سناتور آمریکایی: بهتر است در تلاش برای بازگشت به برجام جدی باشیم
این عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا و رئیس گروه خاورمیانه این کمیته پس از نشست توجیهی با حضور رابرت مالی نماینده ویژه دولت بایدن در امور ایران، افزود: من هیچ راهی برای توقف پیشرفت ایران جز ورود مجدد به این توافق نمی‌بینم و پس از ترک جلسه توجیهی یقین می‌دانم که بهتر است در تلاش برای بازگشت به توافق جدی باشیم.
دور هشتم مذاکرات وین از ششم دی ماه آغاز شده که یکی از طولانی‌ترین دوره‌های مذاکرات است. هیات‌های شرکت‌کننده تکمیل پیش‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی هستند که دستیابی به توافق نهایی منوط به تصمیمات سیاسی کاخ سفید است.
"رابرت مالی" نماینده ویژه دولت دموکرات جو بایدن در امور ایران در پی فشار تندرو‌ها و جمهوریخواهان در آمریکا که همزمان با مذاکرات وین میان ایران و گروه ۱+۴ تحرکات خود را شدت بخشیده اند، درباره این مذاکرات برای نخستین بار به آنان توضیح و به سوالاتشان پاسخ داد.
رسانه راستگرای واشنگتن فری بیکن آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی گزارش داد "کلاودیا تنی" عضو جمهوریخواه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا درباره این جلسه گفت: جلسه محرمانه رابرت مالی در مورد توافق هسته‌ای ایران بیشتر از جواب، سوال ایجاد کرده است.
روزنامه آمریکایی پولیتیکو نیز درباره این جلسه در گزارشی مدعی شد مقامات ارشد آمریکایی به سناتور‌های این کشور اعلام کردند که اگر ایران تصمیم ساخت سلاح هسته‌ای را بگیرد، می‌تواند ظرف چند هفته مواد کافی برای ساخت آن را بسازد.
این رسانه آمریکایی ادعا کرد این ارزیابی که چهارشنبه در یک جلسه‌ای محرمانه به قانونگذاران آمریکایی ارائه شد، اندکی بهتر از ارزیابی‌های سایر تحلیلگران و سناتور‌ها از دوره گریز هسته‌ای ایران است که اعلام کرده بودند زمان مورد نیاز ایرا ۳ تا ۴ هفته است. با این حال این ارزیابی همچنان به مذاکرات جاری در اتریش برای بازگرداندن واشنگتن و تهران به توافقی شبیه توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ یک احساس فوریت می‌بخشد.
همزمان با برگزاری مذاکرات وین، موضوع ابداعی کاهش دوره "گریز هسته‌ای" از سوی غربی‌ها به ویژه آمریکا به عنوان پشتوانه تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی دامن زده می‌شود.
این مفهوم ابداعی غربی‌ها، برای اشاره به بازه زمان لازم جهت انباشت مواد هسته‌ای مورد نیاز برای ساخت یک بمب هسته‌ای است. آنها ادعا می‌کنند که با محدودیت‌های اعمال‌شده در توافق هسته‌ای برجام، این زمان به یک سال رسیده بود.
این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه در دکترین دفاعی خود، ساخت سلاح هسته‌ای را مشروع ندانسته و تاکید دارد که به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، از حق دستیابی به فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز برخوردار است.
به گزارش پولیتیکو، کریس مورفی حاضر به تعیین مدت زمان اعلام شده از سوی برت مک گورک رئیس بخش خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا و رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نشد، اما ادعا کرد که بر اساس گزارش‌های علنی منتشر شده زمان گریز هسته‌ای ایران حدود ۲ ماه است.
یک نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا نیز ادعا کرد که "چند هفته" مدت زمان گریز هسته‌ای ایران نشات گرفته از "درک" او است.
این نشریه آمریکایی در ادامه نوشت اریک بروئر، مدیر ارشد تیم امنیت مواد هسته‌ای در ابتکار تهدید هسته‌ای در واشنگتن مدعی شد این جدول زمانی دو ماهه تقریبا به طور قطع در حال کاهش است و این خطر وجود دارد که این مدت زمان آنقدر کوتاه شود که شناسایی و جلوگیری از تلاش ایران برای تولید اورانیوم با درجه تسلیحاتی برای آمریکا بسیار دشوار شود. ما نمی‌خواهیم به این نقطه برسیم، حتی اگر گریز هسته‌ای ایران همچنان بعید باشد.
سیمون هاندرسون مدیر برنامه برنشتاین مؤسسه واشنگتن که آگاهی کاملی در خصوص مسائل اشاعه هسته‌ای و شبکه عبدالقادر پاکستانی دارد در مقاله‌ای در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۲۱ می‌نویسد: اصطلاح «گریز» اغلب در بحث‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران استفاده می‌شود، اما معنای دقیق و پیامد‌های آن اغلب نامشخص یا متناقض است. از نظر حقوقی، این به زمانی اشاره دارد که یک کشور مشتاق سلاح هسته‌ای می‌تواند از تعهدات خود تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که به رسمیت شناخته‌شده، خارج شود. در اصطلاح فنی، گریز به زمانی اشاره دارد که یک کشور به قابلیت تسلیحات هسته‌ای به‌عنوان یک عمل انجام شده دست می‌یابد، قبل از اینکه بتوان آن را با فشار دیپلماتیک یا اقدام نظامی متوقف کرد.
باید این نکته را هم در نظر داشت که حتی اگر کشوری به مقدار کافی از اورانیوم با غنای بالا دست پیدا کند، هیچ دلیلی وجود ندارد که بتواند یک بمب یا کلاهک اتمی با قابلیت اطمینان مناسب بسازد. ساخت یک بمب یا کلاهک هسته‌ای قابل اعتماد نیازمند انجام تست و آزمایش‌های مربوطه است و نمی‌توان برای یک بمب بدون انجام تست‌های لازم، اعتباری قائل بود. چنانچه تست‌های اولیه موشک‌های هسته‌ای کره شمالی نیز با شکست‌های زیادی رو به رو بود.
همچنین میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه، با صراحت بیشتری به فارین پالیسی گفته است: «زمان گریز کذایی، این یک مفهوم امریکایی است. ما اصلاً آن را به اشتراک نمی‌گذاریم.» «حتی اگر آنها مقدار قابل توجهی مواد هسته‌ای تولید کنند، چه می‌شود؟ بدون کلاهک نمی‌توان از آن استفاده کرد و ایرانی‌ها کلاهک ندارند و تا مدت‌ها به فناوری‌های مربوطه دست نخواهند یافت.»
