طی دو روز گذشته اخباری مبنی بر اخراج دکتر محمد فاضلی، استاد جامعهشناسی دانشگاه شهید بهشتی و دکتر آرش اباذری استاد فلسفه دانشگاه صنعتی شریف در رسانهها منتشر شد و عکسالعملهای گوناگونی را در پی داشت.
انتشار خبر اخراج این افراد با توجه به سوابق و فعالیتهای برجسته آنان موجی از واکنش کاربران در شبکه های اجتماعی را به همراه داشته و در شبکه های اجتماعی از جمله توئیتر اسامی آنها به هشتگهای ترند تبدیل شده است.
عدهای از کاربران در توئیتر اخراج محمد فاضلی و آرش اباذری را تیر خلاصی بر اعتماد نخبگان خارج و داخل به دولت میدانند.
کاربری در توئیتر نوشت: " اگر اخراج محمد فاضلی و آرش اباذری با ملاحظات غیر علمی باشد، باید نگران بود."
کاربری دیگر نوشت : "آرش اباذری از دانشگاه جانز هاپکینز فارغالتحصیل شده و به ایران بازگشته است و بیشک از برترین اساتید فلسفه است."
یکی از دانشجویان کشور در توئیتر نوشت: "اخیرا محمد فاضلی از گروه جامعهشناسی بهشتی و آرش اباذری از گروه فلسفه علم شریف اخراج شدهاند. وقتی استادانی چنین محجوب و با سواد از هیئت علمی اخراج میشوند و صدای هیچکس هم درنمیآید، با خودم میگویم این جا به امید کار علمی، این همه صبوری کردن ارزش دارد؟"
در پی انتشار خبر اخراج دکتر اباذری، دکتر ابراهیم آزادگان، رئیس گروه فلسفه علم شریف در رشتهتوئیت هایی که در مجله شریف نیز منتشر شده، درباره رفتن دکتر اباذری از شریف گفت: از ابتدای جذب دکتر اباذری مخالفتهایی با جذب او در دانشگاه شریف وجود داشت. با کمک دکتر فتوحی و دکتر رشتچیان( رئیس و معاون سابق دانشگاه صنعتی شریف) توانستیم مشکلات جذب او در دانشگاه را رفع کنیم.
وی در توئیت دیگری مدعی شد: "پرونده جذب دکتر اباذری به وزارت علوم فرستاده شده و وزارت علوم بعد از یک سال در نامهای به ما اعلام کرد که دکتر اباذری صلاحیت عمومی برای جذب ندارد. البته دخالتهای دکتر مهدی گلشنی استاد بازنشسته گروه فلسفه علم دانشگاه شریف در این نظر وزارت علوم موثر بود. ما طبق قانون به این رد صلاحیت اعتراض کردیم. دوباره یک سال طول کشید تا وزارت علوم پاسخ اعتراض ما را بدهد که در نهایت اعتراض بینتیجه بود. یکبار دیگر هم بعد از آن اعتراض کردیم که پاسخ آن تابستان امسال از سوی وزارت علوم به دست ما رسید و متأسفانه تغییری در وضعیت حاصل نشد."
انجمن علمی فلسفه دانشگاه تهران نیز با انتشار بیانیه ای در پی کنار گذاشته شدن دکتر آرش اباذری ار گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد: «در روزهای اخیر، اخباری مبنی بر کنار گذاشته شدن دکتر آرش اباذری از گروه فلسفه علم دانشگاه شریف منتشر شد. اظهار نظرهای برخی از افراد در گذشته، این شائبه را برای اهالی فلسفه به وجود آورده است که علت این اتفاق مسائل غیرعلمی و غرض ورزیهای شخصی بوده است. ما به عنوان مطالبهای صنفی به هرگونه دخالت غیرحرفهای و یا سیاسی در جذب اساتید دانشگاه قویا معترضیم.
دانشگاه محل اجتماع آزادانه محققان است و نهادهای سیاسی حق هیچگونه دخالت در امورات داخلی آن را ندارند. بنابراین گزینش اساتید دانشگاه باید صرفا بر مبنای ملاحظات حرفهای باشد و هرگونه تخطی از این اصل مطالقا غیر قابل پذیرش است.
از اساتید فلسفه میخواهیم که محافظه کاری را کنار بگذارند و اعتراض شدید خود به چنین رخدادهایی را اعلام کنند. چراکه تضعیف نهاد علم شکستگی برای همه محققان و پژوهشگران خواهد بود.
مسئولان دانشگاه صنعتی شریف این مسئله را درون دانشگاهی میدانند و معتقدند زمانیکه فردی از نظر فرهنگی با دانشگاه همسو نیست، بروز چنین مسائلی طبیعی است و عدهای از این موضوعات درون دانشگاهی سوء استفاده میکنند.»
واکنشها به اخراج دکتر محمد فاضلی
خبر قطع همکاری دانشگاه شهید بهشتی با دکتر فاضلی نیز در توئیتر واکنشهای متعددی در پی داشته است. یکی از کاربران توئیتر در واکنش به این موضوع نوشت: اخراج محمد فاضلی از دانشگاه بهشتی تاسفآور بود اما تعجبآور نبود. تاسفآور بود چون محمد فاضلی را ۱۴ سال است میشناسم و از او جز تلاش و درستی ندیدهام و همیشه از او آموختهام. اما تعجبآور نیست چون جهتگیری دولت در مسیر توسعه کشور نیست که اگر بود باید از همه ظرفیتها استقبال میکرد.
یک استاد دانشگاه نیز در پی خبر اخراج فاضلی در توئیتر نوشت: افتخار همکاری با دوست دانشمند و پردغدغه محمد فاضلی را در چند پروژه مطالعاتی دولتی داشتهام؛ در وصف اخراج او از دانشگاه چیزی نمیتوان گفت جز آنکه "هرگز کسی اینگونه فجیع به کشتن خویش برنخاست..."
در پی این واکنشها، دانشگاه شهید بهشتی با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد: «براساس آئین نامههای جذب و ضوابط جاری تمدید قرارداد اعضای هیئت علمی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور، عضو هیئت علمی پیمانی موظف است در یک بازه زمانی مشخص، شرایط تمدید فعالیت خود را از منظر عمومی، آموزشی و پژوهشی فراهم نماید. در صورتیکه عضو، در پایان دوره پیمانی، امتیازات قانونی ادامه خدمت را کسب ننماید، قرارداد همکاری او با دانشگاه تمدید نخواهد شد.
موضوع قرارداد پیمانی دکتر محمد فاضلی پس از طی مراحل اداری در جلسه هیئت اجرایی جذب دانشگاه مورخ ۱۵ شهریور ۱۴۰۰ مطرح شد و بهعلت عدم انجام تکالیف مقرر در مواد ۲۱، ۲۲ و ۱۱۴ آئین نامه استخدامی اعضای هیئت علمی، پرونده وی مورد تایید هیئت قرار نگرفت.
این رای، قابل اعتراض در هیئت اجرایی جذب دانشگاه و متعاقبا در هیئت اجرایی جذب مرکزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مآلاً در مراجع قضایی مربوطه است.»
البته پیگیریهای ایسنا برای گفتوگو با مسئولان دانشگاه شهید بهشتی بیپاسخ ماند و مسئولان این دانشگاه حاضر به انجام مصاحبه در این خصوص نشدند.
توضیحات وزارت علوم
دکتر محمد خلج امیرحسینی رئیس مرکز جذب وزارت علوم نیز در خصوص اخراج اساتید به ایسنا گفت: هنوز نامه ای مبنی بر اخراج دکتر فاضلی از دانشگاه شهید بهشتی به این مرکز ارسال نشده است. جذب یا اخراج هیئت علمی در دانشگاه ها دلبخواهی نیست و هر تصمیمی در این خصوص باید براساس قانون باشد.
وی ادامه داد: هر تصمیمی مبنی بر اخراج و یا جذب هیئت علمی در دانشگاهها باید طبق قوانین و مقررات صورت بگیرد و نتیجه نهایی این تصمیم باید از سوی دانشگاه به مرکز جذب هیئت علمی وزارت علوم ارسال شود که هنوز در خصوص اخراج استادی از دانشگاه شهید بهشتی نامهای دریافت نکردهایم.
رئیس مرکز جذب هیئت علمی وزارت علوم تأکید کرد: دانشگاهها در خصوص تمدید یا عدم تمدید قرارداد یک عضو هیئت علمی استقلال دارند، گفت: اما تمامی این اقدامات باید مبتنی بر قانون باشد و دانشگاه اگر تشخیص بدهد که شرایط تمدید قرارداد برای هیئت علمی وجود ندارد، میتواند آن را تمدید نکند اما مجددا تأکید می کنم همه موارد و تصمیمات باید مبتنی بر قانون باشد.
دکتر خلج امیرحسینی با بیان اینکه وزارت علوم به تمامی اعتراضات و شکایت های ارسالی از سوی اعضای هیئت علمی رسیدگی خواهد کرد، گفت: در حال حاضر نیز ده ها مورد شکایت در خصوص عدم تمدید قرارداد به مرکز جذب وزارت علوم از سوی اعضای هیئت علمی دانشگاهها رسیده که تمامی این پرونده ها براساس مسیر قانونی بررسی خواهند شد.
وی در پاسخ به اینکه آیا دانشگاه ها اختیار اخراج اعضای هیئت علمی رسمی را دارند یا خیر، گفت: بر اساس قانون هر تصمیمی در دانشگاه در خصوص هیئت علمی، در صورتی که آن شخص از قواعد و شرایط عدول کند امکان پذیر است و اگر عضو هیئت علمی تخلف داشته باشد باید در هیئت انتظامات مورد بررسی قرار بگیرد و ما نیز در وزارت علوم موظف به رعایت حقوق افراد هستیم چرا که شأنی جز رعایت قانون نداریم و نمیتوانیم خلاف شرع و قانون تصمیمی را اتخاذ کنیم.
به گزارش ایسنا، خبر اخراج و یا قطع همکاری دو تن از اساتید برجسته کشور در حالی واکنشهای متعددی را در جامعه در پی داشته که بنا بر اعلام وزارت علوم، همه موارد و تصمیمات دانشگاهها در رابطه با اخراج اساتید و یا تمدید قراردادها باید مبتنی بر قانون باشد و نمیتوان در چنین مواقعی سلیقه شخصی اعمال کرد.
خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) آمادگی دارد در صورت آمادگی مسئولان دو دانشگاه برای انجام مصاحبه و ارائه توضیحات بیشتر ، نظرات مسئولان دانشگاهها را نیز منعکس نمایند.