هنگامی که حادثهای در یک نیروگاه هستهای رخ میدهد که به نشت مواد رادیواکتیو میانجامد، ید رادیواکتیو جزء نخستین موادی است که به درون جو آزاد میشود. هنگامی که ید رادیواکتیو با استنشاق و/یا مصرف غذاها و نوشیدنیهای آلوده به آن وارد بدن میشود، جذب سلولهای غده تیروئید میشود و به سرطانی شدن آن میانجامد.
قرصهای ید که حاوی یدید پتاسیم (potassium iodide) یا KI هستند، جذب ید رادیواکتیو را در عده تیروئید مهار میکنند و خطر دچار شدن به سرطان تیروئید را کاهش میدهند. غده تیروئید نمیتواند میان ید پایدار (موجود در قرصهای یدید پتاسیم) و ید ناپایدار (ید رادیواکتیو) تفاوتی بگذارد. هنگامی که شخصی یدید پتاسیم مصرف میکند، ید پایدار موجود در آن جذب غده تیروئید میشود و آن را به اصطلاح «اشباع» میکند و بنابراین ید بیشتری - ار جمله ید رادیواکتیو- در طول ۲۴ ساعت آینده نمیتواند جذب آن شود.
مصرف این قرصها به خصوص برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال و زنان باردار و شیرده مهم است، زیرا این گروهها در معرض بیشترین خطر سرطان تیروئید هستند.
اما مصرف این قرصها باعث محافظت در برابر سایر مواد رادیواکتیو نمیشود. برای همین است که توصیهها برای مصرف این قرصها در موارد حوادث هستهای به همراه توصیه به ماندن درون خانه تا چند روز یا در موارد شدید تخلیه منطقه است.
پرتوهای رادیواکتیو علاوه بر سرطان تیروئید میتوانند باعث ایجاد لوسمی (سرطان خون) حاد، بیماریهای چشمی و آسیب زدن به ژنها شوند. دوز بالای پرتوهای رادیواکتیو در مدت کوتاه ممکن است به مرگ در طول چند روز تا چند ساعت بینجامد.
این قرصها را فقط باید در هنگام اعلامشده بوسیله مقامات پس از حوادث یا حملات هستهای مصرف کرد و مصرف آنها پیش از این هنگام سودی ندارد. همچنین مصرف بیش از حد این قرصها به خصوص در کسانی تیروئید پرکار دارند، میتواند خطرناک باشد.
ضمنا نمکهای خوراکی غنیشده با ید مقدار کافی ید برای جلوگیری از جذب ید رادیواکتیو به غده تیروئید ندارند