هوای آلوده و هزار دَرد
تحقیقات نشان می‌دهد آلودگی هوا ضمن تشدید عوارض قلبی و تنفسی در مبتلایان به این بیماری‌ها، از عوامل اصلی بروز بیماری‌های قلبی و تنفسی در افراد سالم نیز هست. هر فرد روزانه نزدیک ۲۲ هزار بار تنفس می‌کند و تقریبا ۱۵ کیلوگرم هوا در روز نیاز دارد.
سیستم تنفسی اولین ارگان از بدن انسان است که در تماس مستقیم با آلودگی هوا قرار داشته و ریه عضو مسئول جذب اکسیژن هوا و دفع کربن دی اکسید خون است. در صورتی که غلظت آلاینده‌های هوا فراتر از ظرفیت تصفیه ریه انسان باشد، ورود آلاینده‌ها به جریان خون انجام می‌شود و عوارض قلبی و تنفسی مانند اختلال در انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن، آسم، کاهش ظرفیت شش‌ها، برونشیت، افزایش ضربان قلب و سکته قلبی رخ می‌دهد.
آلودگی هوا و بیماران قلبی و تنفسی
بیماری‌های قلبی همیشه علامت‌دار نیستند و شدت بیماری به حدی نیست که فرد را دچار مشکل کند، در نتیجه فرد از بیماری خود بی‌اطلاع می‌ماند؛ در این مواقع آلودگی هوا به عنوان یک فاکتور تسریع‌کننده باعث آشکار شدن بیماری‌های نهفته خواهد شد.
تنفس هوای آلوده در بیماران قلبی و کودکان مبتلا به نارسایی‌های مادرزادی، میزان مرگ و میر بیماران را افزایش می‌دهد. همچنین آلودگی هوا در قسمت‌های فوقانی دستگاه تنفس بیشترین تاثیر را می‌گذارد و آثار بیماری در بیماران ریوی به صورت حاد و مزمن در دراز مدت باقی می‌ماند.
چه کسانی بیشتر در معرض آلودگی هوا آسیب می‌بینند؟
کلیه افراد جامعه بویژه کودکان، سالمندان، مادران باردار و مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی در معرض خطر آلودگی هوا هستند. آلودگی هوا علاوه بر سیستم قلبی و تنفسی می‌تواند بر سایر ارگان‌های بدن نیز اثرات مخربی به جای بگذارد. نخستین و مهمترین توصیه در مواقع اضطراری آلودگی هوا ترک شهر در صورت امکان است و در صورت نبود این امکان، حداقل توصیه این است که افراد از تردد و فعالیت طولانی مدت در محیط‌های باز( بویژه ساعات اوج ترافیک صبحگاهی و شامگاهی) پرهیز کنند.
ماندن در ترافیک و استنشاق هوای آلوده سرعت ابتلا به آسم را در کودکان افزایش می‌دهد. همچنین انجام فعالیت‌های بدنی و وزش به علت افزایش تعداد تنفس آلودگی بیشتری را وارد ریه می‌کند. در صورت بروز عوارض شدیدتر و یا علائم جدید قلبی و تنفسی افراد در معرض آلودگی توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنند.
در افرادی که به بیماری‌های ریوی مبتلا هستند، سطح اسیدهای چرب ضروری، بسیار پایین است لذا مصرف منظم ماهی‌های چرب نظیر ماهی آزاد و سالمون در تقویت و بهبود فعالیت دستگاه تنفسی موثر است. همچنین در هنگام آلودگی هوا، از میوه‌ها و سبزیجات تازه و بیشتر استفاده کنید. آنتی اکسیدان‌ها(ترکیبات ضد سرطان) موجود در میوه‌ها و سبزیجات نقش حیاتی در سلامت ریه‌ها دارند.
چه موادی با آلودگی هوا مبارزه می‌کنند؟
بر اساس اطلاعات سایت کنترل کیفیت هوای تهران، دریافت منابع غذایی و ویتامین‌های C، E و بتاکاروتن در بهبود فعالیت ریه‌ها موثر است. این مواد مغذی به دلیل خواص آنتی اکسیدانی (ضدسرطان و التهاب) که دارند به طور موثری از بروز التهابات دستگاه تنفسی جلوگیری می‌کنند و موجب غیرفعال شدن رادیکال‌های آزاد (ترکیبات سرطان زا) موجود در هوای آلوده می‌شوند و اثرات مخرب ذرات معلق موجود در هوای آلوده را کاهش می‌دهند. همچنین وجود منابع آلاینده در محیط‌های داخلی مانند اجاق گاز،شومینه،رنگ‌های ساختمانی،چسب و ورود هوای آلوده از بیرون ساختمان به داخل نیز باعث افزایش آلاینده‌ها در محیط‌های داخلی می‌شود لذا باید استفاده از منابع فوق در منزل، محل کار و محیط‌های بسته را نیز محدود کرد.
