ساحل جوانبخت عادت ماهیانه را امری فیزیولوژیک در بانوان که به آنها قدرت باروری میبخشد، دانست و اظهار کرد: در طی این دوره رحم ریزش پیدا کرده و مجدد برای بارداری در صورت وقوع آماده میشود.
وی افزود: خونریزی ماهیانه در بانوان پیش از سن یائسگی بهصورت بخشی ۳ تا ۷ روزه از دوره ۲۱ تا ۳۵ روزه است. این دوره که براساس وقایع مختلف رحمی و تخمدانی و با تنظیم هورمونها پیش برده میشود در هرماه شرایط بانوان برای بارداری را تنظیم میکند.
این پزشک عمومی با بیان اینکه هر دوره از ابتدای آغاز عادت ماهیانه تا آغاز مجدد آن حساب میشود، تصریح کرد: در این دوران بانوان ابتدا دوره خونریزی و سپس حدود یک هفته بعد تخمکگذاری و امکان باروری و نهایتاً با اتمام دوره و ورود به دوره بعدی مجدد آغاز خونریزی را تجربه میکنند. بدین ترتیب دیواره داخلی رحم در ابتدای دوره ریزش پیدا میکند، مدتی بعد با تشکیل مجدد دیواره رحم برای بارداری احتمالی آماده میشود که درصورت وقوع آن به دنبال تخمکگذاری، رحم ضخامت خود را حفظ کرده و مراحل بارداری طی میشود و درصورت عدم وقوع بارداری رحم مجدد ریزش میکند.
جوانبخت، با بیان اینکه دورههای قاعدگی در بانوان از جنبههای مختلف همچون زمان دوره، حجم خونریزیها و ... تفاوت میکند، گفت: به طور میانگین برای هر فرد در طول دوره زندگیاش ثابت است. مگر اینکه عامل یا عواملی آن را برهم زند. این اختلال بهصورت تغییر تعداد روز، تغییر دردناک بودن دوران ، افزایش یا کاهش حجم خونریزی و ... رخ میدهد.
تأثیر همهگیری کرونا بر زنان
وی با اشاره به شرایط در همهگیری کووید ۱۹، خاطرنشان کرد: همهگیری کرونا تغییرات گستردهای در سبک زندگی و ویژگیهای جسمی و روانی افراد ایجاد کرده است.
مسئول طرح کووید خفیف و بیعلامت پژوهشکده قلب وعروق اصفهان در پاسخ به این پرسش که آیا همهگیری کرونا بر عادت ماهیانه بانوان نیز اثرگذار بوده است؟ گفت: پاسخ این سوال مثبت و در ابتدا خوب است، بدانیم دیواره داخلی رحم به علت دارا بودن مکانیسمهایی از حمله مستقیم ویروس کرونای جدید در امان است، اما علل دیگری سبب میشود بانوان تغییراتی بهصورت کم یا زیاد شدن حجم خونریزی، نامنظم شدن زمان عادت ماهیانه و یا اتفاق نیفتادن خونریزی در یک سیکل و شروع سیکل بعدی را در حین ابتلا، پس از آن و یا پس از واکسیناسیون تجربه کنند.
جوانبخت افزود: تأثیر کووید۱۹ بر عادت ماهیانه بانوان بیشتر بهصورت تغییر در حجم و تعداد روزهای خونریزیست که آن طبق پژوهشها، بیشتر با کاهش حجم خونریزی و طولانی شدن سیکل قاعدگی بروز کرده است. این گفته در پی پژوهشی نیز به اثبات رسید که در آن ۲۵ درصد افراد مورد پژوهش با تغییر حجم خونریزی و ۲۸ درصد با تغییر سیکل قاعدگی مواجه شده بودند.
وی ادامه داد: یکی از مکانیسمهایی که این تغییرات را توجیه میکند مکانیسم اثر اضطراب و استرس بر محور هورمونی هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان است که با تاثیر بر هورمونها این تغییرات را رقم میزند.از طرف دیگر استرس و اضطراب سبب میشود با ترشح هورومون کورتیزول آمادگی بدن برای مقابله با شرایط خطرزا و یا بالعکس با طولانی شدن استرس و به دنبال سرکوب سیستم هورمونی، دوره قاعدگی بانوان نامنظم شود.
به گفته این پزشک عمومی، به طور معمول تغییرات قاعدگی در بیماران ناشی از تغییرات گذرای هورمونهای جنسی به سرعت پس از بهبودی از سر گرفته میشود.
این محقق به پژوهشهایی که در پژوهشکده قلب و عروق اصفهان انجام شده اشاره کرد و گفت: این پژوهشها به بررسی عوارض کووید۱۹ در افراد پس از بهبودی آنها از بیماری حاد میپردازد و تغییراتی که پیشتر ذکر شد در بانوان ایرانی نیز به چشم میخورد. بهصورت تجربی میتوان اعلام کرد در این طرح بانوان بیشتر تغییر حجم خونریزی، نامنظم شدن دوره قاعدگی عدم رخداد خونریزی در یک دوره قاعدگی و بروز مجدد قاعدگی پس از گذشت چندماه از شروع یائسگی را اعلام داشتهاند که معمولاً ۱تا۲ ماه پس از بهبودی به حالت نرمال بازگشته است.
جوانبخت اضافه کرد: از سوی دیگر واکسن کرونا نیز تأثیرات به نسبت مشابهی با ابتلا به دنبال داشته است. هرچند در پی پژوهشهای گسترده دیده شده است، تفاوت افرادی که واکسن دریافت کردهاند و افرادی که واکسن دریافت نکردهاند تنها در افزایش یک روزه دوره ماهیانه آنها بوده، بازهم این امکان وجود دارد افراد پس از دریافت هرکدام از دوزهای واکسن بی نظمی و تغییر را در عادت ماهیانه خود مشاهده کنند. به نظر میرسد ( نه به طور قطعی) واکسنهایی که بر پایه MRna ویروس ساخته میشوند، تأثیر کمی بیشتری بر این قضیه دارند.
وی تاکید کرد: در نهایت اگر در دوران ابتلا به کووید۱۹، پس از بهبودی تا چندین ماه(به طور کلی برای تمام عوارض کرونا،امکان بروز ۶ماه تا ۱سال محتمل است.) و یا پس از دریافت واکسن با تغییر در عادت ماهیانه یخود مواجه شدید، ابتدا در صورت محتمل بودن، از باردار بودن یا نبودن اطمینان حاصل کنید، سپس با اطمینان از اینکه احتمال وجود مشکل جدی و نگران کننده پایین است پزشک خود را برای بررسی بیشتر درجریان بگذارید. فراموش نکنید برخی موارد مانند خونریزیهای غیرطبیعی نباید به اسم کرونا نادیده گرفته شوند، چرا که ممکن است در هر زمان حتی دوران پاندمی خبررسان اتفاقات جدی از قبیل سرطانها در بدن باشند که درصورت اطلاع سریعتر درمان پذیری بهتری نیز خواهند داشت.