آلودگی هوا علت ۵۶ درصد مرگ‌ومیر در سال ۹۹
انوشیروان محسنی بندپی در نشست تخصصی روز ملی هوای پاک، با شعار "هوای پاک، حقوق عامه اراده ملی" در روز دوشنبه (۲۷دی ماه) در دانشکده بهداشت و ایمنی با اشاره به شعار هوای پاک امسال اظهار کرد: در آستانه روز هوای پاک هستیم که بر اساس شعار هوای پاک باید شرایط را فراهم کنیم که تمام مردم و عامه بتوانند در جهت پیگیری حقوق و رسیدن به هوای پاک گام بردارند.
وی افزود: آلودگی هوا مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن‌ها به محدوده مضر رسیده و برای سلامتی عوارضی همچون سوزش چشم، آسم و برونشیت، خس خس سینه و تنگی نفس، تخریب ریه، سرطان و مرگ زودرس را ایجاد می‌کند.
رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم ادامه داد: منابع آلاینده‌های هوای شهر تهران به دو دسته منابع متحرک و ساکن تقسیم می‌شوند؛ ذرات معلق آلاینده‌های جوی گرد و غبار موجود درهوا به صورت جامداتی هستند که ذاتا به شکل میکروسکوپی و در جو زمین معلق هستند و هرچه این ذرات ریزتر باشند، راحت‌تر به اعماق ریه نفوذ می‌کنند. میانگین غلظت سالیانه معلق در هوای تهران حدود ۱۰ میکرون، یعنی بیشتر از میزان استاندارد است و برآورد مرگ‌های ناشی از مواجهه با ذرات معلق در سال ۱۳۹۹ چیزی حدود ۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۲۷۷ نفر بر اساس آلودگی هوا است که این میزان یعنی ۵۶ درصد مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا و ذرات معلق در هوا است.
وی در خصوص گازهای کشنده موجود در فرمول‌های شیمیایی آلاینده‌های جوی گفت: مونوکسید کربن گازی است که بر اساس سوختن ناقص کربن به وجود می‌آید که کشنده است و دی اکسید گوگرد و تری اکسید گوگرد، اکسیدهای گازی غالب گوگرد موجود در اتمسفر هستند. دی اکسید گوگرد گازی غیرقابل اشتعال، غیرقابل انفجار و بی رنگ است که در غلظتهای ۰.۳ppm تا ppm ۱ در هوا ایجاد مزه می‌کند.
وی ادامه داد: در غلظتهای بالای ppm ۳ این گاز دارای بوی تند و محرک است و همچنین تخمین زده می‌شود که SO۲ به طور متوسط بین ۲ تا ۴ روز در هوا باقی بماند. بیش از ۸۰ درصد اکسیدهای گوگرد به دست بشر در جریان احتراق سوخت‌های فسیلی از منابع ثابت آلوده کننده تولید می‌شود و اکسیدهای گوگرد در ترکیب با مواد معلق و رطوبت زیانبارترین اثرات مرتبط با آلودگی هوای اتمسفری را ایجاد می‌کنند و متاسفانه به اثبات رسیده است که مجزا کردن اثرات ناشی از دی اکسید گوگرد به تنهایی مشکل است و عوارضی همچون سوزش چشم، آسم و برونشیت و خس خس سینه را به وجود می آورد.
محسنی بندپی ادامه داد: ترکیبات آلی فرار مواد شیمیایی هستند که در ساختمانشان اتم کربن وجود دارد. ۶۶درصد آن از منابع محرک و ۳۴درصد منابع ثابت هستند و گاز ازن از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می‌شود. این گاز از لایه‌های جو مانع ورود اشعه ماورای بنفش به زمین می‌شود.
وی ادامه داد: ما اگر به مدت کوتاهی در معرض آلودگی هوا قرار بگیریم، به صورت عادی دچار سردرد و آبریزش بینی، سرفه و مشکلات پوستی می‌شویم، اما اگر در طولانی مدت در معرض آلودگی باشیم، بیماری‌های عصبی، برونشیت و بیماری‌های ریوی را به دنبال دارد که باید در دوران آلودگی هوا ماسک زده شود و کمتر در فضای باز عبور و مرور کرد. افرادی که بیشترین تاثیرپذیری در زمان آلودگی هوا را دارند، افراد حساس، سالمندان، زنان باردار و کودکان هستند.
رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم درباره دلایل مرگ و میر گفت: طبق محاسبات انجام شده، بعد از فشارخون، مصرف دخانیات و رژیم غذایی، چهارمین عامل مرگ و میر زودرس آلودگی هوا است. درباره میزان تولید و سهم منابع آلاینده‌ها در انتشار آلودگی تهران، ۵۷۲ هزار تن آلاینده‌های گازی در تهران را داشتیم که سهم ذرات معلق ۶۰۰۰ تن است که تنفس ما و تمام گروه‌های نام برده را کوتاه کرده و دچار مرگ زودرس می‌کند.
وی افزود: بر اساس محاسبات صورت گرفته؛ سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق در شهر تهران، برابر با ۶۳۳۸ تن بوده است. این میزان برای مجموع تمامی منابع ساکن، ۴۰۹۵ تن است. بنابراین، ۶۰/۸ درصد تولید آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق شهر تهران مربوط به منابع متحرک و ۳۹/۲درصد مربوط به منابع ساکن است.
محسنی بندپی افزود: با توجه به قانون هوای پاک متوجه می‌شویم که بیشترین وظیفه برعهده وزارت کشور است که وزارت کشور با توجه به نقشی که دارد، می‌تواند میان تمام دستگاه‌ها تقسیم وظیفه کند و به موضوع معاینه فنی نظارت جدی داشته باشد. ما کلی موتور درسطح شهر داریم که از میان آن‌ها فقط ۳۰ موتور معاینه فنی دارند و با توجه به مقوله سلامتی مردم باید تلاش کنیم تا مدیریت جدی و ویژه‌ای را داشته باشیم.
