزایش جمعیت جوان کشور و نرخ بالای بیکاری در جمعیت فعال کشور بسیاری از افراد در جستجوی تامین حداقل نیازهای خود به استخدام دائم و یا موقت آموزش و پرورش در آمدند . اما حقوق این حرفه با توجه به افزایش نرخ تورم ، عدم منزلت اجتماعی معلمان و.... بیشتر کسانی را که به حرفه معلمی اشتغال داشتند را سرخورده و مأیوس نموده.
در سال های اخیر افزون بر مشکلات مالی و کاهش قدرت مالی معلمان ، وجود لوح های فشرده آموزشی و برنامه های آموزشی تلویزیون به خصوص در مقطع ابتدایی در کاهش منزلت معلمان بی تاثیر نبوده است . عده ای از صاحبنظران علت پایین بودن مقام معلمی در ایران را دلایل زیر می دانند:
1-کمبود در آمد معلم
2-پایین بودن مقام و اعتبار اجتماعی آنان
3-سنگینی کار و حرفه معلمی
4-جاذبه و کشش بخش های پولساز
5- بی توجهی به شغل معلمی و ترقی نداشتن آن
6- روی کار آمدن بعضی اشخاص نا آگاه و ناوارد نسبت به این شغل
مسئله عدم توجه به منزلت معلم خاص سال های اخیر نیست و در دوران قبل از انقلاب نیز به چشم می خورد؛ در آن دوران از کاستی های نظام آموزشی کمبود معلم بود و اغلب درآمد آنها جوابگوی مخارج زندگی شان نبود. «پرنده افشاری» در تحقیقی با عنوان «بررسی نیاز ها و نحوه تأمین کادر آموزشی دبیرستانها»در سال 1357 به مشکلات آموزشی آن دوره پرداخته است.در این تحقیق معلمین شهر را 23843 نفر و معلمین شاغل در روستا را 473 نفر ذکر کرده اند و با نسبت تعداد دانش آموزان به ازای هر یک معلم 21 دانش آموز در شهر و 20 دانش اموز در روستا وجود داشت ومهم ترین مسئله کمبود دبیر و توزیع نا مناسب آن در سراسر کشور بود . 50% از پاسخگویان تامین وسایل رفاهی را از عوامل مژثر در ایجاد جاذبه برای حرفه معلمی می دانستند.
و در پایان بالا بردن حرمت اجتماعی و شغلی معلمان و ارج گذاشتن به خدمات آنها از خواسته های معلمان دوره 1357 به شمار می آمد.
«آقای نوابخش» در حدود 45 سال قبل در غزلی اجتماعی وضعیت معلمان را این گونه بیان می کند:
بس که می سوزد ز غم جان تو ای آموزگار
زندگی گردید زندان تو ای آموزگار
خوان علم و معرفت را در جهان گسترده ای
گشت از نان تهی خوان تو ای آموزگار
زآستین بس گوهر دانش فرو ریزد ولی
فقر برفته گریبان تو ای آموزگار
عمر خود را صرف طفلان کسان کردی و نیست
هیچ کس در فکر طفلان تو ای آموزگار
هیچ اقدامی نشد از این مقامات رفیع
بهر اوضاع پریشان تو ای آموزگار
امید است که بزرگداشت معلمان به یک روز محدود نباشد و به یادی کهنه تبدیل نشود.
خوبه 
