تبدیل مقادیری از ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به "مولیبدن"
خبرگزاری رویترز و بلومبرگ بر مبنای گزارش محرمانه آژانس در روز پنجشنبه گزارش دادند که "ایران روند تبدیل بخشی از ذخایر ۶۰ درصدی را آغاز کرده است و آنها به موادی تبدیل می شوند که در ایزوتوپ های پزشکی کاربرد خواهند داشت."
خبرگزاری بلومبرگ بر اساس نسخه‌ای از این گزارش محرمانه که رویت کرده، نوشت: این اقدام ایران با توجه به از میان رفتن امکان کاربری نظامی، برای پیشرفت در مذاکرات احیای برجام مثبت است. اما خبرگزاری رویترز این اقدام ایران را به نوعی در "مقابله" با کشورهای اروپایی و آمریکا خوانده هر چند تاکید کرده است که این اقدام مذاکرات هسته‌ای در وین را به بن بست نمی‌کشاند.
تولید اورانیوم تا غنای ۶۰ درصدی بخشی از قانون "اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران" است که در آذر سال ۱۳۹۹ به تصویب رسید.
بر اساس ماده ۱ این قانون سازمان انرژی اتمی مکلف شد، نیاز کشور برای مصارف صلح آمیز به اورانیوم با غنای بالای ۲۰ درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند. از این رو ایران در راستای اجرای این قانون و برداشتن گام های کاهشی در اجرای تعهدات برجامی اش اقدام به تولید اورانیوم تا غنای ۶۰ درصد کرد.
بنا بر گزارش اخیر آژانس در اسفند ماه جاری، ایران در حدود ۴۰ کیلوگرم اورانیوم تا غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد. البته آژانس در این گزارش اشاره کرده است که به میزان دقیق ذخایر ایران به خاطر محدودیت‌هایی که تهران از سال گذشته برای ناظرانش در تأسیسات هسته‌ای اش ایجاد کرده، دسترسی ندارد.
ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی دسترسی های فراتر از پادمان جامع را در حدود دو سال است که محدود کرده است. از این رو احتمالا میزان ذخایر ۶۰ درصدی ایران بیشتر از آن چیزی است که آژانس گزارش کرده است.
در عین حال برخلاف آنچه رسانه های خارجی مدعی شدند، اقدام ایران برای کاهش ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی اش در راستای منویات کشورهای اروپایی و آمریکایی، تسهیل روند مذاکرات در وین و ارسال پیام مثبت به طرف های غربی یا از بین بردن اورانیوم سطح بالایش در چارچوب برجام نیست، بلکه این اقدام در راستای توانمندسازی کشور برای تولید یکی از مواد ارزشمندی است که در امر پزشکی هسته ای و تولید رادیوداروهای مهم و کاربردی بسیار مورد توجه است. به علاوه انجام این کار برای اولین بار با توان متخصصان داخلی پیشرفتی در ارتقا سطح دانش و تکنولوژی کشور است.
این که ایران اکنون اقدام به تبدیل این مواد کرده، نشان می دهد که سازمان انرژی اتمی و کشور در چارچوب برنامه‌ای که از پیش طراحی شده اقدام می‌کند و منتظر برجام و اجرای آن نمانده است. اساسا تولید اورانیوم غنی شده در کشور در هر میزان غنایی با هدف استفاده در مصارف صلح آمیز از جمله تولید انرژی، مصارف صنعتی، کشاورزی و پزشکی است. این دیدگاه که ایران لزوما اورانیوم را با هدف ذخیره برای ساخت سلاح هسته‌ای تولید و غنی می کند، مبتنی بر چارچوب فکری کشورهای غربی و امریکایی و رسانه هایشان نسبت به فعالیت های هسته ای ایران است.
ایران برای اولین بار برای تولید مولیبدن ـ ماده اولیه تولید رادیودارو ـ از اورانیوم تا ۶۰ درصد غنی شده استفاده کرده است.
خبرگزاری ایسنا نوشته است: استفاده از اورانیوم تا ۶۰ درصد غنی شده برای تولید مولیبدن به هیچ عنوان خطر اشاعه ای در بر ندارد. اما درباره میزان اورانیوم ۶۰ درصدی که ایران برای تبدیل به مولیبدن استفاده کرده، اطلاع دقیقی در دست نیست و آمار و ارقام ارایه شده در رسانه های غربی نادرست هستند. در عین حال اینکه ایران در این مرحله چه میزان از ذخایر ۶۰ درصدی‌اش را برای تبدیل مولیبدن استفاده کرده است به نیاز کشور و برنامه سازمان انرژی اتمی مرتبط است.
در چارچوب برجام ایران نباید برای یک دوره زمانی مشخص فراتر از میزان تعیین شده اورانیوم سطح بالا فراتر از غنای ۳.۶۷ درصد تولید کند. از سویی تولید و ذخیره اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد هم مشخص است، از این رو، روشن است که باید اورانیوم تولید شده تا غنای ۶۰ درصد یا به فروش رسد یا رقیق شود. در هر حال در صورت بازگشت طرف ها به برجام ذخایر ۶۰ درصدی ایران دیگر با هر مکانیزمی در اختیارش نخواهد بود اما با تبدیل بخشی از این مواد به مولیبدن به نوعی این مواد ارزشمند در بخش پزشکی و درمانی کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت که تصمیم و اقدامی قابل توجهه است.
