کاهش ۴۰ درصدی جمعیت زنبورهای عسل در ایران
عفت رئیسی سرحدی با اشاره به تلف شدن ۴۰ درصد از زنبورهای عسل در سال جاری، گفت: چندین نوع ویروس و بیماری در بین زنبور‌ها شایع است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به انگل واروآ، نوزوما اشاره کرد؛ متاسفانه بیشتر زنبورستان‌های کشور به دلیل کمبود گرده و منابع شهد ضعیف شده‌اند و بیمار هستند.
وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی برنامه مدونی برای درمان یکپارچه بیماری‌های شایع در میان زنبور‌ها ندارد، گفت: بحث پایش زنبورستان‌ها مدتی انجام شد، اما از آنجاییکه کندو‌ها کوچ می‌کنند نمی‌توان این پایش را ادامه داد؛ و باید هم زمان با توجه به شرایط اقلیمی مناطق مختلف درمان یک پارچه صورت بگیرد. بیش از ۸۰ درصد کندو‌ها در فصل پاییز به مناطق جنوبی کشور مانند هرمزگان، بوشهر، خوزستان، جنوب کرمان و کهگیلویه و بویراحمد و اطراف فارس کوچ می‌کند. با کوچ کندو‌ها این احتمال وجود دارد که بیماری‌ها نیز منتقل شوند از این‌رو شایسته است که کنترل بیماری در یک برنامه با در دسترس بودن دارو‌های مفید که تاثیری منفی بر زنبور عسل ومحصولات زنبور عسل نگذارند صورت بگیرد این مهم مستلزم حمایت جدی و تقویت سازمان دامپزشکی کشور از تولیدکنندگان عسل است.
این فعال اقتصادی با اشاره به اقلیم خشک و بارش‌های کم در سال جاری، گفت: حداقل ۶ بار در سال باید کلنی‌های زنبور‌ها را کوچ داد و برای انجام این مهم معضلی بنام دستورالعمل کوچ کندو‌ها با کامیون‌های کددار وجود دارد. پروسه اجاره این ماشین‌ها طولانی است و هزینه آن بالاست. یک نسخه واحد برای حمل ونقل نوشته‌اند، اما بدون اینکه زیر ساخت‌های آن فراهم شود اینجا این پرسش مطرح است که آیا این دستورالعمل‌ها مصداق بارز موانع تولید نیستند.
به گفته این فعال اقتصادی، داروی درمان بیماری زنبور‌ها ۳۰۰ درصد گران شده است از سوی دیگر از تولیدکنندگان داخلی که داروی ارگانیک تولید می‌کنند حمایت نمی‌شود این در حالیست که واردات دارو با این شرایط ارزی دشوار نیست. فراموش نکنیم که رفع موانع تولید بصورت دستوری امکان‌پذیر نیست و باید این تلاش‌ها در عمل مشهود باشد.
رییسی تصریح کرد: زنبورداران برای اینکه زنبور‌ها را شر بیماری نجات بدهند چاره‌ای جز استفاده از دارو‌های بی‌کیفیت چینی ندارند چراکه این دارو‌ها ارزان است و بدون کنترل از مرز‌ها وارد می‌شود. اما از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که پسماند این دارو‌ها در عسل تولیدی خود را نشان بدهد.
رییس کانون صنعت زنبور عسل کشور خاطر نشان کرد: در کشور‌های مانند چین و آمریکا غیر از یارانه‌ها مشوق‌هایی نیز مانند بیمه تشویقی به تولیدکنندگان عسل داده می‌شود در کشور‌های همسایه مانند عراق و ترکیه و ... نیز چنین حمایت‌های دیده می‌شود. وقتی تولید در این بخش دچار چالش می‌شود مسئولان درصدد هستند برای جلوگیری از بیابان‌زایی، حفظ محیط زیست و امنیت غذایی زنبوران عسل از بیماری مصون بمانند این در حالیست که ما شاهد چنین حمایت‌هایی در کشور خود نیستیم.
این فعال اقتصادی با اشاره به افت ۴۰ درصدی جمعیت زنبورهای عسل در کشور، گفت: این موضوع برای مسئولان دارای اهمیت نیست چراکه آن‌ها بر این باورند که مصرف عسل برای مردم ضرورتی ندارند وغذای اغنیا است که اگر وارد شود مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما لازم است که در این زمینه وزارت کشاورزی باجدیت ورود کند و مانع ادامه تلف شدن زنبور‌ها شود چراکه این صنعت علاوه بر اینکه اشتغال‌آفرینی قابل توجهی که ایجاد کرده است به اکوسیستم وطبیعت آسیبی وارد نمی‌کند و گردافشانی آن به امنیت غذایی و پایداری آن کمک می‌کند.
وی ادامه داد: سازمان فائو اعتقاد دارد که بدون زنبور غذایی نیست. ولی آنچه به گوش نرسید فریاد زنبوردار است که هم اکنون نهاده شکر از سوی دولت ۹ درصد ارزش افزوده گذاشت است که قطعا بار مالی بر دوش ناتوان تولید می‌گذارد. غیر از بیماری کمبود منابع تغذیه خواهیم داشت که این مسئله زنگ خطر تلفات بیش از ۴۰ درصدی زنبور‌ها را برای ما به صدا در خواهد آورد.
رییسی بابیان اینکه برخی تصمیمات داخلی ارتباطی با تحریم‌های جهانی ندارد، افزود: خود تحریمی‌های داخلی، عدم کار کارشناسی، تصمیمات یکجانبه، چه رغبتی برای تولید کننده بر جای می‌گذارد؟ مرتب از رفع موانع تولید وتسهیل قوانین ومقررات جلسات مختلف سخن گفته می‌شود. ده‌ها دستگاه تشکیل شده است که هر کدام برای خودشان نظامی دارند که باید اموراتشان از جیب تولیدکننده پرداخت می‌شود.
رییسی با اشاره به اخذ ۹ درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده از شکر، گفت: در فصل زمستان گل و گیاهی وجود ندارد و منابع شهد کم می‌شود این در حالیست که تعداد کندو‌ها زیاد است، زنبورداران برای حفظ کلونی چاره‌ای ندارند که به زنبور شکر بدهد. در حال حاضر ۹ درصد ارزش افزوده بر روی شکر توان خرید را برای تولیدکنندگان عسل کاهش داده است. وقتی زنبوردار نتواند غذای زنبور را تامین کند بنیه زنبور ضعیف می‌شود و در نهایت در برابر بیماری‌ها مقاومت خود را از دست می‌دهد و از بین می‌رود. اخذ این مالیات ارتباطی با تحریم‌های خارجی ندارد و به نوعی اعمال فشار بر روی تولید داخلی است.
وی میزان برداشت عسل از کندو را حداکثر بین ۵ تا ۸ کیلو عنوان کرد و افزود: این آمار بسیار کم است و زنبوردار مجبور است کل سال را با درآمد ناچیز، عدم تغذیه، درمان نکردن کلنی‌ها و... سپری کند. عدم جابجایی کلنی‌های زنبور عسل در کاهش تولیدات بخصوص میوه‌هایی مانند تک دانه‌ها مرکبات سیب و دانه‌های روغنی مشهود خواهد بود.
این فعال اقتصادی زنبورداری را اشتغال سبز عنوان کرد و افزود: این شغل هیچگونه آلودگی و زیان ندارد، ولی برنامه راهبردی برای حفظ در کشور وجود ندارد. همچنان چشم به راه برخورداری از بیمه تامین اجتماعی و تامین نهاده و دارو هستیم.
رییس کانون صنعت زنبور عسل کشور در پایان گفت: دولت باید قوانین ومقررات مزاحم و موانع تولید را به معنای واقعی بردارد و به تشکل‌ها اعتماد کند. این مهم عزم ملی می‌خواهد نه سلیقه‌ای. بدون برنامه حفاظت از زنبور عسل، بدون تردید اشتغال بیش از ۵۰۰ هزار نفر از تولیدکنندگان و نیرو‌های شاغل در این صنعت آسیب جدی خواهد دید.
