بر خلاف روندی که اقتصاد ایران در سال گذشته طی کرد و همزمان با تحریمها، مجبور شد با تبعات شیوع ویروس کرونا نیز دست و پنجه نرم کند، در سال جاری، شرایط در حوزه کرونا قدری تغییر کرد و با آغاز واکسیناسیون گسترده، بسیاری از کشورها از محدودیتهای اقتصادی کاستند تا تجارت بین المللی بار دیگر رونق بگیرد.
از این رو تجارت ایران نیز در پایان ۱۱ ماه سال جاری، روند صعودی خود را ادامه داده و به نظر میرسد که در پایان اسفند امکان رسیدن به آمار تجاری ۱۰۰ میلیارد دلار وجود خواهد داشت.
با وجود بهبود نسبی شرایط البته هنوز برخی دغدغهها و اما و اگرها به جای خود باقی مانده است و یکی از آنها به منفی باقی ماندن تراز تجاری باز میگردد. بر اساس آمارهای رسمی، تا پایان بهمن ماه، میزان صادرات ایران بیش از ۴۳.۵ میلیارد دلار بوده اما در همین دوره ایران ۴۶.۶ میلیارد دلار واردات داشته است. به این ترتیب تراز تجاری کشور حدودا منفی ۳.۱ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
با توجه به سیاستهای محدودکننده واردات که در طول سالهای گذشته اعمال شده، اگر بنا باشد با کنار رفتن تحریمها، بار دیگر مجوز واردات صادر شود، ایران نیاز دارد برای بهبود تراز تجاری خود، در حوزه صادرات غیرنفتی گامهایی محکم بردارد.
از نظر آمار ماهانه اما بهمن ماه، یکی از بهترین ماههای تجاری ایران بوده است. بر اساس براوردها، در این ماه میزان صادرات کشور به ۴.۸ و میزان واردات به ۵.۱ میلیارد دلار رسیده است. به این ترتیب میزان تجارت افزایشی ۲۰ درصدی داشته و در این طول این مدت واردات ۱۲ و صادرات ۳۱ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته است.
در میان شرکای اصلی تجاری ایران اما در پایان بهمن ماه نیز تغییر عمدهای رخ نداده است. در میان اصلیترین مقاصد صادراتی، همچنان چین با ۱۲.۶ میلیارد دلار صدرنشین است. پس از آن عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و افغانستان قرار دارند.
در کنار افزایش فاصله میان چین و عراق در میان کشورهای واردکننده کالا از ایران، افغانستان در میان اصلیترین مقاصد صادراتی ایران نشان میدهد که با وجود استقرار دوباره طالبان، امکان تجارت با این کشور باقی مانده است.
در میان اصلیترین صادرکنندگان کالا به ایران نیز امارات متحده عربی با ۱۴.۶ میلیارد دلار در رده نخست قرار دارد و چین با ۱۱.۱ و ترکیه با ۴.۷ میلیارد دلار در ردههای بعدی هستند. به این ترتیب امارات توانسته فاصله خود با چین را در این فهرست افزایش دهد تا به طور قطع اصلیترین صادرکننده کالا به ایران در سال ۱۴۰۰ لقب بگیرد.
در رده چهارم و پنجم این فهرست نیز همچنان آلمان و سوییس به عنوان دو کشور اروپایی قرار دارند. بررسی آمار کلی تجارت نشان میدهد که همچنان چین اصلیترین شریک تجاری ایران به شمار میرود. مجموع صادرات و واردات چین با ایران در این مدت به بیش از ۲۳ میلیارد دلار دلار رسیده تا تقریبا یک چهارم از کل تجارت ایران را به خود اختصاص دهد. پس از آن امارات و ترکیه قرار دارند.