"توافق خوب" از نگاه یک کارشناس مسائل بین‌الملل
مرتضی مکی با بیان اینکه «توافق خوب توافقی است که طی آن طرفین به تمامی تعهدات خود عمل کنند»، اظهار کرد: طی ۹ ماهی که از آغاز روند مذاکرات احیای برجام می‌گذرد چه تیم مذاکره کننده قبلی و چه تیم جدید به دنبال رسیدن به یک توافق خوب و جامع بودند.
وی با اشاره به فضای بی اعتمادی موجود میان ایران و ایالات متحده آمریکا گفت: متاسفانه با خروج آمریکا از برجام در سال ۱۳۹۷ بی اعتمادی میان طرفین آن‌قدر عمیق شده که تیم‌های مذاکره کننده قبلی عملاً نتوانستند به نتایج مورد انتظار و توافق خوبی دست یابند و با افزایش هزینه‌های خروج از برجام، مانع از این خروج شوند؛ با این وجود با توجه به فضای بی اعتمادی موجود، طرفین با طرح خواسته‌های حداکثری، می‌کوشند تا به خواسته‌هایی حداقلی دست یابند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه «نقض برجام و خروج آمریکا از آن هزینه‌های زیادی را متوجه معیشت مردم ایران کرد»، خاطر نشان کرد: رفع تحریم‌ها و گشایش‌های مالی می‌تواند یک شوک روانی مثبت در زمینه گسترش مبادلات تجاری فراهم کند و عملاً به بخشی از وعده‌های اقتصادی تحقق بخشد.
مکی در ادامه به بیان نشانه‌های حصول توافق خوب در اجرای برجام پرداخت و اظهار کرد: در روند مذاکرات چندین اصل از سوی ایران مطرح شد که راستی آزمایی از عملکرد آمریکایی‌ها و تضمین عدم نقض برجام توسط دولت‌های آتی ایالات متحده آمریکا از جمله آنها بود؛ درباره تضمین عدم خروج از برجام توسط دولت‌های آتی آمریکا تا حدودی مشخص شده که دولت آمریکا اراده و توانایی لازم را برای ارائه چنین تضمینی را ندارد و این موضوع را وزیر خارجه آمریکا به صراحت اعلام کرده است.
وی ادامه داد: اما درباره راستی آزمایی، آمریکایی‌ها باید نشان دهند که به آنچه که می‌گویند، عمل می‌کنند و تحریم‌های مالی و نفتی به راحتی رفع می‌شود و ایران به پول‌های خود در قبال فروش نفت دست می‌یابد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه رفع تحریم‌ها نشانه‌ای از حصول خواسته‌های ایران در زمینه راستی آزمایی آمریکایی‌ها است، گفت: اعلام اینکه تهران و سئول قرار است طی هفته‌های آتی مذاکراتی را برای رفع پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی انجام دهند و اینکه کره جنوبی بدهی ایران به سازمان ملل را پرداخت کرده و همچنین اینکه گفته می‌شود بانک عراق یکسری تسهیلات برای آزادی بخشی از پول‌های ایران فراهم کرده است و جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از آن منابع هزینه‌های واردات مواد نیاز خود را از عراق تامین کند، نشانه‌هایی است که آمریکایی‌ها در خصوص راستی آزمایی رفع تحریم‌ها نشان داده‌اند.
مکی طرح اظهار نظرهایی مثبت از سوی مقامات آمریکایی و اروپایی را از جمله دیگر نشانه‌های دست یابی به توافقی خوب در روند مذاکرات احیای برجام عنوان کرد و گفت: طرح این اظهارات نشان می‌دهد که طرفین به توافقی ضمنی در خصوص چگونگی راستی آزمایی رفع تحریم‌ها رسیده‌اند.
وی در ادامه با بیان اینکه «توافق خوب در احیای برجام دستاوردهایی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارد»، تاکید کرد: قطعاً دستیابی به توافقی خوب در احیای برجام در کوتاه مدت یک شوک روانی مثبتی بر اقتصاد ایران وارد می‌کند و گشایش‌هایی را برای ایران در زمینه آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایجاد می‌کند و این دستاوردها از فشار زیادی که به دولت و مردم برای تامین هزینه‌های ضروری کشور ایجاد شده، می‌کاهد. اگر روند احیای برجام همین‌گونه پیش برود، در میان مدت و بلند مدت نیز قطعاً گشایش‌های اقتصادی افزایش خواهد یافت.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه نباید دستاوردهای سیاسی و امنیتی احیای برجام را نادیده گرفت، گفت: قطعاً خروج آمریکا از برجام مشکلات امنیتی زیادی را برای ایران و همسایگانش ایجاد کرده و احیای برجام می‌تواند بستری برای عادی سازی روابط ایران با عربستان و امارات و کشورهای منطقه باشد و همکاری‌های منطقه‌ای ایران که شعار دولت سیزدهم است را تسهیل و روان کند.
مکی در پایان با بیان اینکه «بدون احیای برجام امکان عادی سازی روابط ایران با کشورهای منطقه محقق نخواهد شد»، خاطر نشان کرد: طی مدتی که از روی کار آمدن دولت جدید می‌گذرد، مشاهده می‌کنیم که عملاً همه چیز به برجام و چگونگی اجرای آن گره خورده است و با وجود اینکه گفته می‌شود برجام هیچ تاثیری در روند زندگی و معیشت مردم و اقتصاد کشور ندارد، به خوبی مشاهده کردیم که بازار ایران به این‌گونه شعارها توجهی نمی‌کند و منتظر خبرهایی ملموس از برجام و رفع تحریم‌ها است و تا این تحریم‌ها رفع نشود، قطعاً گشایش اقتصادی در ایران ایجاد نخواهد شد.
