سرانجام برجام
«با شعله‌ورشدن آتش جنگ در اوکراین همه گزارش‌های خبری معطوف به آن شد و لحظه‌لحظه این جنگ در صدر خبرها قرار گرفت و اخبار نشست‌های برجام در وین از صدر خبرهای بین‌المللی خارج شد؛ بخصوص که اغلب گزارش‌های خبری حکایت از توافق در ۹۸ درصد موارد و دستیابی به توافق نهایی داشت. تکراری‌شدن جملات خبری و گزارشی از نشست‌ها در وین نیز در عمل از جذابیت خبری آن کاست؛ بخصوص که توفان جنگ در اوکراین و عکس‌العمل کشورهای غربی (اروپا و آمریکا) درباره آن یکباره همه اخبار دیگر را تحت‌الشعاع خود درآورد.
به گزارش نامه اطلاعات، در این فضای خبری از گفت‌وگوهای برجام در وین، یکباره اعلام موضع وزیر خارجه روسیه (لاوروف) که اغلب رسانه‌های غربی از آن احتمال خروج روسیه از گفت‌وگوهای برجام تعبیر کردند، در صدر قرار گرفت و چند روزی گفته‌های این مقام روسی فضای رسانه‌های غربی را فرا گرفت، تا آنجا که لاوروف خبرهای رسانه‌های غربی را ساختگی خواند!
یکی از دوستان تحلیلگر مسائل سیاسی بین‌المللی درباره ادعای رسانه‌های غربی مبنی بر این که «روسیه از گفتگوهای وین خارج می‌شود» و احتمال توافق نهایی در وین نوشته است: «خروج احتمالی روسیه از برجام به هیج وجه صحت ندارد. این دروغ‌بافی‌های شبکه‌های اجتماعی است برای این که روسیه در برجام منافع دارد و برجام را یک توافق عدم اشاعه سلاح هسته‌ای می‌داند و مرتبط با امنیت ملی خود تعریف می‌کند و حتما به دنبال به‌نتیجه‌رسیدن برجام است و به هیچ وجه اشتباه بزرگ آمریکا را تکرار نخواهد کرد و این موضوع دروغی بیش نیست و توسط شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته است.
اما این که آیا روسیه به خاطر اوکراین برجام را معطل خواهد کرد یا خیر، باید بگوییم که ممکن است روسیه چنین خواسته‌ای داشته باشد که از فضای برجام برای حل مشکلات با اوکراین، آمریکا و اروپا استفاده کند اما واقعیت این است که طرف‌های اصلی مذاکره‌کننده و طرف‌های اصلی درگیر در موضوع برجام، ایران و آمریکا هستند و انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه تنها تسهیلگر هستند و به توافق کمک می‌کنند اما نقش تعیین‌کننده ندارند؛ به گونه‌ای که بتوانند کل جریان بازی را عوض کنند.
یعنی اگر ایران و آمریکا به هر دلیلی به توافق برسند، آلمان، انگلیس، فرانسه، چین و روسیه نمی‌توانند متن را دچار مشکل کنند و باید دید آمریکا و ایران می‌توانند روی متن به توافق برسند یا خیر؟ ذخایر اورانیوم اضافی ایران باید به روسیه فرستاده شود و در صورتی که روسیه در این زمینه مخالفتی کند - که خیلی بعید است - یک کشور دیگر مانند چین جایگزین خواهد شد. بنابراین من فکر نمی‌کنم که چین یا روسیه موضوع برجام را وجه‌المصالحه یا محلی برای حل و فصل مشکلاتشان با غرب قرار دهند.
آنها موضوعات مختلفی دارند اما در موضوع برجام با یکدیگر موضع نزدیکی دارند. تمام شواهد نشان می‌دهد که توافق وین حاصل شده و تنها مشکل بر سر این است که ایران می‌خواهد روشن و واضح این موضوعات و بهانه‌های هسته‌ای که از طرف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح می‌شود را یک بار برای همیشه تمام کند یعنی مثل پرونده PMD که بسته شد.»
از طرف‌های مذاکره در وین در چند روز گذشته و از سوی سخنگوی وزارت خارجه ایران و همچنین طرف‌های اروپایی، چینی، روسی و آمریکایی اعلام شد که در ۹۸ درصد از موارد اختلافی به توافق نهایی دست پیدا کرده‌اند و در چند مورد (البته موارد بسیار مهم) هنوز گفت‌وگو ادامه دارد. دیروز هم خبر داده شد که پیش‌نویس متن نهایی توافق نوشته و آماده شده است تا به امضای وزرای خارجه کشورهای عضو برجام برسد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به مواضع اخیر وزیر خارجه روسیه و شرایط کنونی گفت‌وگوها در وین گفت: «…واشنگتن در مذاکرات احیای برجام پیشنهاد تازه یا مشخص در ارتباط با تحریم‌های روسیه ندارد. توافق هسته‌ای با ایران به حل شمار کمی از مسائل باقیمانده و گره خورده رسیده است و ما از همه طرف‌ها از جمله روسیه می‌خواهیم بر حل این موارد و مسائل تمرکز کنند.»
پوتین هم دیروز گفت: «… آمریکایی‌ها حاضرند به هر قیمت با ایران به توافق و صلح برسند و فوراً تمام اسناد را امضاء کنند.»
آقای امیرعبداللهیان، وزیر خارجه، هم در گفت‌وگوی تلفنی به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «طرح برخی درخواست‌های جدید از سوی آمریکا هیچ‌گونه توجیه منطقی ندارد و با مواضع این کشور در مورد دستیابی سریع به توافق در تناقض است»
اخبار مرتبط با گفت‌وگوهای وین نشان می‌دهد که دستیابی به توافق نهایی امکان‌پذیرتر است تا اعلام شکست آن و اغلب تحلیلگران سیاسی در داخل و خارج این پیش‌بینی را دارند.»
