چرا بایدن تحریم‌های ترامپ را گروگان گرفته است؟
سوال اینجاست چرا برای تهی نشدن برجام ایران باید فعالیت‌های هسته‌ای خود را کند یا متوقف کند اما آمریکا هیچ گامی برای تعلیق یا توقف کوتاه مدت تحریم‌های یک جانبه و اقدامات ضد برجامی ترامپ در چارچوب سیاست فشار حداکثری علیه ایران بر نمی‌دارد؟
یکی از مهم‌ترین اهرم‌های پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ تاکید وی بر اشتباه بودن خروج یک جانبه آمریکا از برجام بود و بر بازگشت به این توافق در صورت انتخاب تاکید می کرد اما بعد از بیش از یک سال از روی کار آمدن بایدن، شاهد هستیم که بایدن به میراث‌دار ترامپ تبدیل شده است. هر چند دولت بایدن به برخی از معاهدات و توافق نامه‌های بین‌المللی که ترامپ یک سویه از آن خارج شده بود، بازگشت اما برای بازگشت به برجام سعی دارد از پشته‌هایی که ترامپ ساخته است، استفاده کند و با گل آلود نگه داشتن آب، شاید بتواند ماهی بیشتری صید کند.
از ابتدای شروع مذاکرات برای احیای برجام در وین به ویژه از آذرماه که مذاکرات بعد از یک وقفه سه ماه مجدد از سر گرفته شد، برخی مقامات آمریکایی و اروپایی از لزوم کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران برای باز نگه داشتن پنجره دیپلماسی و افزایش فرصت گفت‌وگوها سخن گفته‌اند و بر این مساله تاکید کردند که اگر سرعت فعالیت های هسته ای ایران به همین شکل باشد و ادامه یابد، به زودی برجام به توافقی تهی شده تبدیل می شود که دیگر تلاش برای حفظ آن معنایی ندارد.
مقامات آمریکایی ظاهرا فراموش کرده اند که مسبب وضعیت فعلی دولت قانونی دونالد ترامپ است؛ هر چند مقامات دولت فعلی در شرایط ایجاد شده فعلی دخیل نبودند اما مسئولیت قانونی دولت آمریکا از بین نمی رود. به علاوه اگر آنها نگران سرعت فعالیت های هسته ای ایران و تهی شدن برجام هستند، چرا تاکنون جو بایدن رییس جمهور فعلی آمریکا در راستای سیاست های اعلامی اش، حتی یک یا چند دستورالعمل اجرایی رییس جمهور پیشین را لغو نکرده است تا فضای تعاملات و مذاکرات کمی روی آرامش به خود بگیرد و ایران نیز بتواند با اعتماد بیشتری روند احیای برجام را طی کند!
گام های جبرانی ایران برای کاهش تعهدات هسته ای در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و اعمال تحریم‌های یک جانبه علیه ملت ایران برداشته شد و در چارچوب برجام بوده است. از این رو اگر طرف‌های غربی نگرانی واقعی دارند، باید علت را که همان تحریم‌های آمریکاست، برطرف کنند. در شرایطی که تحریم‌های آمریکا و سیاست فشار حداکثری با تمام توان ادامه دارد، به شکلی که حتی در دوره اوج همه گیری ویروس کرونا حتی این تحریم ها یک لحظه متوقف نشد، نباید انتظار داشته باشند ایران فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز خود را در برابر "هیچ" محدود سازد.
این در حالی است که فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب پادمان جامع ان پی تی، توافق سال ۲۰۱۵، قطعنامه ۲۲۳۱ و تعهدات بین‌المللی ایران است.
برجام در سال ۲۰۱۵ بر اساس ایجاد توازن میان محدودیت‌های هسته‌ای و منافع اقتصادی شکل گرفته است. تا زمانی که این توافق نتواند منافع اقتصادی وعده داده شده و عادی‌سازی روابط تجاری ایران را محقق کند، نباید از ایران انتظار داشت برنامه هسته‌ای خود را کند کرده یا آن را به عقب بازگرداند.
تلاش برای یک توافق موقت یا تعلیق بخش هایی از تحریم ها در ازای تعلیق فعالیت های هسته ای ایران درخواستی است که به صراحت از سوی مقامات عالی کشور و نیز هیات مذاکره کننده کشورمان در وین رد شده است. بهتر است این کشورها به جای تمرکز بر این که ایران را به سمت یک توافق موقت بکشانند یا با تعیین ضرب الاجل های مختلف به مذاکره کنندگان در وین فشار بیاورند، سعی کنند بر سرعت ارایه ابتکار عمل برای رفع مطلوب و موثر تحریم ها و راستی آزمایی اجرایی کردن آن بیافزایند. در این صورت است که مذاکرات در کمترین زمان ممکن می تواند به نتیجه مرضی الطرفین برسد و نگرانی کشورهای اروپایی و آمریکا برای تهی نشدن برجام هم از بین می رود.
به گزارش ایسنا، گفتنی است مذاکرات در وین رو به جلو است اما روند رفع اختلافات و بررسی ایده‌ها و تبدیل ایده ها به متن به کندی انجام می گیرد و همان طور که مقامات ایرانی از ابتدای مذاکرات بر آن تاکید داشتند، طرف های اروپایی عضو برجام و آمریکا نقش سازنده و پویایی در ابهام زدایی و رفع اختلافات و ارایه راهکار برای عبور از این موانع تاکنون ایفا نکرده اند.
به نظر می آید دور هشتم مذاکرات هفته جاری در وین در سطوح مختلف کارشناسی و سیاسی در چارچوب دیدارهای دو جانبه و چند جانبه ادامه دارد.
