۲۵۰ پاساژ ناایمن تنها در یک ناحیه شهرداری تهران
از بازار بزرگ تهران که همچنان ناایمن است بگیر تا پلاسکویی که گواهی تایید ایمنی را از آتش‌نشانی دریافت نکرده است. از بین تمام املاک ناایمنی که در ناحیه ۱ منطقه ۱۲ تهران وجود دارد، ۲۵۰ پاساژ ناایمن‌اند.
حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد از بافت این ناحیه را بافت تجاری و غیرمسکونی دربر می‌گیرد. وجود پاساژ‌هایی مانند پلاسکو، چارسو و ... این ناحیه را به قطب تجاری منطقه تبدیل کرده است و وجود مناطق مسکونی به دلیل حضور کارگاه‌ها و تولیدی‌ها کمتر به چشم می‌خورد.
اصناف مختلفی در این ناحیه حضور دارند که به گفته عرفانیان، شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۲ تهران، بیشترین بحث ناایمنی در صنف تولیدی کفش دست‌دوز دیده می‌شود که سال‌هاست بحث انتقال این صنف به خارج از شهر مطرح شده، ولی به دلیل عدم تهیه زیرساخت‌ها این موضوع هنوز عملی نشده است.
صنف تولیدی کفش دست‌دوز در صدر ناایمنی
سایر صنف‌ها که در این ناحیه مستقرند، به دلیل انبارداری‌های غیراصولی که انجام می‌دهند، زمینه بروز حریق و آتش‌سوزی را به وجود می‌آورند. اما در صنف تولیدی کفش دست دوز به دلیل اینکه در کارگاه‌ها از چسب، تینر و شعله روباز استفاده می‌شود، ناایمنی بیشتری نسبت به بقیه صنف‌ها دارند.
به گفته شهردار ناحیه ۱، بالغ بر ۴۰۰ ملک ناایمن در این منطقه وجود دارد که از این تعداد ۲۵۰ پاساژ ناایمن هستند. اگر ملکی از ۱۰۰ درصد ایمنی فقط ۹۹ درصد ایمن شده باشد و فقط ۱ درصد با ایمنی فاصله داشته باشد، از نظر آتش‌نشانی آن ملک ناایمن است.
اگر سازمان آتش‌نشانی تشخیص دهد که ملکی ناایمن است، اخطاریه را به هیئت مدیره و شهرداری منطقه ارسال می‌کند.
مالکان یا هیئت مدیره هم مکلف‌اند که دستورالعمل ایمنی را از آتش‌نشانی دریافت کنند و اقدامات متناسب با ایمنی را در ملک ایجاد کنند.
براساس این دستورالعمل کتبی، هیئت مدیره باید با شرکت‌های تاسیساتی که مورد تایید سازمان آتش‌نشانی است، قرارداد ببندد و شرکت تاسیساتی هم موظف هستند که موارد ایمنی را در ملک لحاظ کنند.
در نهایت بعد از اتمام ایمن‌سازی، آتش‌نشانی مجدد بازدید می‌کند و در صورت تایید ایمنی، گواهی ایمنی را صادر می‌کند.
پیش از این و در سال ۹۸ بنا به گفته کارشناسان سازمان آتش‌نشانی شهر تهران پاساژ درخشان در خیابان امیر کبیر، بازار بزرگ فردوسی در خیابان فردوسی، پاساژ کمپانی در خیابان جمهوری، پاساژ رضوی در خیابان سعدی جنوبی و پاساژ درافشان در خیابان لاله زار در لیست ناایمن‌ها قرار داشتند که از بین این پاساژها هیچ کدام تا به الان تاییدیه ایمنی را دریافت نکردند.
پیش از این، کامران عبدولی، سرپرست معاونت حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش نشانی تهران گفته بود در بین بازدید‌هایی که انجام دادیم، ۳۳ هزار ساختمان ناایمن شناسایی شده که از این تعداد، حدود ۳هزار و ۴۵۰ ساختمان ناایمن پرخطر وجود دارد.
خلأ‌های قانونی که مالکان را به ایمن‌سازی ملزم نمی‌کند
به گفته عبدولی، بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها ضعف‌هایی دارد؛ از جمله اینکه هیچ تکلیف قانونی وجود ندارد که مالکان و بهره‌برداران را ملزم به دریافت تاییدیه ایمنی کند. در نهایت اخطار‌های مداوم آتش‌نشانی به مالکان هم اعتبار خودش را از دست می‌دهد.
هزینه بالای ایمن‌سازی دست مالکان را بسته است
یکی از دلایلی که منجر می‌شود مالکان و سازندگان تن به ایمنی ملک خود ندهند و روند ایمن‌سازی با کندی پیش برود، هزینه بالای ایمن‌سازی است. طی بازدیدی که از پاساژ بزرگ فردوسی داشتیم.
رئیس هیئت مدیره پاساژ گفته بود که ایمن‌سازی ملک خود را با مبلغ دو میلیارد و ۷۰۰ هزار تومان آغاز کرده که این ایمن‌سازی بالغ‌بر ۱۳ میلیارد تومان هزینه در پی خواهد داشت.
دستورالعمل ایمنی ساختمان‌های تجاری با مسکونی فرق می‌کند
بنابراین از موارد ایمنی که در دستورالعمل سازمان آتش‌نشانی قید شده است و مالک باید نسبت به آن اقدام کند، می‌توان به تعبیه راه‌های خروج اضطراری، سیستم اعلام و اطفای حریق، جلوگیری از چینش اجزا در محل‌های مشاء، ایمن‌سازی و استاندارد بودن سیستم برق، گاز و... اشاره کرد و دستورالعملی که آتش‌نشانی برای املاک تجاری صادر می‌کند با املاک مسکونی متفاوت است.
املاک مسکونی که بیش از ۷ طبقه داشته باشد و جمعیت زیادی را در خود جای دهند، باید براساس این دستورالعمل اقدام کنند؛ بنابراین سازمان آتش‌نشانی برای هر ملک مسکونی، دستورالعمل ایمنی صادر نمی‌کند.
طبق گفته‌های شهردار ناحیه ۱ منطقه ۱۲ تهران، حدود ۱۲ ملک تاییدیه ایمنی را از سازمان آتش‌نشانی دریافت کرده‌اند. حدود ۲۰ ملک در مرحله اخذ تایید ایمنی هستند و تقریباً برای ۹ پاساژ حکم قضایی گرفته شد که متعهد شدند دستورالعمل ایمنی را دنبال کنند.
در بعضی از این پاساژها، کاربری‌های تجاری، انبار، تولیدی و اداری دیده می‌شود، معابر در این منطقه کم عرض هستند، تراکم ساختمان‌های شهری دیده می‌شود، شهروندان زیاد تردد می‌کنند، بافت ساختمان‌ها فرسوده است و تغییر کاربری از مسکونی به اداری و تجاری صورت گرفته است.
وضعیت ایمنی ساختمان‌ها مناسب نیست
پیش از این، جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران گفته بود علی‌رغم وقوع حادثه پلاسکو، وضعیت ایمنی ساختمان‌ها مناسب نیست.
ما به عنوان کارشناسان ایمنی در آتش‌نشانی توقع داشتیم که بعد از حادثه پلاسکو، اتفاقات زیادی در بحث ایمنی ساختمان‌ها بیافتد که این امر محقق نشد.
