هشدار؛ نوروز پُرسفر در پیش است
مقامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ماه‌ها است که از "سونامی سفر" صحبت می‌کنند، چهار روز برپایی نمایشگاه گردشگری در تهران نیز بیشتر استان‌ها را به این نتیجه رسانده که در نوروز ۱۴۰۱ مسافران بیشتری به نسبت تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ داشته باشند. با این وجود، هنوز اقدامی برای مدیریت سفر‌ها آن هم در وضعیت ناپایدار و هشدارآمیز "اُمیکرون" مشاهده نمی‌شود که از سوی متولی پیش‌بینی شده و یا در دستور کار باشد.
به نظر می‌رسد استان‌ها با وجود تجربه نوروز ۹۹ که به یک‌باره سفر‌ها با تصمیم ستاد ملی کرونا لغو شد، از حالا هیچ پیش‌بینی و یا مدیریت بحرانی برای نوروز ۱۴۰۱ با این پیش‌فرض که ممکن است با تشدید سویه جدید کرونا محدودیت‌ها دوباره بازگردانده شود، ندارند و فعلا فقط مشغول فروش خدمات سفر هستند.
بیشتر استان‌های شرکت‌کننده در نمایشگاه گردشگری تهران در پاسخ به این سوال که "اگر محدودیت‌های کرونا در آستانه تعطیلات نوروز بازگردانده شود و مثل دوره‌های پیشین سفر‌های جاده‌ای که حجم بیشتری از سفر ایرانی‌ها را به خود اختصاص می‌دهد، کنسل شود و سایت‌های گردشگری بسته شود، چه برنامه‌ای برای مدیریت مسافران وجود دارد"، یا امیدوارند این اتفاق نیافتد یا ترجیح می‌دهند تا ستاد کرونا درباره بازگرداندن محدودیت‌های سفر تصمیمی نگرفته است همچنان به کار خود ادامه دهند و خدمات سفر بفروشند شاید رکود اقتصاد گردشگری استان‌شان را بتوانند جبران کنند.
از طرفی، رویکرد استان‌ها در نمایشگاه گردشگری تهران برای معرفی و تبلیغ ظرفیت‌هایشان که به روال هر سال سنتی و فارغ از نوآوری و خلاقیت بود، نشان می‌داد که برای مسافرانِ بیشتر از ظرفیت استان، در نوروز هیچ برنامه‌ریزی مشخصی از پیش ندارند؛ مثلا مسؤولان غرفه استان ایلام درحالی که می‌گفتند پیش از نمایشگاه تمام ظرفیت اقامتی استان به واسطه تور‌ها برای نوروز تکمیل شده است، اما همچنان درحال تبلیغ برای سفر به این استان بودند و از میل و تقاضای مردم برای مسافرت به ایلام سخن می‌گفتند، درحالی که هیچ برنامه‌ریزی‌ای برای سرریز مسافر نداشتند. این وضعیت در بیشتر استان‌های کشور مشهود است.
علاوه‌بر این، با وجود هشدار‌هایی که درباره شروع پیک ششم کرونا در کشور داده شده است، اما در برنامه‌ریزی سفر از هم‌اکنون هیچ پیش‌بینی‌ای برای محدودیت‌های احتمالی صورت نگرفته که اگر مثل نوروز ۹۹ به یک‌باره شرایط "فوق‌العاده" در کشور اعلام شد و ستاد کرونا برای محدودیت سفر در نوروز تصمیم گرفت، چه تدبیری داشته باشد تا مثل گذشته، مسافر و تاسیسات گردشگری دوباره متضرر نشوند.
پس از گذشت دو سال درگیری با کرونا دیگر نمی‌توان اعلام بی‌تجربگی یا غافلگیری کرد، با این حال، هنوز آن‌چنان که باید بین ستاد مدیریت کرونا و وزارت گردشگری هماهنگی دقیقی مشاهده نمی‌شود و الگوی تعریف‌شده‌ای برای مدیریت سفر وجود ندارد، اگرچه در مقطعی به افرادی که دو دُز کامل واکسن را تزریق کرده‌اند اجازه سفر بدون محدودیت داده شده است، اما دیده می‌شود تاسیسات گردشگری و یا بخش‌های خدماتی سفر و حمل و نقل آن‌چنان به کنترل این موضوع متعهد نیستند و یا با اغماض واکسن و تست مسافران را کنترل می‌کنند.
از سوی دیگر، آن‌چنان که برخی تاسیسات گردشگری گفته‌اند وزارت بهداشت نظارت دقیق، مستمر و پایداری در کنترل دستورالعمل‌های کرونا در این اماکن ندارد و وضعیت بهداشت برخی رستوران‌ها، بین‌راهی‌ها و اقامتگاه‌ها به نظارت دقیق‌تری نیاز دارد، اگرچه معاونت گردشگری همواره تاکید دارد تأسیاست گردشگری از جمله مراکزی هستند که دستورالعمل‌های ستاد کرونا را دقیق و کامل اجرا می‌کنند.
علاوه‌بر این، از آن‌جا که نزدیک به ۷۰درصد سفر‌ها در ایران جاده‌ای انجام می‌شود و کنترل وضعیت اتوبوس‌ها، استراحتگاه‌ها و توقفگاه‌های بین‌راهی با وزارت راه است، این سوال مطرح است که دو ماه باقی‌مانده تا نوروز، این وزارتخانه چه تدبیری برای ایمن‌سازی این مراکز و وسایل نقلیه عمومی برای استفاده کم‌خطر مسافران دارد؟ معمولا بیشترین اعتراض‌ها در سفر‌های جاده‌ای نیز به وضعیت بهداشت مراکز بین‌راهی به‌ویژه سرویس‌های بهداشتی مربوط می‌شود، برای بهداشتی کردن این مراکز با توجه به دو سال تجربه رویارویی با کرونا، برنامه‌ای وجود دارد؟
آیا کمپ‌های مسافرتی که مسؤولیت‌شان با شهرداری‌ها است، آماده پذیرش مسافران در پیک ششم کرونا هستند؟ امکانات محدود آن‌ها که اغلب هزینه قابل توجهی از مسافران به خاطر آن دریافت می‌شود، تجهیز و آماده شده است؟
آیا بر روی مدارس که هر سال از پذیرش مسافران عمومی برحذر داشته می‌شوند، اما برخی از آن‌ها خلاف این دستور عمل می‌کنند، نظارت بهداشتی می‌شود و برای نوروز ۱۴۰۱ چه تصمیمی در این‌باره گرفته خواهد شد؟
ظرفیت محدود بازدید برای موزه‌ها و سایت‌های گردشگری در نوروز چگونه رعایت خواهد شد و نظارت بر آن‌ها با توجه به نیروی محدود انسانی چگونه انجام می‌شود؟ سرکشی از موزه‌ها نشان می‌دهد در ماه‌هایی که این مراکز باز شده‌اند ظرفیت محدود بازدید در دوران کرونا به‌درستی رعایت نشده است، به طوری که برخی موزه‌ها در یک روز شاهد حضور یک‌هزار نفر بازدیدکننده بوده‌اند.
ستاد مدیریت کرونا که هشدار پیک ششم کرونا را داده و در دوره‌های گذشته سفر را یکی از عوامل انتشار ویروس در کشور دانسته است، از حالا برای مدیریت سفر و اجماع با سایر دستگاه‌های ذی‌ربط برای جلوگیری از یک وضعیت بحرانی دیگر، چه تدبیر و پیش‌بینی‌ای دارد؟ آیا قرار است در آخرین لحظات مسافران و تأسیسات گردشگری را که هزینه کرده‌اند و امکان بازگشت هزینه‌های‌شان وجود ندارد یک‌بار دیگر غافلگیر کند؟ آیا قرار است مثل گذشته صورت مسأله را با محدود کردن سفر پاک کند یا تدبیر دیگری خواهد داشت؟
