«محمد کرمی» رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش، تاریخ طبیعی و ذخائر ژنتیکی محیط زیست استان تهران درارتباط با وضعیت سگهای بلاصاحب در مناطق اطراف تهران گفت: از آنجایی که مساله مدیریت سگهای بلاصاحب برعهده شهرداری تهران است برآورد آماری از تعداد سگهای بلاصاحب در اطراف تهران نداریم، اما به طور کلی میتوان گفت در تهران دو منطقه از حضور سگهای بلاصاحب متاثر هستند. یکی منطقه حفاظتی جاجرود است که شامل دو پارک ملی «خجیر» و «سرخه حصار» در شرق و جنوب شرق تهران میشود و دیگری منطقه حفاظت شده «ورجین» و بخشی از البرز مرکزی در شهرستان شمیرانات است.
کرمی گفت: حیات وحش تهران از حضور این گونه مهاجم آسیب دیده است، زیرا این گونهها ممکن است با خودشان بیماری را به عرصهها و زیستگاههای طبیعی انتقال دهند. از طرفی ممکن است رقیب غذایی سایر گوشت خواران شوند. علف خوارانی که در این مناطق هستند، مانند قوچ و میش، کل و بز را تحت تاثیر قرار میدهند و در فصولی از سال مانند فصل زمستان و زمانی که حیات وحش زایمان دارند و بره هایشان به دنیا میآیند، سگهای بلاصاحب به این گونهها حمله میکنند.
رییس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش گفت: از دیگر آسیبهای این گونه، آمیزش آنها با گرگ و سایر گوشت خواران است که باعث میشود خلوص ژنتیکی این حیوانات را از بین ببرند و گونههایی به نام گرگاس به وجود بیاید که گرگاسها هم خوی درندگی گرگ و هم رفتار نزدیک شدن به انسان مانند سگها را دارند. به همین دلیل آمار موارد هاری در مناطقی که این گونهها دیده میشوند مقداری نگران کننده است که میتواند هم در انسان و هم در حیوانات اتفاق بیافتد. بیماری هاری بین انسان و حیوان مشترک و بسیار خطرناک است.
او درارتباط با علل این مساله گفت: یک مساله بحث رهاسازی این گونه هاست و گاهی نهادهای مربوطه این سگها را از سطح شهر جمع آوری کرده و در اطراف تهران رهاسازی میکنند، زیرا طبق مشاهدات ما این گونهها گاهی علامت و تگ بر دوششان دارند. از طرفی مساله غذادهی به آنهاست و متاسفانه عدهای دانسته یا ندانسته به این گونهها تغذیه میدهند که باعث افزایش جمعیت آنها میشود.
کرمی گفت:، زیرا در حالت عادی اگر سگها تعدادی گونه به دنیا بیاورند، نمیتوانند همه آنها را بزرگ کرده و به بلوغ برسانند و ممکن است از هفت یا هشت توله دو مورد بتواند به سن رشد برسد، اما با غذادهی و ترحمی که نسبت به این گونه وجود دارد، جمعیت آنها افزایش خواهد یافت.
او در ادامه گفت: مساله دیگر موضوع مدیریت پسماند است. این گونه کاملا به پسماندها وابسته هستند و پسماندهایی مانند استخوان و ته مانده گوشت که مخصوصا از سوی افراد در زمان تفریح رها میشود و یا در سطلهای روباز قرار میگیرند. تغذیه سگها از این پسماندها افزایش جمعیت آنها را به دنبال دارد. درحال حاضر گونههای مهاجمی که حیات وحش تهران را تهدید میکنند همین سگهای بلاصاحب هستند.
کرمی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری برای کنترل جمعیت این گونه میتوان اندیشید که به لحاظ انسانی قابل دفاع باشد، گفت: بهترین کاری که برای کنترل این گونهها میتوان انجام داد نگه داری آنها در مراکزی است که به این منظور ایجاد میشوند. باید مراکزی در اطراف تهران ایجاد شود و افرادی که بخواهند به این گونهها کمک کنند هم به همین مراکز مراجعه کنند، نه اینکه به مناطق حفاظت شده تهران بیایند که هم آلودگی زیست محیطی و بصری به همراه خواهد داشت و هم به حیات وحش مناطق حفاظت شده آسیب بزنند. این گونهها اهلی محسوب میشوند و انسان برمبنای نیازی که در هزاران سال پیش داشته است، آنها را از طبیعت گرفته و اهلی کرده است بنابراین خود انسان نیز باید آن را مدیریت کند.
او در انتها افزود: تعداد این گونهها در حال حاضر واقعا زیاد شده است و این مقداری برای ما نگران کننده است. حتی انسانها نیز از این گونهها در حال خسارت دیدن هستند. از آنجایی که این گونهها به صورت گلهای حرکت و حمله میکنند حتی باعث کشته شدن افراد و همانطور که گفته شد انتقال بیماری هاری نیز میشوند.