سفیر ایران در مسکو: نوکر خودمان هستیم
کاظم جلالی در همایش بین المللی "روابط ایران و روسیه در پرتو تحولات نوین منطقه‌ای"در دانشگاه تهران که به صورت آنلاین روز دوشنبه برگزار شد، گفت: ما نیازمند این هستیم که روسیه نوین را بشناسیم و یکی از ضعف‌ها این است که در داخل روسیه ایران جدید و ظرفیت‌های آن را کمتر می‌شناسند و ما هم در داخل ایران ظرفیت‌های روسیه جدید را نمی‌شناسیم.
وی در ادامه روسیه را به چند دوره تقسیم کرد و گفت: دوره روسیه تزاری که خاطرات خوبی از آن دوران ما ایرانی‌ها نداریم. دوران اتحاد جماهیر شوروی و کمونیسم که بسیاری از ارتباطات میان دو کشور در آن دوره قطع شد. دوران سوم اضمحلال و فروپاشی شوروی است که می‌بینیم روسیه در زمان گورباچف و یلتسین سعی دارند به غرب نزدیک شوند و دوران ده ساله‌ای است که خود روس‌ها هم از آن به خوبی یاد نمی‌کنند و دوران چهارم دوره آقای پوتین است که از ۲۰۰۱ تا الان باید مورد توجه قرار گیرد.
سفیر ایران در مسکو تصریح کرد: ما عمدتا شاهدیم در ایران که با توسل به تاریخ و گذشته روابط در مقاطعی امروز روسیه قضاوت می‌شود در حالی که باید این مساله در ایران اصلاح شود. برخی می‌گویند چرا باید با روس‌ها روابط داشته باشیم وقتی تاریخ این چنینی با آن‌ها داریم؟ اما باید بدانیم که در زمان شوروی شاهد جنگ بین شوروی و آلمان بودیم و روس‌ها می‌گویند ۲۵ میلیون نفر در آن جنگ کشته شدند، اما می‌بینم که آلمان با وجود این سابقه تاریخی با روسیه روابط دارند و قرارداد نورد استریم ۲ را پیگیری کردند، از این رو معتقدم نباید در تاریخ بمانیم.
وی با طرح این سوال که نوع رویکرد ما و روسیه در مورد مدیریت جهانی چگونه است؟ به مقابله ایران و روسیه در برابر یک جانبه گرایی آمریکا و غرب اشاره کرد و افزود: ایران در مقابل یک جانبه گرایی آمریکا بعد از فروپاشی شوروی ایستاد و نقش زیادی داشت در اینکه آمریکا در غرب آسیا موفق نشوند به طوری که مجبورند همین الان هم منطقه را ترک کنند. روسیه به هر دلیلی به احیای امپراطوری تزاری تلاش کرده است و سعی دارد وزن خود را بازیابی کند که این تلاش از دو دهه گذشته آغاز شده است. پوتین به بازسازی اقتصادی تلاش کرد، اما در این دوران هم به نوعی نزدیکی به غرب وجود دارد و چندان نگاه تعارض و تنش میان آن‌ها نیست. از ۲۰۰۸ با آمدن مدودف باز هم نزدیکی به غرب را شاهد هستیم، اما از سوی روس‌ها تلقی می‌شد که آمریکا و غرب به دنبال تجزیه روسیه هستند. روسیه مقابل یکجانبه گرایی آمریکایی ایستاد و ائتلاف جدیدی در عرصه بین‌المللی به ویژه پس از تحولات ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴ با محوریت روسیه و چین و رویکردی که ایران پس از انقلاب اسلامی شکل داد شاهد هستیم.
جلالی اظهار کرد: در شورای امنیت سازمان ملل چین به قطعنامه علیه روسیه رای ممتنع می‌دهد همان طور که امارات متحده عربی و هند رای ممتنع دادند و این نشان می‌دهد دنیا سمت و سوی دیگری را نشان گرفته است. امروز در جهان هم افزایی در مقابل یک جابنه گرایی غربی در حال شکل گیری است و این یک اشتراک نظر در جامعه جهانی است و باید کاملا در سیاست خارجی و رسانه‌ای و افکار عمومی متوجه آن باشیم. متاسفانه بلوک بندی‌هایی در داخل ایران بدون ضابطه مندی وجود دارد که تلاش دارد بر سیاست خارجی کشور تاثیر بگذارد.
سفیر ایران در روسیه با اشاره به همکاری ایران و روسیه در عرصه منطقه‌ای در مبارزه با تروریسم در سوریه گفت: جریان تروریسم در سوریه عمیق بود که تلاش داشت ناامنی را در منطقه ایجاد کند. در کنار آن در قفقاز و افغانستان و غرب آسیا نیاز داریم ما و روسیه در کنار هم قرار بگیریم و همکاری داشته باشیم. طبعا هم ما و هم روس‌ها بحث گسترش ناتو به مرز‌های خود در راستای منافع ملی خود نمی‌بینیم.
وی درباره همکاری‌های دو جانبه میان ایران و روسیه گفت: در دولت جدید سیاست همسایگی و تقویت همکاری‌ها مدنظر است که در بین همسایگان و اقتصاد آن‌ها روسیه اقتصاد بزرگی است. از این منظر در ۲۰۲۱، ۲۹۳ میلیارد دلار حجم واردات روسیه بوده است و ایران باید از این بازار بزرگ سهم زیادی داشته باشد. روسیه از صادرگنندگان بزرگ انرژی است. ما در ۲۰۲۱ که بیشترین حجم تبادلات را داشتیم برای اولین بار به ۴ میلیارد دلار رسیده است و باز برای اولین بار حجم صادرات ایران به روسیه به نزدیک یک میلیارد دلار رسیده است، اما این رقم پایینی است که باید ارتقا یابد.
جلالی تصریح کرد: روسیه سرزمین ناشناخته‌ای است برای ایرانی‌ها. تجار ما در روسیه تصادفی حضور دارند نه آگاهانه و از روی برنامه ریزی. این بازار بزرگ در اختیار ماست و باید از آن استفاده کنیم. در بحث کریدور شمال و جنوب، ما با وجود اینکه در منطقه استراتژیک هستیم و محل اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب هستیم، اما در کریدور‌های مهم در این منطقه حضور نداریم. از بندر عباس راه آهن است تا بندر سن پترزبورگ. در یک مسیر ۱۶۴ کیلومتری رشت به آستارا ما ضعف داریم که اگر این مسیر تسهیل شود ما به این کریدور وصل می‌شویم. بار‌ها گفتم این خط ترانزیت از نان شب برای کشور ما واجب‌تر است، چون سهم ترانزیتی بالایی برای ایران دارد. اگر چابهار به زاهدان متصل شود ما از چابهار به اروپا متصل می‌شویم. هم چنین از دریای خزر از ظرفیت هایش استفاده نکردیم. ما همسایه آبی روسیه هستیم و به لحاظ خاکی باید از کشور‌های دیگر عبور کنیم پس باید به یک کریدور ترکیبی برای ترانزیت و ارتباط با روسیه فکر کنیم.
وی تاکید کرد: باید یک فرماندهی واحد برای امر صادرات داشته باشیم و در کنار آن گمرگات و ناوگان دریایی خود را تجهیز کنیم.
سفیر ایران در روسیه اظهار کرد: روابط ما سیاسی و امنیتی و دفاعی و نظامی است، اما اگر پایه فرهنگی و اقتصادی نداشته باشد روابط شکننده است. سالانه ۶ میلیون روسی به ترکیه می‌روند و این میزان گردشگر روسی به ایران در حد چندین هزار نفر است که نشان می‌دهد شناخت عمیقی میان دو ملت وجود ندارد.
الهه کولایی مجری همایش در ادامه اظهار کرد: نمی‌توان تجاوز روسیه به اوکراین را در چارچوب سیاست خارجی ایران نادیده گرفت و باید ایران از تمام امکاناتش برای ایجاد مصالحه میان دو کشور استفاده کند و از سفارت ایران انتظار داریم از تمام تلاش خود برای پایان دادن به این مصیبت برای مردم اوکراین به خاطر رویکرد‌های انسانی به آن که برآمده از آموزه‌های دینی ما پیش آمده استفاده کند. ارزش‌هایی که فقط رویارویی با سیاست آمریکا نیست هر ظالمی که با حقوق ملت‌ها برخورد کند.
جلالی در ادامه در پاسخ خاطرنشان کرد: سیاست خارجی ایران بر عزت، حکمت و مصلحت مبتنی است. جریان رسانه‌ای در کشور می‌خواهد ایران که بزرگترین دستاوردش استقلال در عرصه سیاست خارجی است آن را تضعیف کند. وقتی با چین قرارداد می‌بندیم این جریان رسانه‌ای فعال می‌شود و می‌گوید ایران می‌خواهد تحت تیول چین قرار گیرد و هنگامی که با روسیه ارتباط برقرار کند بلافاطه آن را مورد خدشه قرار می‌دهند. در همین سفر رییس جمهور کشورمان به روسیه بنده به عنوان سفیر ایران در روسیه می‌گویم که سفر ایشان بسیار عزت مندانه بود، اما جریان رسانه‌ای در کشور در آن تفرقه کرد. همه ارزش‌ها و اصول انسانی هست، اما سوای این است که امروز هشت سال است که مردم یمن در بدترین شرایط هستند، همین جریان رسانه‌ای چرا در باره یمن پررنگ نیست؛ ارزش‌های انسانی در داخل یمن و بحرین و افغانستان و سوریه هم باید باشد.
وی گفت: در این باره چشم‌ها را باید شست جور دیگر باید دید. ما نوکر منافع ملی خودمان هستیم و سیاست خارجی ما در خدمت منافع ملی کشور است، اما امروز باید ببینیم چه اقدامی خلاف سیاست خارجی مان انجام می‌شود؟ آیا ایستادگی در مقابل یک جانبه گرایی غرب که حتی چین و هند و امارات این جریان را برنمی تابند خلاف منافع ملی است. ایران تحت تیول هیچ کشوری نیست. در بیان درستی رییس جمهور گفتند حتی به دنبال شرق گرایی هم نیستیم و باید توازن باشد بین شرق و غرب.
